شمام از این کارتا دارین؟

تعجب می کنم، کارت اهدای عضو را که چند سالی است با خود همراه دارم، از مرد جوان می گیرم، می پرسم، چرا باید بترسم؟ می گوید « ظاهرش خوبه ، خیلی انسان دوستانه س ولی من می ترسم از این کارت ها بگیرم، از کجا معلوم که وقتی اعضای بدنم رو برمی دارن هنوز مرگ مغزی نشده باشم؟! »

اینگونه احساسات متناقض نسبت به اهدای عضو را زیاد دیده ام، هر کس تصوری از اینکار دارد و در مورد بعضی ها این تصورات خیلی ترسناک می شوند و به نظر می رسد عبور از این دست اندازها در مسیر ترویج اهدای عضو، به فعالیت های آگاهی بخشی زیادتری نیاز دارد، بویژه اینکه بسیاری از بیماران خاص در این کشور هر روز را با رویای پیوند سپری می کنند تا از درد و رنج هر روزه راحتی یافته و باقی عمر را در آرامش سپری کنند.

اهدای عضو به عنوان یکی از ارزشمندترین اقدامات انسان دوستانه، آغاز چند داستان جدید برای زندگی هایی است که سال ها در سایه درد و رنج به سر برده اند.

اگرچه اقدامات زیادی در راستای آگاه سازی درخصوص اهمیت این اقدام انسان دوستانه و زندگی بخشی آن صورت گرفته ولی همچنان این حوزه با چالش هایی مانند عدم آگاهی از مرگ مغزی و باورهای نادرست روبروست که مانع گسترش این فرهنگ در جامعه شده است.

به همین دلیل، در گفت وگو با رئیس واحد اهدای عضو دانشکده علوم پزشکی ساوه، به بررسی اهمیت، چالش ها، حمایت ها و نقش رسانه ها در ترویج فرهنگ اهدای عضو پرداخته ایم.

سپیده قره چلویی، در گفت وگو با ایسنا، با تاکید بر اهمیت اهدای عضو به عنوان اقدامی که می تواند زندگی چندین نفر را نجات دهد یا کیفیت زندگی آنان را بهبود بخشد، اظهار کرد: در ایران سالانه حدود پنج تا هشت هزار نفر دچار مرگ مغزی می شوند که از این تعداد، حدود سه هزار نفر اعضای قابل پیوند دارند.

دفن سالانه هفت هزار عضو سالم

وی افزود: متاسفانه از این تعداد تنها حدود هزار خانواده با اهدای عضو موافقت می کنند و اعضای قابل پیوند بیش از هفت هزار نفر به خاک سپرده می شود. این در حالی است که هر 10 دقیقه یک نفر به لیست انتظار پیوند اضافه می شود، هر دو ساعت یک بیمار نیازمند جان خود را از دست می دهد و تنها هر 12 ساعت، یک بیمار موفق به دریافت عضو می شود.

وی با بیان اینکه به دلیل اهمیت این موضوع، از سال 1396 روز 31 اردیبهشت به عنوان روز ملی اهدای عضو، اهدای زندگی در تقویم ملی ثبت شده است تا آگاهی عمومی در این زمینه افزایش یابد، به آمار اهدای عضو در ساوه اشاره کرد و گفت: در سال گذشته پنج نفر، در سال 1402، چهار نفر، در سال 1401، 6 نفر و در سال 1400، دو نفر اقدام به اهدای عضو کرده اند. این آمار نشان دهنده نوساناتی است که به عوامل مختلفی از جمله آگاهی عمومی و فرهنگ سازی بستگی دارد. افزایش تعداد اهداکنندگان در برخی سال ها نشان دهنده تاثیر اقدامات آموزشی و ترویجی است، اما همچنان نیاز به تلاش بیشتر احساس می شود.

رئیس واحد اهدای عضو دانشکده علوم پزشکی ساوه در خصوص عوامل موثر بر آمار اهدای عضو گفت: فرهنگ سازی در دو محور اصلی، یعنی پذیرش مرگ مغزی به عنوان مرگ قطعی و تشویق به دریافت کارت اهدای عضو، از مهم ترین معیارهای موفقیت در این حوزه است. بسیاری از خانواده ها به دلیل عدم آگاهی، مرگ مغزی را با کُما اشتباه می گیرند یا به معجزه امیدوارند، که این موضوع مانع تصمیم گیری برای اهدای عضو می شود. آموزش عمومی و نهادینه کردن این فرهنگ می تواند این چالش ها را کاهش دهد.

وی درباره اقدامات انجام شده توسط دانشکده علوم پزشکی ساوه گفت: ما اقدامات متعددی برای افزایش آگاهی عمومی انجام داده ایم، از جمله نصب بنرهای فرهنگ سازی در سطح شهر، برگزاری پویش های دریافت کارت اهدای عضو در مراکز درمانی، اطلاع رسانی در مراسم نماز جمعه و تبلیغات در شبکه های اجتماعی که این اقدامات تا حدی موثر بوده اند، اما همچنان نیاز به تداوم و گسترش این فعالیت ها وجود دارد تا فرهنگ اهدای عضو در جامعه نهادینه شود.

قره چلویی بیان کرد: برای دریافت کارت اهدای عضو، افراد می توانند کد ملی خود را به سامانه پیامکی 3432 ارسال کنند یا به وبسایت رسمی انجمن اهدای عضو ایرانیان به آدرس www.ehdacenter.ir مراجعه کنند.

بزرگ ترین چالش های اهدای عضو

رئیس واحد اهدای عضو دانشکده علوم پزشکی ساوه، همچنین، به چالش های اهدای عضو و راهکارهای غلبه بر آنها اشاره کرد و بزرگ ترین چالش های این حوزه را عدم باور به مرگ مغزی به عنوان مرگ قطعی، ناآگاهی از تفاوت مرگ مغزی و کما و اعتقاد به معجزه دانست.

وی تاکید کرد: برای غلبه بر این چالش ها، باید آموزش عمومی را تقویت کنیم. برنامه های آموزشی در مدارس، مساجد و رسانه ها می توانند به تغییر نگرش مردم کمک کنند. همچنین، همکاری با علمای دینی برای توضیح فتاوای مراجع در حمایت از اهدای عضو، مانند فتوای تاریخی امام خمینی(ره) در سال 1368، نقش مهمی در جلب اعتماد عمومی دارد.

وی درباره حمایت های ارائه شده به خانواده های اهداکننده گفت: انجمن اهدای عضو ایرانیان و واحدهای پیوند در بیمارستان ها تلاش می کنند با ارائه مشاوره های روان شناختی و حمایت های عاطفی، به خانواده های اهداکننده کمک کنند تا با این تصمیم کنار بیایند. این حمایت ها شامل قدردانی از خانواده ها در مراسم هایی مانند جشن نفس و ارائه خدمات مددکاری است. این اقدامات به خانواده ها آرامش می دهد که عمل ایثارگرانه عزیزشان به نجات جان دیگران منجر شده است.

وی به یک تجربه موفق در ساوه اشاره کرد: یکی از موارد الهام بخش در ساوه، داستان خانواده ای بود که با وجود شرایط سخت عاطفی، تصمیم به اهدای اعضای عزیزشان گرفتند. این اقدام، جان هشت نفر را نجات داد و در مراسم تقدیر از خانواده های اهداکننده، از آنها تجلیل شد. انتشار این داستان ها می تواند برای دیگران انگیزه بخش باشد.

نقش حیاتی رسانه ها در تغییر نگرش های منفی به اهدای عضو

قره چلویی درباره نقش رسانه ها نیز گفت: رسانه ها نقش حیاتی در ترویج فرهنگ اهدای عضو دارند. آنها با تولید محتوای آموزشی، انتشار داستان های الهام بخش از اهداکنندگان و گیرندگان عضو و رفع شبهات درباره مرگ مغزی، می توانند نگرش های منفی را تغییر دهند. برای مثال، برنامه های تلویزیونی و شبکه های اجتماعی می توانند با نمایش تجربیات موفق، اعتماد عمومی را افزایش دهند. رسانه ها باید با حساسیت و دقت عمل کنند تا از ایجاد تردید یا شایعه درباره تجارت اعضا جلوگیری شود.

وی با تاکید بر اینکه اهدای عضو، اهدای زندگی است، تصریح کرد: هر فرد مرگ مغزی می تواند جان هشت نفر را نجات دهد و با اهدای نسوج فرد اهداکننده می توان تا 53 نفر را از معلولیت نجات داد. با فرهنگ سازی، آموزش عمومی و حمایت از خانواده های اهداکننده، می توانیم این عمل انسان دوستانه را در جامعه گسترش دهیم و جان هزاران بیمار را نجات دهیم. باید پیام قلب تو می تواند در سینه دیگری بتپد را در بین جامعه فریاد زده و ترویج دهیم.

انتهای پیام