سه ویژگی یاران امام عصر(عج) در کلام امام صادق(ع)

حجت الاسلام اسماعیل مکوندی، پژوهشگر و استاد حوزه در گفت وگو با ایکنا از خوزستان، با اشاره به روایات فراوانی که از امام جعفر صادق(ع) در موضوع غیبت امام عصر(عج) و انتظار ظهور وارد شده است، گفت: در این مجال دو روایت مهم از ایشان را مرور می کنیم. روایت اول در کتاب «کمال الدین» آمده است. «کمال الدین» از شیخ صدوق علیه الرحمه کتابی است که در باب غیبت که در اوایل دوره غیبت کبری نگاشته شده و معتبر است.

وی اظهار کرد: این روایت اهتمام امام صادق(ع) را به موضوع غیبت امام نشان می دهد. روایت چنین است: سَدیر صیرفی نقل کرده است: من و مفضّل بن عُمر و ابو بصیر و ابان بن تَغلب، بر سَرورمان امام صادق(ع) وارد شدیم و دیدیم بر روی خاک، نشسته و لباس زبر بر تن دارد و مانند زن شیدای فرزندْمرده جگرسوخته می گرید. اندوه، رخسارش را پوشانده و رنگ از گونه هایش پریده و اشک کاسه های چشمش را فرسوده است و می گوید: «سرورا! فراق تو، خوابم را گرفته، و بسترم را بر من تنگ کرده، و آرام دلم را از من ربوده است. سرورا! فراق تو، مصیبت مرا به مصیبت های ابد، پیوند زده است، و از دست دادن یکی پس از یکی، به از بین رفتن کل و مجموع می انجامد. پس هر بار که از مصیبت های گذشته و بلاهای پیشین، اشکی به چشمم می آید و ناله ای از سینه ام بر می خیزد، مصیبت های بزرگتر و وحشتناک تر، و بلاهایی سخت تر و بدتر در آینده، و حوادثی که به خشم تو آمیخته و فجایعی که با ناخشنودی تو خمیر گشته است، در برابرم مجسّم میشوند.»

مکوندی ادامه داد: روایت این طور ادامه پیدا می کند که سدیر صیرفی می گوید: از وحشت، عقل از سرمان پرید و از ترس آن پیشامد هولناک و بدی مهلک، بند دلمان پاره شد و آن را نشانه پیشامدی ناگوار یا فرود آمدن حادثه ای تلخ بر ایشان پنداشتیم. از این رو گفتیم: خدا چشمانت را نگریاند، ای فرزند بهترین مردمان! از چه حادثه ای چنین اشک می ریزید و چه واقعه ای شمارا این چنین ماتم زده کرده است؟ امام صادق(ع) نفس عمیقی کشید و فرمود: «وای بر شما! صبح امروز، کتاب جَفْر را نگاه می کردم. این کتاب، مشتمل بر علم مرگ ومیرها و بلاها و مصیبت های تلخ است، و وقایع گذشته و آینده تا روز قیامت در آن آمده و این علم را خداوند به محمّد(ص) و امامان پس از او اختصاص داده است و در آن [کتاب]، درباره ولادت قائممان و غیبت او و تأخیر در ظهورش و عمر طولانی اش و آزمایش مؤمنان در آن زمان، و به شک افتادن دل های آنان بر اثر به طول انجامیدن غیبتش، و برگشتن بسیاری از آنها از دینشان، و در آوردن طوق اسلام از گردن هایشان - که مقصود، ولایت است، تأمّل می کردم که دلم شکست و اندوه ها بر من مستولی گشت.

این استاد حوزه افزود: امام صادق(ع) در این روایت، اندوه و نگرانی خود را درباره وقایع دوران غیبت و دشواری های آن ابراز می دارند.

وی گفت: روایت دیگری از امام صادق (ع) نقل شده که درباره یاری امام زمان(عج) است. این روایت در کتاب «الغیبه» شیخ نعمانی که در قرن چهارم می زیست، نقل شده است. حضرت در این روایت می فرمایند: «من سَرَّهُ أن یَکونَ مِن أصحاب القائِمِ فَلِیَنتَظِر وَلیَعمَل بالوَرَعِ ومَحاسِنِ الأَخلاقِ وهُوَ مُنتَظِرٌ، فَإِن ماتَ وقامَ القائِمُ بَعدَهُ کانَ لَهُ مِنَ الأَجرِ مِثلُ أجرِ مَن أدرَکَهُ، فَجُدّوا وَانتَظِروا هَنیئًا لَکُم أیَّتُهَا العِصابَةُ المَرحومَةُ» هر که دوست دارد از یاران قائم باشد، پس باید انتظار کشد و در حالی که منتظر است، پارسایی (ورع) و اخلاق نیک (حسن خلق) را در پیش گیرد. اگر (با چنین حالتی) از دنیا برود و بعد از مرگ او، قائم قیام کند، همانند اجر کسی را دارد که قائم را درک کند. پس (در کار و عمل) بکوشید و منتظر باشید؛ گوارایتان باد ای جماعت مشمول رحمت.

مکوندی بیان کرد: اولین ویژگی، انتظار و منتظر بودن است. توجه داشته باشیم انتظاری که در روایات ما مطرح است، صرفا از مقوله لفظ نیست. در روایات داریم که دعای فرج را دائم بخوانید. کثرت دعا مهم است، اما انتظار از مقوله عمل است و ما باید در رفتار و اعمال، خود را مهیای ظهور و درک و پذیرش امام زمان(عج) کنیم.

این پژوهشگر حوزه گفت: ویژگی دوم، «وَلیَعمَل بالوَرَعِ» یعنی اهل رعایت ورع الهی باشد. تقوی پرهیز از محرمات است، ورع یک درجه بالاتر است؛ یعنی پرهیز از شبهات؛ یعنی اینکه فرد به صرف احتمال اینکه ممکن است، آن کار یا آن حرف باعث گناه بشود، از آن بپرهیزد و ترکش کند. هیچ چیز مثل گناه انسان را از امامش دور نمی کند و هیچ چیز مثل ترک گناه، انسان را به امام نزدیک نمی سازد.

وی ادامه داد: ویژگی سوم یاران امام عصر(عج) در کنار انتظار و ورع، حُسن خُلق است. این ویژگی در حد اعلای خود در وجود پیامبر اعظم(ص) وجود داشت. همه صفات و فضایل اخلاقی در وجود ایشان در حد کمال وجود داشت، اما خداوند در قرآن، حُسن خُلق ایشان را عظیم بر می شمارد، چرا که به فرموده قرآن اگر این ویژگی نبود، همه از اطراف ایشان پراکنده می شدند. بنابراین مؤمنان هم در برخوردها و محاورات خود چه در خانواده و چه در اجتماعات اهل رعایت حُسن خُلق باشند تا در زمره یاران امام عصر(عج) قرار گیرند.

انتهای پیام