حل چالش جمعیت نیازمند تقویت احساس امنیت خانواده

به گزارش خبرنگار ایکنا، همایش گرامیداشت روز ملی جمعیت صبح دوشنبه 29 اردیبهشت با حضور حجت الاسلام الاسلام عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، زهرا بهروزآذر، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، مرضیه وحیددستجردی، دبیر ستاد ملی جمعیت و جمعی از مسئولان کشور در دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد.

محمدجعفر قائم پناه، معاون اجرایی رئیس جمهور در این همایش گفت: جمعیت، سرمایه ای در جهت اقتدار و امنیت کشور است که زیربنای اصلی توسعه کشور محسوب می شود. کشوری که جمعیت کافی، پویا و بالنده نداشته باشد، در عرصه های فرهنگی، آموزشی و حتی اقتصادی دچار چالش های جدی خواهد شد. امروز جمعیت مسئله ای حیاتی برای حفظ هویت ملی، تضمین امنیت و تأمین آینده ای روشن برای ایران اسلامی است.

وی با طرح این پرسش که چرا جوان بودن جمعیت اهمیت دارد و چرا کشورهای پیشرفته درصد قابل توجهی از اعتبارات خود را به رشد جمعیت و جذب نیروی جوان اختصاص می دهند، بیان کرد: پاسخ این پرسش ها را باید در رابطه بین جمعیت و توسعه جستجو کرد. البته موضوع جمعیت برای نخستین بار توسط مقام معظم رهبری وارد گفتمان ملی شد تا با حفظ منافع ملی، از بروز بحران های فرهنگی و اجتماعی جلوگیری شود. ایشان در سال 1393 سیاست های کلی جمعیت را ابلاغ فرمودند که در آن بر تقویت بنیان خانواده تأکید داشتند.

قائم پناه ادامه داد: متأسفانه تغییرات جمعیتی سال های اخیر ما را با چالش های اساسی روبرو کرده است. آمار سال گذشته نشان دهنده تحولی جدی در سیاست ها و نگرش هاست، نرخ باروری به 1.44 کاهش یافته، در حالی که برای حفظ جمعیت، این نرخ باید حداقل 2.1 باشد. تعداد تولدها نیز به زیر یک میلیون کاهش یافته و به 979 هزار رسیده است. این آماری است که برای نخستین بار در تاریخ معاصر کشورمان رقم خورده است.

10.4 درصد جمعیت کشور سالمند هستند

وی تصریح کرد: سالخوردگی جمعیت روندی نگران کننده است که اگر کنترل نشود، آثار آن در دهه های آینده نمایان خواهد شد. در حال حاضر 10.4 درصد جمعیت کشور سالمند هستند، اما پیش بینی می شود در 25 سال آینده این میزان به 26.5 درصد برسد. در واقع، حدود 26 درصد جامعه ما سالمند خواهد شد و ایران به سالمندترین کشور منطقه تبدیل خواهد می شود.

وی در ادامه گفت: در سال های گذشته، حمایت از خانواده، تسهیل ازدواج و فرزندآوری، بهبود شرایط اقتصادی خانواده ها و برنامه ریزی های بلندمدت از اولویت های اصلی نظام حکمرانی برای عبور از این چالش بوده است. اما این اقدامات اگرچه لازم است، کافی نیست. مهمترین عامل در تصمیم گیری خانواده ها برای فرزندآوری، امید به آینده است. وقتی خانواده ها احساس امنیت و ثبات نداشته باشند، نمی توان صرفاً با شعار و تبلیغات، آنان را به فرزندآوری تشویق کرد.

وی گفت: امیدواری در جامعه نیازمند اقدامات عملی در حوزه های مختلف از جمله ثبات معیشت خانواده ها، توسعه خدمات سلامت برای جوانان و بهبود زیرساخت های آموزشی و اطمینان از آینده فرزندان است. اقدام در این عرصه ها باعث می شود خانواده ها تشکیل زندگی و فرزندآوری را بخشی از مسیر خوشبختی خود بدانند. از مهمترین وظایف دولت، برطرف کردن موانع و تقویت زیرساخت های لازم برای رشد جمعیت است. رشد جمعیت در یک محیط منسجم و همدل محقق خواهد شد.

معاون اجرایی رئیس جمهور گفت: متأسفانه در گذشته، برخی راهکارهای نادرست به نام افزایش جمعیت مطرح شد که نه تنها کمکی به بهبود وضعیت نکرد، بلکه می توانست به سلامت مادر و کودک آسیب بزند. برخی سیاست ها مانند محدودیت های غیرعلمی در حوزه تنظیم خانواده، بدون توجه به اصول پزشکی و حقوق بنیادین خانواده ها اجرا شد. چنین سیاست هایی نه تنها هزینه های درمانی را افزایش داد، بلکه می تواند تأثیر معکوس بر تمایل به فرزندآوری داشته باشد.

وی ادامه داد: محدودیت دسترسی به خدمات سلامت باروری بدون در نظر گرفتن شرایط اقتصادی، اجتماعی و سلامت خانواده ها، از دیگر نمونه های این نگاه نادرست است. تجربه جهانی نشان داده که چنین رویکردهایی با شکست مواجه شده اند. راه حل واقعی این است که جوانان در سن باروری باور داشته باشند داشتن فرزند نه تنها یک نیاز فیزیولوژیک، بلکه یک ضرورت اجتماعی است. سیاست های جمعیتی مؤثر، سیاست هایی هستند که با احترام به اختیار خانواده ها و حمایت از سلامت مادر و کودک، همراه با بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اجرا می شوند.

قائم پناه تأکید کرد: باید فضای آموزشی و فرهنگی جامعه به گونه ای باشد که آرامش و امید را به خانواده ها منتقل کند. همچنین باید از روش های علمی مانند مشاوره های ژنتیک و خدمات سلامت باروری استاندارد استفاده کرد و همزمان حمایت های اقتصادی و اجتماعی از خانواده ها را افزایش داد. اگر امروز با همدلی و همکاری ملی حرکت کنیم، می توانیم از این فرصت استفاده کرده و چالش جمعیت را مدیریت کنیم. هدف ما داشتن خانواده های شاداب تر، جامعه ای پویا و کشوری آباد است. دولت در کنار مردم خواهد بود و از تمامی نهادها، سازمان ها و خانواده ها دعوت می کنیم تا در این تلاش ملی مشارکت کنند. وی در ادامه گفت: شاید برخی مشکلات جمعیتی در کوتاه مدت حل شوند، اما برای ایجاد فرهنگ فرزندآوری، تقویت بنیان خانواده و امیدواری به آینده، بیش از هر چیز به همراهی مردم نیاز داریم. این مسئله باید به دغدغه ای مشترک تبدیل شود. نخبگان، فرهیختگان، رسانه ها و اندیشمندان نیز وظیفه دارند تا با اطلاع رسانی و فرهنگ سازی، اهمیت موضوع جمعیت را به جامعه منتقل کنند. خانواده و احساس امنیت اقتصادی وی در پایان یادآور شد: مهمترین عامل در رشد جمعیت، حفظ نهاد خانواده است. خانواده ها باید احساس امنیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی داشته باشند تا با اطمینان به تربیت نسل آینده بپردازند. با همدلی و تلاش جمعی، می توانیم ایران عزیزمان را به جایگاه شایسته اش برسانیم. بنابر گزارش ایکنا؛ سردار فرج الله مرادی، معاون نیروی انسانی و دبیر ستاد مرکزی جوانی جمعیت نیروهای مسلح نیز در این همایش با بیان اینکه نیروهای مسلح همچون گذشته و حتی بیش از پیش، با همه ظرفیت های خود آمادگی دارند تا در تحقق سیاست های جمعیتی همکاری کنند، گفت: امروز نقش جمعیت در ایجاد و تقویت امنیت ملی کاملاً روشن است. جمعیت به عنوان عاملی اساسی در شکل گیری قدرت ملی و اقتدار کشورها شناخته می شود. این عامل به عنوان شاخصی کلیدی برای سنجش قدرت و اقتدار ملی مطرح است. حکمرانان و دولتمردان کشورهایی که جمعیت جوان و فعال بیشتری دارند، همواره احساس قدرت بیشتری نسبت به سایر کشورها می کنند. به ویژه هنگامی که علاوه بر جنبه کمی، به ویژگی های کیفی جمعیت از جمله ابعاد معنوی، تعهد اجتماعی، تحصیلات، تخصص و مهارت ها توجه شود. کشورهایی که هوشمندانه و مستمر به جنبه های کیفی جمعیت توجه می کنند، در محیط بین المللی جایگاه بالاتری نسبت به رقبا کسب می کنند.

وی افزود: نقش جمعیت در ایجاد و استحکام امنیت ملی از دو منظر حائز اهمیت است: نخست آنکه جمعیت به عنوان عاملی در تولید قدرت نظامی مطرح است. در واقع، جمعیت در تولید قدرت نظامی نقش استمراربخش و پایان ناپذیری ایفا می کند. از منظر دیگر، جمعیت در سایر مؤلفه های قدرت ملی همچون مؤلفه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تأثیرگذار است و همان گونه که این مؤلفه ها در استحکام امنیت ملی اهمیت دارند، جمعیت نیز نقش به سزایی در تولید امنیت ملی دارد.

سردار مرادی ادامه داد: امروز مؤلفه ها و عناصر قدرت ملی در تولید و استحکام بخشی به امنیت، دارای همگرایی در رویکرد و هم افزایی در کارکرد هستند که در این میان عامل جمعیت جایگاه ویژه ای داشته و به عنوان شاخص اصلی محاسبه می شود. معتقدیم همگرایی و هم افزایی عناصر قدرت می تواند امنیت پایدار برای کشور تولید کند که در این میان عامل جمعیت نقش قابل توجهی ایفا می کند.

قدرت نظامی بالای کشورهای دارای جمعیت جوان 

وی تصریح کرد: مطالعات نشان می دهد تغییرات جمعیتی با تأثیرگذاری بر مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، رابطه ای معنادار با امنیت ملی دارد. کشورهایی که دارای جمعیت جوان و پویاتری هستند، همواره از قدرت نظامی بیشتری برخوردارند. از این رو، نیروهای مسلح همراه با دولت و سایر قوا در تلاش هستند تا سیاست ها و برنامه های ملی در حوزه جمعیت و فرزندآوری را در سراسر کشور رونق بخشیده و تا حد امکان محقق کنند.

وی با اشاره به سه نقش اساسی نیروهای مسلح گفت: نیروهای مسلح به عنوان مجموعه ای منسجم در درون خود سیاست ها و برنامه های وسیعی را اجرا می کند و نیروهای مسلح با همه ظرفیت های خود در خدمت دولت و سایر نهادها قرار می گیرند تا این سیاست ها و برنامه ها در جامعه محقق شوند و نیروهای مسلح با همه توان در جهت ترویج فرهنگ فرزندآوری به خانواده ها و دولت کمک می کنند.

وی تأکید کرد: جمعیت جوان این کشور در قالب نیروهای بسیج مردمی و سازمان های مختلف از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شعار همیشگی ما در همه سازمان ها، جوامع و خانواده ها این است که ایران جوان بماند

انتهای پیام