خراسان شمالی؛ گنجینه ای از تنوع زیستی ایران

به گزارش ایرنا، خراسان شمالی از معدود استان های کشور است که می توان در آن تنوع زیستی مناطق کویری، خزری و کوهستانی را همزمان مشاهده کرد؛ امری که این استان را به یکی از مهمترین زیستگاه های جانوری کشور تبدیل کرده است.

امروز، اول خردادماه برابر با روز جهانی تنوع زیستی است؛ فرصتی برای بازخوانی نقش بی بدیل خراسان شمالی در حفاظت از تنوع زیستی ایران فراهم کرده است.

خراسان شمالی با گستره ای معادل 2.8 میلیون هکتار، حدود 1.7 درصد از وسعت کشور را دربر می گیرد و با دربر داشتن چند اکوسیستم متمایز، به راستی گنجینه ای ارزشمند از تنوع زیستی به شمار می رود.

زیستگاه گونه های در خطر انقراض

گونه هایی چون یوزپلنگ آسیایی، پلنگ ایرانی، خرس قهوه ای، کاراکال، گربه پالاس، قوچ اوریال، کل و بز، آهو، عقاب طلایی، بالابان، کرکس مصری، کبک دری و بسیاری دیگر، خراسان شمالی را به عنوان زیستگاهی امن برگزیده اند.

برخی از این گونه ها در فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) و در رده های بحرانی در معرض انقراض یا آسیب پذیر قرار دارند.

بر اساس آمارهای اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی، 51 گونه پستاندار (25.9 درصد پستانداران ایران)، 180 گونه پرنده (33.3 درصد پرندگان کشور)، 52 گونه خزنده (23.2 درصد خزندگان کشور) و چهار گونه دوزیست (20 درصد از دوزیستان ایران) در این استان شناسایی شده اند.

ذخایر ارزشمند و مناطق تحت حفاظت

وجود سه پارک ملی سالوک، ساریگل و ضامن آهو، همچنین گستره ای معادل 44.6 درصد از پارک ملی گلستان که قدیمی ترین پارک ملی ایران و ذخیره گاه زیست کره ثبت شده در یونسکو است، جایگاه خراسان شمالی را در میان مناطق حفاظت شده کشور برجسته کرده است.

افزون بر این، سه منطقه حفاظت شده، پناهگاه حیات وحش، سه اثر طبیعی ملی، یک تالاب، چهار منطقه شکار ممنوع، جنگل های ارس، بلوط و زالزالک، و قرق های مرتعی زیر نظر سازمان جنگل ها و مراتع، بستر مناسبی برای حفاظت از گونه ها فراهم کرده اند.

ایران کوچک با زیست بوم های بزرگ

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی، درباره اهمیت این استان در حوزه تنوع زیستی گفت: این استان به راستی نماد ایران کوچک است؛ سرزمینی که در گستره ای محدود، تنوعی شگفت انگیز از زیست بوم های کشور را در خود جای داده است.

علی شکاریان افزود: در این استان تنها با طی یک ساعت می توان از جنگل های مرطوب و سرسبز هیرکانی که زیستگاه گونه ای چون مرال (گوزن قرمز) است، به تپه ماهورهای بیابانی میاندشت رسید؛ جایی که یوز آسیایی، این گنجینه نادر طبیعت ایران به آرامی بر خاک داغ بیابان گام برمی دارد.

وی ادامه داد: پوشش گیاهی استان نیز بسیار متنوع است؛ از جنگل های ممرز، افرا، توسکا و بلوط در شمال گرفته تا جنگل های اورس در ارتفاعات خشک و بوته زارهای غنی از گیاهان دارویی مانند آویشن، بومادران، گل گاوزبان، کتیرا، زیره و شیرین بیان در دشت ها و کوهپایه ها.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی خاطرنشان کرد: حضور تمامی هشت گونه گربه سان ایران در این استان از جمله پلنگ، یوزپلنگ، کاراکال، گربه وحشی و گربه پالاس، نشانگر جایگاه منحصربه فرد خراسان شمالی در نقشه تنوع زیستی کشور است.

الگویی برای توسعه پایدار

خراسان شمالی با چنین ظرفیتی نه تنها سزاوار توجه و حمایت بیشتر در حوزه حفاظت محیط زیست است، بلکه می تواند به الگویی الهام بخش برای توسعه پایدار و هم زیستی انسان با طبیعت تبدیل شود.

حفاظت از تنوع زیستی این استان، پاسداری از آینده ای سبز برای ایران زمین است.