سمنان امروز تشنه تر از دیروز

به گزارش ایرنا، فقط 20 درصد آب مورد نیاز استان سمنان از منابع آب سطحی شامل چشمه و قنات و بقیه نیاز آبی استان از محل حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق تامین می شود. اکنون که بارندگی کاهش چشمگیر داشته است، میزان خروجی منابع آبی این دیار کاهش یافته و بحران کم آبی بخش های مختلف این استان را دربرگرفته. از سوی دیگر، سمنان با پدیده خاموش «فرونشست زمین» نیز مواجه شده است.

به گفته کارشناسان، اکنون برای تامین آب آشامیدنی شهرها از طریق حفر چاه باید کف شکنی کرد و در عمق بیش از 350 متر دسترسی به آب میسر است. حفر چنین چاه های عمیقی فاجعه ای است که پیامد اصلی آن را باید چالش «فرونشست» دانست.

همین عامل خود گویای آن است که استان سمنان برای تامین آب آشامیدنی دیگر مجاز به حفر چاه نیست و باید تامین آب از طریق راهکارهای دیگر همچون انتقال آب دنبال شود.

بازچرخانی پساب بدون کاهش برداشت آب منابع زیرزمینی، درست یا غلط؟

بازچرخانی پساب برای کمک به رفع مشکل کم آبی استان سمنان در دست پیگیری و اجراست، اما همپای تمرکز بر بازچرخانی پساب از میزان برداشت از سفره های آب زیرزمینی کاسته نشده است.

این موضوع نگران کننده است و در میان مدت بر شدت فرونشست زمین می افزاید، چرا که پساب های مجاز همچون پساب خانگی با نفوذ در دل خاک، در نبود بارندگی، برای جلوگیری از فرونشست و تقویت منابع زیرزمینی موثر است.

هم اکنون استان سمنان در شرایطی قرار دارد که با وجود کاهش بیش از 50 درصدی بارندگی ها، بیش از اندازه از منابع آب زیرزمینی برداشت می کند و هم برنامه های بازچرخانی پساب را با اهتمام دنبال می کند.

سه میلیارد مترمکعب کسری مخزن انباشته و زوال منابع آبی زیرزمینی

استان سمنان سالانه 133 میلیون مترمکعب کسری آب های زیرزمینی دارد و این یعنی میزان برداشت از آب های زیرزمینی بیشتر از میزان ورودی آب به این منابع است.

از سوی دیگر، سمنان سه و 2 دهم میلیارد مترمکعب کسری مخزن انباشته دارد که شامل مجموع کسری مخزن سالانه طی چند دهه اخیر می شود.

صرفه جویی 178 میلیون مترمکعبی آب در سند سازگاری با کم آبی استان تا سال 1405 هدفگذاری شده است.

انتقال آب بین حوضه ای برای سمنان طرحی عام المنفعه و ملی

سمنان با مساحت نزدیک به 97 هزار و 500 کیلومتر مربع، از پهناورترین استان های کشور ایران است و با پنج و 9 دهم درصد مساحت کل کشور، از این نظر هفتمین استان ایران محسوب می شود.

بر پایه برآورد مرکز آمار ایران در سال 1400، استان سمنان با هشت شهرستان در مجموع 757 هزار و 200 نفر جمعیت دارد که از این شمار، بیش از 200 هزار نفر ساکن مرکز استان هستند که غالب نقاط این استان زرخیر با بحران کم آبی مواجه است و انتظار می رود برای رفع این چالش اجرای طرح انتقال آب بین حوضه ای بیش از پیش مورد توجه باشد.

سمنان به دلیل موقعیت جغرافیایی همجواری با پایتخت و هفت استان مهم کشور، از استان های مهم محسوب می شود که علاوه بر شهروندان استان، به دلیل قرارگیری در مسیر حرم امام رضا(ع) و حرم حضرت معصومه(س)، به مسافران و گردشگران داخلی و بین المللی عبوری از این دیار نیز خدمات ارایه می دهد که تامین آب پایدار نقشی مهم در ارتقای کیفیت خدمات دارد.

کم آبی حاد در شهرهای سمنان و شاهرود

نیاز آبی شهر سمنان در اوج مصرف روزانه یک هزار و 50 لیتر بر ثانیه است، اما فقط 710 لیتر در ثانیه از منابع مختلف تامین می شود و آب آشامیدنی در دسترس نیز از کیفیت پایین برخوردار است.

شاهرود از پربارش ترین شهرهای استان سمنان با 56 میلی لیتر کمترین میزان بارندگی در سال زراعی 1403 - 1404 در بین شهرهای این استان داشته است و باوجود شرایط دشوار گرما در تابستان تنش آبی گریبانگیر شاهرود و با بحران کمبود آب 300 لیتر برثانیه مواجه است.

به گزارش ایرنا، مسولان استان سمنان با اجرای طرح بازچرخانی پساب، ساماندهی مصرف آب در بخش کشاورزی، اصلاح شبکه آب رسانی با هدف کاهش هدررفت آب در شبکه و حفر چاه های عمیق، به دنبال التیام بحران کم آبی و جلوگیری از ایجاد اختلال در خدمت رسانی به جامعه هستند.

اما وقتی نزولات جوی تا این کاهش یافته است، با وجود تلاش ها، سمنان هرروز تشنه تر از دیروز می شود و باید برای رفع این مشکل در اجرای طرح انتقال آب بین حوضه ای با عزمی جزم، همرایی، همدلی و همگرایی تسریع شود.