پشت پرده کاهش قیمت حبوبات در بازار

کاهش نرخ ارز، سیاست های انقباضی پولی دولت، ابهامات ناشی از مذاکرات بین المللی، ضعف نظارت در نظام توزیع و انحصار واردات به وسیله چند فعال عمده، از جمله دلایلی است که کارشناسان و فعالان صنفی برای تحلیل وضعیت فعلی بازار بر آن تأکید دارند. باتوجه به روند نزولی، قیمت برخی اقلام مانند لوبیا چیتی به دلیل وجود حباب قیمتی و سیاست های غیرکارشناسی بوده و ثبات یا کاهش قیمت در برخی محصولات، نشانه بهبود وضعیت بازار نیست، بلکه نتیجه رکود، کمبود نقدینگی و نبود برنامه ریزی دقیق در زنجیره تأمین است. حال، تا زمانی که وزارت جهاد کشاورزی به آمار واقعی تولید و مصرف داخلی دسترسی نداشته باشد، نمی توان راهکار عملیاتی برای مدیریت بازار ارائه داد. از سوی دیگر، نبود الگوی کشت منسجم و مشخص برای هر منطقه و بی توجهی به آمایش سرزمین باعث شده تولید داخلی از حالت اقتصادی خارج شود و ایران که زمانی صادرکننده حبوبات بود، به واردکننده عمده تبدیل شود. در این میان، انحصار در روند ثبت سفارش واردات به وسیله برخی گروه ها، موجب شده رقابت سالم از بازار حذف شود و همین موضوع نیز بر افزایش غیرمنطقی قیمت ها و ایجاد نابرابری در توزیع نقش داشته است. در نتیجه بازار حبوبات نیازمند دخالت مؤثر دولت، شفاف سازی نظام آماری و بازتعریف سیاست های حمایتی در بخش تولید و توزیع است تا از فشار بر معیشت خانوارهای ایرانی کم شود.

سیدمسعود بحق، رئیس اتحادیه برنج و خواروبار اصفهان در خصوص وضعیت فعلی بازار حبوبات که یک فاز رکودی به خود گرفته است، به ایسنا می گوید: نه تنها این صنف، بلکه دیگر اصناف نیز دچار این چالش شده اند که این رکود بیشتر ناشی از سیاست هایی است که به موضوع مذاکرات باز می گردد، همچنین کاهش نرخ دلار انتظار کاهش بیشتر قیمت اجناس در بازار را بیشتر می کند.

وی می افزاید: سیاست های انقباضی پولی که دولت در ماه های گذشته اتخاذ کرده است(این سیاست ها به شکل اصولی خود را هفت تا هشت ماه بعد در بازار نشان می دهند)، درحال حاضر در آن بازه زمانی قرار داریم که به موجب آن ماهیت بازار در شرایط فعلی رکودی است.

رئیس اتحادیه برنج و خواروبار اصفهان درباره لوبیا(لوبیا چیتی) که قیمت آن درحال حاضر کاهش پیدا کرده است، بیان می کند: کشاورزان برای تأمین هزینه هایی همچون آماده سازی زمین، خرید بذر، سم، کود و دیگر ملزومات شروع به فروش بار خود کرده اند تا علاوه بر تأمین مالی قادر به کشت، برداشت و ارائه آن به بازار در مهر سال جاری باشند. فاز رکودی و موضوع مذاکرات موجب کاهش قیمت حبوبات از جمله لوبیا چیتی شده است.

بحق درباره قیمت عمده حبوبات مطرح می کند: قیمت عمده فروشی لوبیا چیتی خارجی 270هزار تومان و نوع داخلی آن حدود 300هزار تومان است و این درحالی است که قیمت ها تا 50هزار تومان کاهش پیدا کرده اند.

وی می افزاید: قیمت حدودی عمده دیگر اجناس ازجمله لوبیا سفید220هزار تومان(بدون تغییر نسبت به دوماه گذشته)، لوبیا قرمز 150 هزار تومان(حدود 15هزار تومان کاهش)، لوبیا چشم بلبلی 130 هزار تومان(بدون تغییر)، ماش خارجی(وارداتی) 115هزار تومان و داخلی 120هزار تومان(بدون تغییر)، عدس درشت(دو نوع روس و کانادایی موجود است)عدس روس 100هزار تومان و کانادایی 115هزار تومان، لپه 145هزار تومان(کاهش 20هزار تومانی)، نخود 108هزار تومان(کاهش هفت تا هشت هزار تومانی) و لوبیا کشاورزی(لوبیای مله ای) 280هزار تومان(کاهش 40هزار تومانی) است.

رئیس اتحادیه برنج و خواروبار اصفهان در خصوص علت کاهش و ثبات برخی از اقلام می گوید: علت اصلی کاهش قیمت برخی اقلام لوبیاچیتی و لوبیاقرمز، حباب قیمتی و رشد خارج از قواعد اقتصادی است در مقابل اقلامی نظیر عدس وارداتی که قیمت آن ها از ابتدا معادل تر و بدون حباب بوده است، تغییر قیمت خاصی نداشته اند.

بحق مطرح می کند: تا زمانیکه جهاد کشاورزی به مقدار تولید دسترسی نداشته باشد، نمی توان راهکار مؤثری ارائه داد، چراکه آمار غلط، منتهی به کار غلط و نتیجه غلط خواهدشد.

وی ادامه می دهد: تا زمانی که وزارت جهاد کشاورزی راهکار مشخص و اجرایی ارائه ندهد، نمی توان انتظار بهبود وضعیت را داشت، چراکه وزرات جهاد باید ابتدا به طور دقیق بررسی کند که سطح زیر کشت هر محصول چقدر بوده و اگر سطح زیرکشت پایین است، آن را افزایش دهد، اگر کشت آن محصول صرفه اقتصادی ندارد، به روشنی اعلام کند و محصول جایگزین را پیشنهاد دهد. ضروری است، جهاد به موضوع آمایش سرزمین بپردازد و براساس ظرفیت های منطقه ای، الگوی کشت مناسب ارائه دهد.

رئیس اتحادیه برنج و خواروبار اصفهان اظهار می کند: وزارت جهاد کشاورزی باید به صورت شفاف اعلام کند که میزان تولید داخلی کشور از یک محصول چه میزان و مصرف کشور چقدر است و چه میزان نیاز به واردات وجود دارد که هیچ یک از این اقدامات به وسیله جهاد کشاورزی به طور جدی دنبال نمی شود.

بحق با بیان اینکه ایران در گذشته یکی از صادرکنندگان حبوبات بوده، اما امروز به واردکننده این محصولات تبدیل شده است، متذکر می شود: یکی از عوامل اصلی در کاهش تولید داخلی حبوبات کم آبی است، اما می توان با مدیریت منابع و بهره گیری هوشمندانه از اراضی دیم، تا حدی تولید را افزایش داد؛ البته نباید نقش محدودیت های آبی را در این زمینه نادیده گرفت. در بُعد خارجی نیز مشکلاتی ازجمله ثبت سفارش ها وجود دارد که این روند به صورت ناعادلانه میان واردکنندگان توزیع می شود. برخی از افراد با تشکیل تشکل ها و انجمن های خاص، انحصار ثبت سفارش ها را در اختیار گرفته و امکان رقابت سالم را از دیگر فعالان این حوزه سلب می کنند.

وی ادامه می دهد: یکی از دلایل اصلی نرسیدن قیمت ها به سطح واقعی، محدود بودن واردات به دست چند واردکننده عمده است، این افراد با در اختیار داشتن سهم عمده ای از بازار، نقش اصلی در قیمت گذاری دارند و در نتیجه این تمرکز، قیمت ها به طور غیرمنطقی افزایش پیدا می کند. برای حل این مشکل راهکارهایی وجود دارد، اگر موضوع واردات این کالاها به ویژه اقلامی مانند حبوبات، برای دولت اهمیت دارد، می تواند وارد عمل شود؛ به این صورت که دولت بار وارداتی این افراد را خریداری کرده و از طریق فروشگاه های زنجیره ای و شبکه های توزیع، به طور مستقیم به دست مصرف کننده برساند تا از ایجاد واسطه های متعدد و افزایش قیمت جلوگیری شود، اما اگر دولت درحال حاضر این موضوع را حیاتی تلقی نمی کند، حداقل باید از طریق نهادهای نظارتی، روند توزیع و قیمت گذاری را به دقت رصد کند تا اطمینان حاصل شود که کالاها با قیمت منطقی به دست مصرف کننده می رسند. در این میان، وزارت جهاد کشاورزی نیز وظایف و مسئولیت هایی دارد که باید برای بهبود نظام توزیع و کاهش نواقص موجود، اقدامات مؤثری انجام دهد تا معیشت و سفره مردم از نوسانات و ناکارآمدی ها آسیب نبیند.

انتهای پیام