دامپزشکی، ضامن تولید پایدار و سلامت جامعه

به گزارش ایرنا، دامپزشکی شاخه ای از علوم پزشکی است که به شناخت، پیشگیری، تشخیص و درمان آسیب ها و بیماری حیوانات با تمرکز ویژه بر بیماری های مشترک بین انسان و حیوانات می پردازد؛ این رشته نقش بسزایی در حوزه بهداشت عمومی و تولیدات دامی و حفاظت از سلامت جامعه ایفا می کند و با توجه به اهمیت آن در سال های اخیر، توجه ویژه ای به ارتقای کیفیت خدمات دامپزشکی شده است.

این تلاش ها شامل پیشگیری از بیماری ها، کنترل بیماری های همه گیر و نظارت بر بهداشت فرآورده های دامی است که همگی به کاهش شیوع بیماری ها و افزایش سلامت عمومی کمک کرده اند.

در سیستان و بلوچستان نیز به عنوان یکی از مناطق راهبردی در زمینه تولیدات دامی و با توجه به شرایط جغرافیایی و اقلیمی خاص آن، اقدامات گسترده ای در زمینه دامپزشکی انجام شده است.

غلامرضا سرگزی مدیرکل دامپزشکی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به بررسی و تشریح برنامه ها و فعالیت های صورت گرفته در راستای ارتقای بهداشت دام ها و بهبود خدمات دامپزشکی پرداخت.

ایرنا: دامپزشکی به عنوان مبحثی درباره بیماری حیوانات و دام شناخته می شود، این بخش چگونه می تواند از تولید و سرمایه گذاری حمایت کند؟

سرگزی: اقدامات دامپزشکی به عنوان یکی از ارکان اساسی سلامت جامعه و تضمین کننده امنیت غذایی، نقشی مهم در چرخه تولید و اشتغالزایی ایفا می کند. با توجه به اینکه بیماری های مشترک انسان و دام می تواند سلامت جامعه را تهدید کند و از طرفی وارد شدن خسارت به واحدهای دامداری به دلیل شیوع بیماری در بین دام به اقتصاد کشور نیز آسیب می رساند، اهمیت دامپزشکی بیش از پیش مشخص می شود. دامپزشکی نقش کلیدی در توسعه تولید و تحقق شعار سال یعنی «سرمایه گذاری برای تولید» دارد زیرا به نوعی از سرمایه گذاری مطمئن و پایدار در بخش دام، طیور و آبزیان با تامین سلامت آنها حمایت می کند. از طرفی برای اینکه دامپزشکی نقش بیشتری در حمایت از سرمایه گذاری و تولید داشته باشد باید استفاده از دانش نوین، ارتقای زیرساخت های نظارتی، تعامل سازنده با بهره برداران و تولیدکنندگان فرآورده های دامی، هم افزایی، اطلاع رسانی دقیق و مؤثر و تبیین هوشمندانه خدمات را در دستور کار خود قرار دهد.

ایرنا: یکی از وظایف دامپزشکی، نظارت است، در این زمینه در استان سیستان و بلوچستان چه اقداماتی صورت گرفته است؟

سرگزی: نظارت بهداشتی در میدان های عرضه و تولید از مهمترین وظایف دامپزشکی است، نظارت بر کشتارگاه ها و مقابله با عرضه غیرمجاز گوشت از اهمیت بالایی برخوردار بوده و باید با همکاری بین دامپزشکی و سایر دستگاه های اجرایی و قضایی مشکلات موجود در این زمینه رفع شود. کشتار غیرمجاز خطرات بهداشتی به همراه دارد زیرا بیماری هایی مانند «سالمونلا» و «تب مالت» از طریق فرآورده های غیربهداشتی منتقل می شوند و مصرف این محصولات می تواند سلامت مصرف کنندگان را به شدت تهدید کند. یکی دیگر از مباحث مورد تاکید در چند سال اخیر برخورد قاطع با کشتار غیرمجاز مرغ بوده است؛ طبق آیین نامه های موجود، جمع آوری مرغ زنده در سطح شهرها بر عهده شهرداری هاست اما دامپزشکی در حوزه نظارت بهداشتی نیز با جدیت ایفای نقش خواهد کرد. پاکسازی کامل سطح شهرها از عرضه غیرمجاز مرغ زنده علاوه بر تضمین سلامت عمومی، بستر افزایش بهره وری و پایداری تولید را نیز فراهم می سازد.

ایرنا: آیا آماری از برخورد با واحدهای متخلف دارید؟

سرگزی: از ابتدای امسال تاکنون 195 مرکز متخلف در زمینه تولید و عرضه فراورده های دامی و کشتار غیر مجاز در استان شناسایی و 45 واحد به تعزیرات حکومتی معرفی شده است. همچنین 55 مرکز پلمب، هشت هزار و 111 کیلوگرم فرآورده خام دامی ضبط و هشت هزار و یک کیلوگرم فرآورده غیربهداشتی معدوم شده است. این نکته قابل ذکر است که در صورت مشاهده هرگونه تخلف، واحدهای متخلف به مراجع تعزیرات حکومتی معرفی خواهند شد و اقدامات قانونی لازم به سرعت انجام می شود. در برخورد با کشتار غیرمجاز دام و طیور زنده نیز به دلیل تهدید علیه سلامت جامعه با همکاری مراجع قضایی به طور قاطع عمل خواهد شد.

ایرنا: چه اقداماتی برای ردیابی و کنترل بیماری های طیور انجام شده است؟

سرگزی: برای ردیابی آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان، پنج هزار و 724 نمونه برداری از طیور صنعتی و بومی از ابتدای امسال تاکنون انجام شده است. رصد و پایش بیماری آنفلوآنزا نیز با توجه به مهاجرت پرندگان اهمیت زیادی دارد و گشت های مشترک با کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست در سطح استان برای رصد آن در حال انجام است. از طرفی مراقبت های لازم در مرغداری های سطح استان، روستاها و تالاب ها نیز صورت می گیرد و در مجموع می توان گفت که نظارت بهداشتی بر اقدامات مرغداران در همه مراحل تولید از تهیه جوجه تا حمل و نقل و جوجه ریزی در سالن های مرغداری، توسط کارشناسان دامپزشکی انجام می شود. باید به این موضوع نیز توجه کرد که همکاری مرغداران و رعایت توصیه های بهداشتی دامپزشکی به طور قطع باعث تداوم تولید این واحدها و اشتغال زایی مربوطه خواهد شد. همچنین ارائه آموزش و مشاوره به مرغداران برای ارتقای کیفیت تولید و رعایت استانداردهای بهداشتی در دستور کار دامپزشکی سیستان و بلوچستان قرار دارد زیرا تولید گوشت مرغ باکیفیت و سالم نیازمند رعایت موارد و نکات بهداشتی در روند تولید و پرورش طیور گوشتی است بنابراین، نظارت و مراقبت فعال دامپزشکی در این زمینه اهمیت دارد و به حفظ صنعت طیور و سلامت کشور کمک می کند. در یک سال گذشته 41 واحد مرغداری جدید در استان فعال شده و نزدیک به 28 میلیون قطعه جوجه ریزی انجام شده است بنابراین اقدامات دامپزشکی در زمینه کنترل بیماری های طیور نقش اساسی دارد.

ایرنا: چه اقداماتی در راستای پیشگیری از بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو انجام شده است؟

سرگزی: از ابتدای امسال تاکنون حدود 144 هزار رأس دام و 776 هزار مترمربع از اماکن دامداری در راستای پیشگیری از بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو تحت پوشش عملیات سم پاشی قرار گرفتند. دامداران باید بهسازی دامداری خود مانند آسترکشی سیمانی دیوارها و بتن کف جایگاه نگهداری دام، جمع آوری کود انباشته شده و سم پاشی موثر بدن دام و جایگاه نگهداری آنان به صورت دوره ای با مشورت مراکز دامپزشکی را نیز انجام دهند. از طرفی آگاهی از روش های پیشگیری و رعایت اصول بهداشتی برای جلوگیری از انتشار بیماری هایی مانند تب کریمه کنگو که به راحتی از طریق گزش کنه و تماس با خون یا ترشحات دام های آلوده به انسان منتقل می شود، اهمیت ویژه ای دارد بنابراین به مردم توصیه می شود که فرآورده های خام دامی مورد نیاز خود را از مراکز عرضه تحت نظارت دامپزشکی تهیه و در مقابله با کشتار غیرمجاز و رفتارهای پرخطر اجتماعی همکاری کنند.

ایرنا: هدف اصلی از اجرای طرح مبارزه با انگل های خارجی چیست؟

سرگزی: هدف اصلی این طرح قطع چرخه انتقال بیماری از طریق کنترل و حذف کنه های ناقل از بدن دام و محیط نگهداری آن هاست. این اقدام به منظور صیانت از بهداشت عمومی، سلامت فعالان حوزه دام و پیشگیری از آسیب به چرخه تولید به صورت مستمر و هدفمند انجام می شود. انگل ها می توانند به طور قابل توجهی به سلامت دام آسیب بزنند و در نتیجه زیان های اقتصادی قابل توجهی را به دامداری ها وارد کنند، همچنین، برخی از این انگل ها مانند کنه می توانند بیماری های مشترک بین انسان و حیوان را منتقل کنند که تهدیدی جدی برای سلامت عمومی جامعه به شمار می آید. دامپزشکی نقش بسزایی در پدافند غیرعامل زیستی و تحقق امنیت غذایی دارد و اجرای طرح های کنترلی در سطح دامداری ها نه تنها در کاهش موارد ابتلا به بیماری در انسان مؤثر است بلکه پایداری تولید و حفظ سرمایه دامی استان را نیز تضمین می کند.