چگونه باید به سفر ترامپ به خاورمیانه نگاه کرد

محمود الهاشمی، مدیر مرکز الاتحاد برای مطالعات استراتژیک عراق با ارسال مطلبی برای ایکنا با عنوان
«چگونه باید به سفر ترامپ به خاورمیانه نگاه کرد؟» نوشت:

1. ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود گفت: «دیگر خاورمیانه اولویت ما نیست» و نیز اظهار کرد که «ما نیازی به نفت خلیج [فارس] نداریم.»

2. در همان دوره نخست، ترامپ به عربستان سعودی سفر کرد و مبلغی بالغ بر 500 میلیارد دلار از این کشور دریافت کرد، بی آن که تأثیری در وضعیت نظامی یا سرمایه گذاری واقعی عربستان ایجاد شود.

3. در سال 2022، عربستان سه نشست در خاک خود با چین برگزار کرد: نشست سعودی ـ چینی، نشست خلیجی ـ چینی، و نشست عربی ـ چینی. میلیاردها دلار سرمایه گذاری اعلام شد، اما دستاورد آن چه بود؟

4. تمام دارایی های کشورهای خلیج در بانک های آمریکایی و اروپایی سپرده گذاری شده و این پول ها در خدمت شرکت های غربی قرار دارد؛ چه اعلام شود و چه نشود، چه به غرب انتقال یابد یا در همان جا بماند.

5. عربستان دومین کشور جهان در زمینه خرید تسلیحات پس از آمریکاست و اخیراً چین نیز از آن پیشی گرفته، اما سؤال این است: این سلاح ها کجاست؟ کدام ارتش از آن ها استفاده می کند؟ در جنگ یمن چطور عمل کردند؟ آیا تاکنون رژه نظامی سعودی دیده ایم؟ این ها همه «معاملات خیالی» برای حمایت از شرکت های تسلیحاتی غربی هستند! غرب اجازه نمی دهد کشورهای خلیجی مسلح شوند.

6. بزرگ ترین هزینه و سرمایه گذاری عربستان در پروژه «نئوم» انجام شده است؛ پروژه ای که اقتصاددانان غربی معتقدند خدماتی ـ گردشگری بوده و شکست خورده و صرفاً عناوینی تبلیغاتی است. همچنین غرب اجازه ساخت کارخانه و واحد صنعتی در کشورهای خلیج را نمی دهد و اگر هم بدهد، کارکنان آن خارجی هستند و شهروند خلیجی همچنان در جایگاه مصرف کننده باقی می ماند.

7. کشورهای خلیج در دیدگاه های خود متفاوتند و همه آن ها نسبت به سفر ترامپ واکنش یکسانی نداشتند. در نشست خلیجی با ترامپ برخی از رهبران کشورهای شورای همکاری خلیج شرکت کردند، از جمله امیر قطر شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر کویت شیخ مشعل الأحمد الجابر الصباح، و پادشاه بحرین حمد بن عیسی آل خلیفه. اما امارات فقط ولیعهد ابوظبی، شیخ خالد بن محمد بن زاید آل نهیان را فرستاد و عمان نیز معاون نخست وزیر، اسعد بن طارق آل سعید را اعزام کرد. همچنین امیر قطر در نشست خلیجی ـ آمریکایی شرکت نکرد و حتی سخنرانی نیز نداشت.

8. در نشست های ترامپ در خاورمیانه، مصر و اردن غایب بودند و ترکیه حضور داشت. به نظر می رسد که ائتلاف جدیدی شکل گرفته که تأمین کننده منافع آمریکا و اسرائیل در منطقه خواهد بود.

9. منابع سوری گزارش داده اند که دولت آمریکا قصد دارد 4 پایگاه نظامی در سوریه احداث کند تا امنیت اسرائیل را تضمین کرده و مسیر محور مقاومت را مسدود کند. همچنین سوریه در سایه حکومت جولانی به «سوریه غربی» نامیده خواهد شد.

10. سفر ترامپ به منطقه می خواهد این پیام را برساند که آمریکا همچنان به خاورمیانه اهمیت می دهد و به دوستان خود وفادار است، اما واقعیت آن است که آمریکا در داخل با بحران ها و تحولات زیادی روبه روست که برنامه های سنتی آن را مختل کرده و اعتماد جهانی را از دست داده است.

11. برنامه ای آمریکایی وجود دارد برای تغییر حکومت در اسرائیل تا دولتی سر کار بیاید که از شدت بحران های منطقه ای بکاهد.

12. مصر به سمت روسیه برای تأمین سلاح متمایل شده و در آینده به چین و ایران نیز گرایش بیشتری خواهد یافت. هرچند در این زمینه گام هایی برداشته، ولی بسیار کند است.

13. اردن در حال بازتولید به گونه ای است که ضعیف باقی بماند و از هر پروژه ای در حمایت از مقاومت دور بماند. کشورهای خلیج نیز شرایط سختی برای نظام سیاسی اردن، به ویژه در امور داخلی، تحمیل کرده اند.

14. دولت جولانی به کشورهای خلیج اطمینان داده است که مقاومت را تضعیف و نقش ایران در منطقه را محدود خواهد کرد، از همین رو تمام امکانات خود را برای ثبات دولت جولانی بسیج خواهد کرد.

15. تا زمانی که جولانی در نشست بغداد حضور نداشته باشد، پوشش رسانه ای خلیجی از آن بسیار ضعیف خواهد بود.

16. جنگ بین پاکستان و هند بسیاری از پروژه های نظامی در منطقه و جهان را متوقف کرده و نیاز به بازنگری در تسلیحات غربی در برابر غافل گیری های چین وجود دارد که زمان بر است.

17. بی توجهی به مصر و اردن و دعوت نکردن آن ها به نشست های کشورهای خلیجی با ترامپ نشان دهنده بی توجهی عمدی به آن هاست.

18. ترامپ تلاش کرد عربستان را به عنوان مرکز تصمیم گیری منطقه معرفی کند، اما عدم واکنش مثبت تمام کشورهای خلیج و مصر، اردن و عراق، نشان دهنده شکست این طرح است.

19. خم شدن جولانی در برابر خواسته های ترامپ در اولین دیدار رسمی میان دونالد ترامپ و احمد شرع (جولانی) که امروز چهارشنبه در ریاض انجام شد، گویای آن است که ترامپ خواسته هایی راهبردی را از رئیس جمهور سوریه طلب کرده تا در ازای آن، تحریم ها برداشته شده و روابط بازسازی شود. از جمله:
    •    پیوستن به توافقات ابراهیم و عادی سازی روابط با اسرائیل
    •    اخراج شخصیت ها و فلسطینی ها از سوریه
    •    در اختیار گرفتن اداره مراکز بازداشت اعضای داعش در شمال شرق سوریه (تحت کنترل قسد)
    •    دعوت از شرکت های آمریکایی برای سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز سوریه

این نشان می دهد که هدف اصلی کشورهای مشارکت کننده در تغییر نظام سوریه، حمایت از اسرائیل، عادی سازی روابط، پذیرش طرح ابراهیم و تأمین امنیت اسرائیل بوده است، نه آزادی، عدالت یا دین.

انتهای پیام