موزه ها؛ روایتگر تاریخ و هنر و هویت سرزمینی

به گزارش ایرنا،کهگیلویه و بویراحمد با داشتن پیشینه تمدنی چند هزار ساله، گنجینه ای از تاریخ و فرهنگ را در خود جای داده و وجود موزه ها در شهرهای مختلف گواهی بر این تمدن است.

این استان به عنوان بخشی از زاگرس با کوهستان های رازآلود، رودخانه های خروشان، چشمه و آبشارهایش در کنار بناهای تاریخی جلوه ای از زیبایی های هزار رنگ دارد اما اینجا در سکوت موزه ها نجواهای سبک زندگی مردمان این گوشه از ایران زمین فریاد زده می شود.

اینجا در موزه های کهگیلویه و بویراحمد با وجود شمار زیادی سکه و اسکناس، کتاب های قدیمی،ظروف و تجهیزات جنگی مانند شمشیر و خنجر مربوط به دوران مختلف تاریخی از پارینه سنگی گرفته تا دوران پهلوی می تواند علاقه مندان به تاریخ و تمدن ایران را با نکته های جالبی آشنا کند.

پاسخ به پرسش های شهروندان جست و جوگر درباره شکل و شمایل اسکناس های مورد استفاده نیاکان ایرانی در دوره های مختلف تاریخی و کمی عقب تر در روزگارانی که سکه ها وسیله داد و ستد بود و اینکه این سکه چه اندازه ای یا جنسی داشته را می توان در این موزه یافت.

اهمیت موزه ها تا به آنجاست که بیست و هشتم اردیبهشت ماه روز جهانی و ملی موزه ها نامگذاری شده، در دنیای امروز، موزه ها به عنوان یکی از مهم ترین مراکز فرهنگی و تاریخی نه تنها محلی برای نگهداری و نمایش تاریخ و فرهنگ مردمان هر سرزمین محسوب می شود، بلکه مکانی برای آموزش و آگاهی از تاریخ و هنر عمیق مردمانی است که در این سرزمین زیسته اند.

موزه ها انسان ها را به گذشته های دور و پیشرفت های عصر جدید وصل می کند و نوعی سفر در زمان محسوب می شود به طوری که در این مراکز آثار تاریخی و باستانی، به نمایش گذاشته می شوند و انسان ها در این مکان ها می توانند از سیر تکامل زندگی هموطنان خود آگاه شوند.

موزه یاسوج

تنها موزه اشیا و اسناد تاریخی کهگیلویه و بویراحمد که به شکل دولتی اداره می شود اشیای فلزی شامل انواع ظروف فلزی، کاسه،جام و گلدان،ابزار آلات جنگی مانند خنجر، شمشیر، پیکان و ابزار آلات تزئینی مانند مهره ها، گوشواره ها، حلقه ها و النگوها، همچنین سکه های دوران ساسانی و متعلق به پادشاهانی چون خسرو دوم و سکه های دوره الیمایی و چند مهره از دوره ساسانی نگهداری می شود که هر کدام از این اشیا از نگاه تاریخ شناسان می تواند روایتگر تمدن کهن ایران زمین باشد.

یکی از برجسته ترین اشیایی که در موزه یاسوج نگهداری می شود قطعه ای از نقش برجسته شاپور اول ساسانی است که برروی سنگ حفاری شده در این موزه همچنین اشیایی از دوره اسلامی شامل سکه های اوایل اسلام، سکه های عهد صفوی و قجری،ظروف چینی آبی و سفید و اشیای دیگر چون خنجر و باروت نگهداری می شود که فراهم شدن شرایط بازدید عموم خود سفری به اعماق تاریخ چند هزار ساله این بخش از کشورمان محسوب می شود.

این موزه از یک بخش باستان شناسی نیز تشکیل شده و اشیای به نمایش درآمده در آن بیشتر در کاوش های باستان شناختی از دست قاچاقچیان اشیای عتیقه کشف شده و این قسمت نیز شامل سه دوره باستان شناسی پیش از تاریخ ،دوره تاریخی و دوره اسلامی است.

موزه گچساران

300 قطعه اشیای تاریخی در موزه مردم شناسی گچساران با نام موزه اقوام نگهداری می شود این موزه شامل اشیای تاریخی از جنس ظروف سنگی، سفال، چوب،مسی و همچنین تعداد پرشماری اشیای تاریخی نشان دهنده غنای فرهنگی مردم این شهرستان است.

آن طور که باستان شناسان می گویند اشیا و اسناد تاریخی موجود در موزه مردم شناسی گچساران مربوط به دوره های مختلف تاریخی از 350 تا 700 سال پیش بوده است اشیا و اسناد تاریخی یاد شده از سوی شهروند خوش ذوقی بنام محمد حسین یحیی زاده در بخشی از خانه شخصی او نگهداری می شود.

یحیی زاده 150 مترمربع از خانه 400 متر مربعی خود را به موزه اسناد و اشیای تاریخی اختصاص داده ،این شهروند فرهنگ دوست اشیای داخل موزه را نزد عموزادگان خود که همگی میرزا و مکتب دار بوده اند جمع آوری کرده است.

این موزه سال 1397برای این شهروند فرهنگ دوست مجوز موزه داری صادر و سپس تسهیلات و کمک های بلاعوض به منظور راه اندازی پرداخت شده است.

موزه اسناد تاریخی

یکی از بزرگترین موزه تاریخی و فرهنگی جنوب کشور با 27 هزار اسناد تاریخی و بیش از 15 هزار جلد کتاب در شهر سوق از توابع شهرستان کهگیلویه در استان کهگیلویه وبویراحمد فعالیت می کند.

در این موزه اسنادی از دوره صفویه، افشاریه، قاجار و دوره معاصر وجود دارد به طوری که زندگی نامه های شهدای منطفه سوق، اسناد شرعی و حقوقی شامل اجازه نامه ها، مصالحه نامه ها، مبایعه نامه های منطقه غرب، اسناد اداری مانند احکام معافیت های مالیاتی و فرامین شاهانی همچون شاه عباس و شاه سلیمان و مهمتر از همه شجره نامه های سادات امام زاده منطقه غرب کشور در این موزه وجود دارد.

در این مرکز فرهنگی همچنین می توان به تماشای ابزار جنگی مورد استفاده مردم سرزمین ایران نشست و در واقع با بازدید از این گنجینه ارزشمند می توان حدس زد که هموطنان ایرانی در اعصار مختلف چگونه روزگار می گذارند.

جمع آوری 2 هزار شیء تاریخی

در موزه شخصی یاسوج که از سوی آرش دلبازپور شهروند خوش ذوق ساکن کهگیلویه و بویراحمد اداره می شود2 هزار شیء تاریخی شامل انواع ظروف،ابزار کشاورزی، اسلحه هایی مانند خنجر وشمشیر،سکه،اسکناس،پارچه و کتاب در این موزه جمع آوری شده است که در میان اشیای تاریخی موزه یاد شده که همه آنان در فهرست آثار ملی ثبت شده یادگارهایی از دوره پارینه سنگی تا پهلوی وجود دارد.

وی بیان کرد: اینجا گنجینه ای از انواع سکه های مربوط به دوره ساسانی،اشکانی،اموی،عباسی،نادری و پهلوی جمع آوری شده است.

شمار سکه های جمع آوری شده در این موزه را یکهزار عدد است این اشیای نفیس از جنس هایی مانند طلا،نقره و مس است در موزه یاسوج همچنین انواع مهر،کوزه،کاسه،بیل،پارچه و پیکان نیزه نیز نگهداری می شود

مدیر موزه یاسوج درباره تاریخچه موزه اشیای تاریخی یاسوج گفت: از دوران پدر بزرگ پدرم جمع آوری اشیای تاریخی برای این مجموعه آغاز شده و تاکنون ادامه دارد اما مجوز موزه در سال 1390 اخذ شده است.

وی درباره چگونگی جمع آوری اشیای موجود در موزه با اشاره به اینکه اشیای تاریخی براساس قوانین قابل خرید و فروش نیستند تاکید کرد: بیشتر این اشیا به موزه اهدا شده و من هم برای تشویق مردم در اهدای اشیای قدیمی به موزه هدایایی تقدیم آنان می کنم که البته کمتر از ارزش آن است.

اهداف شهروند فرهنگ دوست برای راه اندازی موزه

پور دلیر که در حال حاضر از طریق تولید موم زنبور عسل روزگار می گذراند می گوید: با شهروندان زیادی سر و کار دارم که با آنان درباره احتمال خارج شدن اشیای تاریخی به عنوان بخشی از هویت ملی به خارج کشور صحبت می کنم و آنان هم آنان هم درصورت داشتن چنین یادگارهای ارزشمندی آن را به موزه اهدا می کنند.

وی با یادآوری اینکه اشیای تاریخی زیادی در سال های از کشور خارج شده تاکید کرد: حفظ آثار میراث فرهنگی مهمترین انگیزه خانواده من در راه اندازی این موزه بوده است.

وی با بیان اینکه کشور ما صاحب تمدن چند هزار ساله است، گفت: تمدن کشورمان جزو شناخته شده ترین هویت های بشری است و آنچه به عنوان میراث فرهنگی داریم چه ملموس و ناملموس متعلق به همه ایرانیان است.

حکایت دختر جوانی که عاشق پیشینه تاریخی ایران است

دختر جوان موزه دار قصه ما به نام فاطیما که تازه تحصیلات دوره دبیرستان را به پایان رسانده علاقه بسیار زیادی به پیشینیه تاریخی کشورمان دارد.

او می گوید که وقت بیکاریم را به موزه می آیم و درباره اشیای موجود در آن مطالعه می کنم زیرا هر کدام از این اشیا روایتگر دوره ای از تاریخ ایران هستند.

فاطیما که در نگهداری از اشیای تاریخی پدرش را همراهی می کند و پدرش او را مدیر آینده موزه می داند با اشاره به اینکه موزه ها فرهنگ و هویت هر کشور هستند تاکید می کند که برای آشنایی نسل جوان به ویژه کودکان در این مراکز فرهنگی باید از برنامه های خلاقانه استفاده کرد.

وی با یادآوری ذهن کنجکاو کودکان تصریح کرد: استفاده از باستان شناسان آشنا با پیشینه تاریخی این اشیا یکی از روش های جذاب کردن موزه ها برای نسل امروز است.

فاطیما به تنوع موزه ها در کشورهای غربی مانند نمایش لباس های شخصیت های تاریخی اشاره و تاکید کرد: نمایش عمومی ابزار و اشیای مورد استفاده نیاکان ایرانی در دوره های تاریخی مختلف به نسل امروز کمک می کند تاریخ چند هزار ساله کشورمان را بشناسد.

او رواج فرهنگ ایرانی اسلامی و پیشگیری از جذب برخی افراد به فرهنگ غربی را از دیگر مزایای موزه ها برای مردمان هر سرزمینی به ویژه ایران زمین است.