با چه شروطی حج بر انسان واجب می شود؟

خبرگزاری تسنیم، حج نیز مانند سایر عبادات شرایط، آداب، مستحبات، واجبات و اسراری دارد که زائر موظف است آنها را فراگیرد تا حج او صحیح و مورد قبول واقع شود. حج مانند سایر عبادات دو دسته شرط دارد: شرط وجوب و شرط صحت. مقصود از شروط وجوب آن دسته از شرایطی است که تا تحقق پیدا نکنند، آن  عبادت بر انسان واجب نمی شود مانند بلوغ و عقل. شرط صحت یعنی شرطی که اگر باشد، عبادت پذیرفته می شود و اگر نباشد عبادت بر ذمه و گردن انسان باقی می ماند مانند اسلام که شرط صحت همه عبادات است. در کتاب نوش بندگی یادآوری می شود که با چند شرطِ بلوغ، عقل، حریت و استطاعتِ مالی و جسمی، حج واجب می شود و بدون وجود تمام آنها حج واجب نیست.

اینجا ابواء است؛ مزار آمنه(س)، مادر اشرف مخلوقات

بلوغ:

بلوغ به معنای رسیدن به حد اعلی و کمال موجود است و انسان نیز باید به بلوغ جسمی و روحی برسد تا حج بر او واجب شود. بلوغ روحی مراتبی داد که مربوط به سیر تکاملیِ روحی و اخلاقی انسان است و تا مقام خلیفه اللهی به پیش می رود. برای به جا آوردن حج همان بلوغ جسمی کافی است، ولی اگر کسی بخواهد به «حِج البیت» برسد، باید وارد بلوغ روحی شود و واجد مراتبی از آن باشد. کسی که هنوز گناه عمد در زندگی اش وجود دارد، یعنی هنوز وارد مرحله بلوغ روحی نشده است.

عقل:

عقل قوه ای است که انسان با آن خیر و صلاح در مسیر زندگی مادی و معنوی را تشخیص می دهد. طبیعی است  اگر کسی این عقل ( که مرتبه اول عقل است) را نداشته باشد، تکلیفی هم ندارد و حج بر او واجب نیست(مانند فرد مجنون).

حریت:

یکی از شرایط حج حریت (آزادگی) است، بنابراین اگر کسی عبد و بنده دیگری باشد، یعنی حُر (آزاد) نباشد، حج بر او واجب نمی شود. این حریتِ ظاهری برای به جای آوردن حج ظاهری کافی است، اما برای رسیدن به اسرار حج و گزاردن حِج علاوه بر حریت ظاهری حریت باطنی هم لازم است. روشن است تا وقتی که انسان در اسارت نفس و شهوات و شیطان است، بنده آنهاست و آزاد نیست. پس گویا حج باطنی بر او واجب نشده است.

استطاعت:

استطاعت به معنای آمادگی پیدا کردن در مقام عمل و انجام وظیفه است. این آمادگی گاهی مادی و گاهی معنوی است که برای حج هر دو نوع آمادگی باید وجود داشته باشد. در حج ظاهری استطاعت و آمادگی ظاهری لازم است که شامل توانایی مالی، آمادگی بدنی و جسمانی و در نهایت استطاعت سِربی یعنی باز بودن راه و داشتن وقت کافی برای انجام اعمال، می شود. در حج باطنی هم استطاعت و آمادگی باطنی ضرورت دارد، که خدای متعال در آیه 97 سوره آل عمران فرمود: «هر کسی آمادگی دارد، به حِج البیت اقدام کند/ وَلِلَّهِ عَلَی النّاسِ حِجُّ البَیتِ مَنِ استَطاعَ إِلَیهِ سَبیلًا»

اسرار حج| از آب زمزم سیراب شو و از طاعت خدا سرمست

اسلام؛ شرط صحت حج

و اما گفتیم که یکی از شرایط صحت حج، اسلام است. طبیعی است که اسلام هم مراتبی دارد؛ از تسلیم ظاهر تا تسلیم کامل و محض. برای صحت حج، اسلام اصغر کافی است؛ یعنی همان اسلامی که شخص برای ورود به آن، اظهار شهادتین می کند و به ارکان آن یعنی ( نماز، روزه، زکات، حج و ولایت)  عمل می کند.

انتهای پیام/