شیوع عوارض عفونی ناشی لیفت چربی به صورت/ وقتی زنجیره ای زیبایی و سادگی در آرایشگاه ها/ صورت بالشتی ها بخوانند

سرویس جامعه مشرق - تنها چند روز از تزریق ژل رموفیل به صورتش گذشته بود، با علائمی چون قرمزی و عفونت در ناحیه تزریق به پزشک مراجعه کرده بود و تشخیص این بود که ژل ها در رگ تزریق شده! اشتباهی که می تواند منجر به عفونت های جدی و حتی نکروز بافتی شود.

این تنها یکی از نمونه های خطاهای پزشکی و اعتماد به کلینیک های غیرمعتبر در زمینه زیبایی است؛ اما هستند افرادی که 25 سال پیش برای فرم دهی چهره شان ژل تزریق کرده بودند و اکنون عوارض آن بروز کرده است. با این گزارش همراه باشید تا با برخی از تجربیات در این زمینه آشنا شوید و از گرفتاری خود و اطرافیانتان در سودجویی پزشک نماها فاصله بگیرید.

مدتی است متخصصان جراحی پلاستیک در اینستاگرام ویدیوهایی منتشر می کنند که نشان می دهد برخی مراجعه کنندگان پس از سپردن کار خود به کلینیک های غیرمجاز و پزشکان غیرمتخصص، تحت جراحی های زیبایی نامناسب قرار گرفته و چهره شان از آنچه که قبلا بوده بدتر هم شده است. البته دنیای جراحی پلاستیک یا عمل زیبایی گسترده است و در این گزارش اشاره ما به تزریقات چربی یا همان لیفت چربی به اعضای صورت است که در سال های اخیر، طرفداران زیادی پیدا کرده است.

طبق داده های انجمن جراحان پلاستیک آمریکا (ASPS)، در صورتی که لیفت چربی با روش های غیراصولی و توسط پزشکان غیرمتخصص انجام شود، به عوارضی نظیر آمبولی چربی؛ ورود ذرات چربی به جریان خون و انسداد عروق ریز صورت یا حتی عروق مغزی، نکروز بافتی؛ مرگ سلول های پوستی به دلیل تزریق نادرست و اختلال در خونرسانی، عدم تقارن پاتولوژیک؛ توزیع نامتوازن چربی به دلیل نقص در تکنیک تزریق، منجر خواهد شد.

عفونت پس از تزریق ژل، هرچند نادر است، اما در صورت بروز می تواند عوارضی جدی به دنبال داشته باشد. علائمی مانند قرمزی غیرطبیعی، حساسیت، درد، ترشحات چرکی و تشکیل توده های سفت در محل تزریق، نشانه های هشداردهنده ای هستند که نباید نادیده گرفته شوند. در موارد شدیدتر، این عفونت ها ممکن است به تشکیل آبسه منجر شوند.

یکی از خطرناک ترین عوارض تزریق نادرست ژل، انسداد عروق خونی است. اگر ژل به طور تصادفی وارد یک رگ خونی شود، می تواند جریان خون را مسدود کرده و منجر به مرگ بافت (نکروز) شود. این وضعیت با علائمی مانند تغییر رنگ پوست به سفید یا آبی، درد شدید و کاهش حرارت در ناحیه آسیب دیده همراه است و نیاز به درمان فوری دارد.

عجول نباشید؛ ارزان نخرید

بررسی ها نشان می دهد که درصدبالایی از کلینیک های غیرمجاز، با استفاده از تبلیغات مبتنی بر «نتایج فوری» و «هزینه های پایین» ، بیماران را به دام می اندازند. این در حالی است که طبق گزارش سازمان نظام پزشکی، بیش از 60٪ از عوارض گزارش شده در سال 1402، ناشی از اقدامات غیراستانداردی مانند استفاده از دستگاه های تقلبی لیپوساکشن یا مواد پرکننده غیرمجاز (Non-FDA Approved) بوده است.

متداول ترین تزریقات

مهم ترین روش های پزشکان برای زیباسازی صورت از این طریق، «تزریق ژل- فیلر» و «لیفت چربی از خود بیمار» صورت می پذیرد:

فیلرهای رایج

مانند هیالورونیک اسید (ژوویدرم، رستیلن)، کلسیم هیدروکسی آپاتیت (رادیس)، پلی-ال-لاکتیک اسید (اسکالپترا) و PMMA (آرتفیل) برای حجم دهی به لب، گونه، خط اخم و بازسازی چین های عمیق کاربرد دارند.

عوارض اولیه اغلب شامل تورم، قرمزی و کبودی موقت است؛ اما بسته به نوع فیلر ممکن است ندول های سفت زیرپوستی، جابه جایی ماده، واکنش های التهابی طولانی مدت یا حتی انسداد عروق و نکروز نیز رخ دهد. در فیلرهای تحریک کننده کلاژن مانند اسکالپترا، احتمال ایجاد گرانولوم به خصوص در صورت، نیاز به چند جلسه تزریق بیشتر است.

لیفت چربی (پیوند چربی خودی)
در این روش، سلول های چربی با لیپوساکشن ملایم از نواحی دیگری از بدن برداشت، پردازش و به گونه، شقیقه، زیر چشم یا لب ها تزریق می شوند. مهم ترین مزیت، استفاده از بافت خودی با خطر پایین آلرژی و ماندگاری نسبتا بلندمدت است. در صورت خطای پزشکی، عوارض شایع شامل تورم و کبودی طولانی تر، جذب چربی تا 70 درصد درپی دارد. در موارد نادر هم عدم تقارن دائمی، کیست چربی یا آمبولی چربی گزارش شده است.

پیلو فیس یا صورت بالشتی هم یکی از اصطلاحات در حوزه زیبایی و جراحی پلاستیک است که برای توصیف ظاهر بیش از حد پف آلود و حجیم شده ی صورت بر اثر تزریق مکرر یا نامتناسب فیلر به کار می رود. استفاده افراطی از فیلر هیالورونیک اسید در نواحی گونه و لب می تواند باعث حجیم شدن غیرطبیعی و از بین رفتن تناسب صورت شود. وقتی کسی روی تزریقات قبلی خود، چربی جدید تزریق کرده و بیش از ظرفیت صورت خود را برای این جراحی بکار بگیرد، دچار پیلوفیس می شود. در این حالت، خطوط طبیعی صورت مانند خطوط خنده و برآمدگی استخوان گونه محو شده، لب ها یا ناحیه زیر چشم پُر و توپُر شده، پوست کشیده، براق و گاهی چهره را غیرطبیعی نشان می دهد.

در برخی موارد فیلر پس از تزریق به ناحیه های دیگر صورت حرکت می کند و باعث تورم یا بی قرینه شدن بخش های مختلف می شود. فیلرهای با غلظت یا حجم نامناسب و تکنیک های اشتباه تزریق هم می توانند منجر به ظاهر پف آلود گردند

افزوده بر موارد ذکر شده، یکی از نادرترین عوارض تزریق فیلر، ایسکمی یا کاهش جریان خون در بافت هاست؛ حالتی که در اثر ورود فیلر به درون رگ ایجاد می شود و اگر به موقع درمان نشود، می تواند منجر به نکروز و از بین رفتن بافت صورت شود.

همچنین فیبرهای سیلیکونی هم ممکن است به دلیل ماندگاری طولانی تر نسبت به سایر انواع فیلرها جذاب به نظر برسند، اما این فیلرها هرگز توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای استفاده به عنوان فیلرهای پوستی تایید نشده اند. با این وجود، بسیاری از پزشکان مجاز و غیرمجاز در ایالات متحده از ژل سیلیکون به عنوان فیلر برای صورت و بدن استفاده کرده اند.

بسیاری از این درمان ها به صورت غیرقانونی توسط افراد غیرپزشکی انجام شده است. رایج ترین نواحی تزریق سیلیکون، لب ها، صورت و لگن بوده است. بیمارانی که فیلرهای سیلیکونی در صورت و بدن خود دارند ممکن است با مشکلات جدی سلامتی مواجه شوند. بهترین راه حل، در صورت امکان، حذف فیلر است.

شاکی های غربی

با افزایش تقاضای عمل های جراحی زیبایی در سراسر دنیا، این موضوع منجر به ظهور بازار سیاه و استفاده از محصولات تقلبی شده است. این محصولات اغلب از طریق اینترنت فروخته می شوند و ممکن است حاوی مواد غیربهداشتی یا خطرناک باشند؛ علاوه بر این، نارضایتی بیماران از نتایج تزریق و آسیب های وارده، نگرانی های جدی را در صنعت زیبایی ایجاد کرده است.

تحقیقات نشان می دهد که مشکل ژل های تقلبی و تزریقات غیرایمن در چندین کشور گزارش شده است. گمرک و مرزبان ایالات متحده (CBP) در گزارشی از سال 2020 اعلام کرد که از ژانویه تا مارس 2020، بیش از 100 شیپمنت ژل های درمال تقلبی در فیلادلفیا توقیف شده است. این ژل ها شامل برندهای معروفی بودند که به صورت غیرقانونی وارد شده بودند. 1

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) در سال 2024 هشدار داد که محصولات تقلبی بوتاکس، در چندین ایالت شناسایی شده و منجر به واکنش های شدید مانند کوری موقت، سختی در بلع، و ضعف عضلانی شده است.

گزارش سال 2020 گمرک و مرزبان ایالات متحده آمریکا(CBP)

در انگلیس، سازمان Save Face در گزارشی از سال 2023 اعلام کرد که از 1,948 شکایت دریافتی در سال 2022، 67% (حدود 1,300 مورد) مربوط به ژل های درمال بود، که اکثر آنها مربوط به تزریق لب بود. 2 همچنین، گزارش شد که بیش از 20% از شکایت ها درباره بوتاکس، مربوط به استفاده از محصولات غیرمجاز یا تقلبی بود، که نشان دهنده مشکل گسترده تر در استفاده از محصولات تقلبی است.

سازمان تجارت و بازرگانی استرالیا (TGA) هم اخیرا هشدار داده است که ژل های تقلبی در بازار وجود دارند و می توانند منجر به عفونت، التهاب، و حتی نکروز شوند. گزارش های سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) نیز نشان می دهد که فروش محصولات تقلبی در صنعت زیبایی، از جمله ژل های درمال، رو به افزایش است. در سال 2016، تخمین زده شد که صنعت زیبایی بیش از 5.4 میلیارد دلار ضرر مالی به دلیل فروش محصولات تقلبی متحمل شده است. در اتحادیه اروپا، با معرفی مقررات جدید دستگاه های پزشکی (MDR) از مه 2021، ژل های درمال به عنوان دستگاه های پزشکی کلاس III طبقه بندی شدند، که نشان دهنده تلاش برای کاهش استفاده از محصولات تقلبی است.3

از کجا شروع شد؟ ترمیم چهره های جنگ زده

اصلا چطور می شود که یک شخص احساس کند که نیاز دارد چهره خود را با عمل های جراحی و یا تزریق ژل، تغییر دهد. بیایید ابتدا سری به سرگذشت این حرفه پزشکی بزنیم. ششصد سال پیش از میلاد، پزشکی هندی به نام سوشروتا که در هند به طور گسترده به عنوان «پدر جراحی» شناخته می شود، یکی از نخستین آثار جهان در زمینه پزشکی و جراحی را نوشت. کتاب «سوشروتا سامهیتا» علت شناسی بیش از 1100 بیماری، کاربرد صدها گیاه دارویی و دستورالعمل انجام ده ها روش جراحی، از جمله سه نوع پیوند پوست و بازسازی بینی را مستند کرده است. احتمالا این متن را با عجله خوانده اید و عمق مطلب را درک نکرده باشید؛ دوباره بخوانید؛ بله حدود 2600 سال پیش، یک پزشک هندی دستورالعمل جراحی پیوند پوست و بازسازی بینی را به طور مستند جمع آوری کرده است.

جالب تر اینجاست که این دستورالعمل های سوشروتا مربوط به مستندات عمل های جراحی 4 هزار سال در هند باستان بوده است، در باستان افرادی به دلیل مجازات های قضایی یا جراحات جنگی به این پزشکان مراجعه کرده و ضمن درمان، نقص های زیبایی چهره خود را ترمیم می کردند. 4

دکتر تیم لاو، جراح پلاستیک برجسته آمریکایی معتقد است بسیاری از مسائلی که در این کتاب درباره جراحی مطرح شده، همچنان در جراحی های امروز نیز کاربرد دارد. در واقع، باور بر این است که سوشروتا روش صحیح رینوپلاستی (جراحی بینی) را پایه گذاری کرده و به همین دلیل «پدر جراحی پلاستیک» نامیده می شود. 5

در مصر باستان نیز، حدود 3000 سال قبل از میلاد، از روش های ابتدایی برای اصلاح نواقص صورت استفاده می شد، اگرچه این اقدامات بیشتر جنبه ترمیمی داشتند تا زیبایی. رومی ها هم پس از تلاش ها برای انجام جراحی بازسازی بر روی سربازان زخمی خود، سرزمینشان را به مرکزی برای پیشرفت های اولیه در زمینه جراحی پلاستیک تبدیل نمودند. یکی از روش های محبوب، اوتوپلاستی بود که برای ترمیم لاله های گوش زنان انجام می شد که به دلیل استفاده از گوشواره های سنگین در آن زمان، بیش از حد کشیده شده بودند.

تحول در جراحی پلاستیک در جنگ جهانی اول

در دوره رنسانس - قرن 14 تا 17 میلادی- جراحی پلاستیک بار دیگر احیا شد. در ایتالیا، جراحان ترمیم بینی را توسعه دادند که به دلیل مهارت های مجسمه سازی و درک آناتومی در این منطقه، پیشرفت قابل توجهی داشت. جنگ جهانی اول نقطه عطفی در تاریخ جراحی پلاستیک بود. جراحات گسترده صورت در سربازان، نیاز به تکنیک های ترمیمی پیشرفته را افزایش داد. جراحانی مانند هالستد گریوز در بریتانیا و ویکتور مور در فرانسه روش های نوینی برای بازسازی صورت توسعه دادند. این دوره، جراحی پلاستیک را از حالت صرفاً ترمیمی به سمت زیبایی شناختی سوق داد، زیرا بیماران پس از ترمیم خواستار بهبود ظاهر خود هم شده بودند.

دکتر هارولد گیلیس، روی هزاران سرباز و ملوان کار کرد و حتی موفق شد نخستین جایگزین موفق پلک را انجام دهد. بایگانی های گیلیس روایت جراح جوانی را بازگو می کنند که تمام همت خود را به بازسازی بدن هزاران جوان مجروح در جنگ جهانی اول معطوف ساخت. جنگ های مدرن آسیب های وحشتناکی ایجاد کرده بود، از جمله سوختگی ها و ناقرینگی های صورت. 5

بایگانی های دکتر هارولد گیلیس

جراحی زیبایی چه زمانی وارد ایران شد؟

جراحی پلاستیک به صورت مدرن در ایران از دهه 1330 شمسی آغاز شد. دکتر سیروس اصانلو، که به «پدر جراحی پلاستیک ایران» معروف است، پس از تحصیل در آمریکا و بازگشت به ایران در سال 1330، بخش جراحی پلاستیک را در بیمارستان امام خمینی(ره) تأسیس کرد. او اولین جراحی های ترمیمی و زیبایی را در این بیمارستان انجام داد و به آموزش دانشجویان پزشکی در دانشگاه تهران پرداخت.

از دیرباز در ایران، زیبایی چهره از جایگاهی ویژه برخوردار بوده است. در سال های اخیر، رسانه ها، شبکه های اجتماعی و سلبریتی های بین المللی، نقشی تعیین کننده در بازتعریف معیارهای زیبایی انسان ها ایفا کرده اند؛ امری که موجب چرخش ذائقه عمومی و گرایش گسترده تر به ظاهر ایده آل و بدون نقص شد.

واکنش مطبوعات به ورود صنعت جراحی زیبایی به ایران

با آغاز دهه های 1360 و 1370 خورشیدی و ورود تجهیزات پیشرفته پزشکی به کشور، تعداد پزشکان متخصص در حوزه جراحی پلاستیک به طور چشمگیری افزایش یافت. این تغییر زیرساختی، زمینه را برای رشد و تنوع عمل های زیبایی فراهم کرد و ایران را به یکی از مراکز مطرح منطقه در ارائه این خدمات تبدیل نمود.

این پیشرفت تا جایی ادامه پیدا کرد که طبق گزارش انجمن بین المللی جراحی زیبایی (ISAPS)، در سال 2013، در جمع 10 کشور برتر حراجی زیایی قرار گرفته و به یکی از قطب های گردشگری برای مراجعه به پزشکان جراح زیبایی تبدیل شدیم.

در مقاله که در سال 2018 در مجله "The American Journal of Cosmetic Surgery" منتشر شده است، به بررسی ویژگی های اجتماعی- جمعیتی بیماران جراحی زیبایی در تهران می پردازد. این مطالعه روی 744 بیمار (با مجموع 900 عمل جراحی زیبایی) انجام شد که توسط سه جراح پلاستیک معروف در تهران عمل شده بودند. داده ها از طریق پرونده های بیماران و مصاحبه تلفنی جمع آوری شدند. بیمارانی که رضایت آگاهانه داشتند و تحت جراحی زیبایی قرار گرفته بودند، وارد مطالعه شدند. در نهایت بیمارانی که اطلاعات ناقص داشتند یا جراحی های ترکیبی (زیبایی و ترمیمی) انجام داده بودند، از مطالعه حذف شدند.

نمودار توضیح سنی مقاله

نتیجه بررسی ها

شایع ترین جراحی ها شامل رینوپلاستی (61.3%)، تزریق چربی صورت (6.7%)، بلفاروپلاستی (6.3%) و لیفت صورت (4.0%) بودند. 90.7% بیماران زن بودند و تنها 9.3% مرد. بیشترین تعداد بیماران (37.2%) در بازه سنی 30 تا 39 سال قرار داشتند. همچنین حدود 49.6% بیماران مجرد بودند و از میان بیماران متأهل، 80% دارای فرزند بودند. در نهایت هم 55% بیماران دارای تحصیلات دانشگاهی بودند و 38.2% شاغل بودند.

........

ارجاعات:

1) https://www.cbp.gov/newsroom/local-media-release/philadelphia-cbp-seizes-more-100-shipments-illicit-dermal-fillers

2) https://aestheticmed.co.uk/dermal-fillers-generate-most-complaints

3) https://meditechinsights.com/dermal-fillers-market/

4) https://columbiasurgery.org/news/2015/05/28/history-medicine-ancient-indian-nose-jobs-origins-plastic-surgery?utm_source=chatgpt.com

5) https://drtimlove.com/blog/the-history-of-plastic-surgery-a-long-bright-future/?utm_source=chatgpt.com