سیاست های توسعه ای عامل بحران تالاب هاست

خبرگزاری تسنیم از شیراز، شینا انصاری در نشست ستاد احیای تالاب های استان فارس با ابراز نگرانی عمیق از وضعیت وخیم و غیرقابل تحمل تالاب ها، این وضعیت را نمونه ای از چالش های فراگیر در اکثر تالاب های کشور دانست و بر ضرورت اتخاذ تصمیمات سخت و واقع بینانه با توجه به محدودیت منابع آبی تأکید کرد.

به گفته ی وی، غفلت چهار دهه از تامین حق آبه های زیست محیطی تالاب ها، تالاب بختگان را از وضعیت نسبتا مطلوب در سال 1355 به وضعیت بحرانی کنونی کشانده است.

انصاری با اشاره به تناقض برنامه هفتم توسعه در پذیرش همزمان محدودیت منابع آبی و توصیه به گسترش سطح زیر کشت، این سیاست ها را مسبب ابهام و ناکارآمدی در حکمرانی منابع آب عنوان کرد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، تغییرات اقلیمی و سوءمدیریت منابع آبی گذشته را عوامل تشدید خشکسالی در ایران دانست و نسبت به وخامت بیشتر اوضاع در آینده هشدار داد.

انصاری با اشاره به برنامه های احیای تالاب های فارس، بر لزوم اجرایی شدن فوری این طرح ها و نظارت دقیق بر روند اجرای آنها تاکید کرد و از استانداری فارس خواست تا ستاد احیای تالاب ها را فعال و مسئول اجرای برنامه زمان بندی شده ی احیا کند و گزارش پنج ساله ی اقدامات را به معاونت دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست ارسال کند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور ابراز امیدواری کرد که نقشه راه ترسیم شده بتواند مسیر بهبود وضعیت تالاب ها را هموار کرده و اقدامات صورت گرفته به اطلاع رئیس جمهور برسد؛ چرا که میزان تأمین حق آبه ها در استان ها به هیچ وجه با پیش بینی های قانونی، به ویژه عدد 10.7 میلیارد متر مکعب در برنامه هفتم، هم خوانی ندارد.

احمدرضا لاهیجان زاده معاون محیط زیست دریایی و تالاب ها، سوءمدیریت منابع آب را عامل اصلی نابسامانی تالاب های کشور دانست و نسبت به مخاطرات تأمین آب شرب در برخی مناطق به دلیل توسعه بی رویه و برداشت های غیرمجاز هشدار داد.

وی افزود: اکثر تالاب های ایران، از شمال تا جنوب و شرق تا غرب، با بحران جدی کم آبی ناشی از ضعف مدیریت منابع آب مواجه هستند.

لاهیجان زاده با رد تغییر اقلیم و خشکسالی به عنوان عامل اصلی بحران ها، سهم 19 درصدی تغییر اقلیم را در مطالعات انجام شده ذکر کرد و مدیریت نادرست منابع را عامل اصلی دانست.

وی با ارائه داده های آماری از کاهش 19 درصدی بارندگی در استانی با بارندگی نسبی مناسب، در مقایسه با میانگین کشوری 38 درصد، به مسئله ی تخصیص ناعادلانه ی آب به تالاب ها اشاره کرد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور با اشاره به توسعه ی 5 تا 6 هزار هکتار زمین کشاورزی در 5 سال گذشته و هزاران هکتار دیگر در 10 سال اخیر در مسیر 80 کیلومتری رودخانه به سمت تالاب، به چالش جدی کم آبی اشاره کرد.

وی بیان کرد: استفاده ی گسترده ی موتورپمپ های غیرمجاز و عدم توانایی برخی استان ها در برخورد با متخلفان این نگرانی ها را افزایش داده است و این وضع در مرداد ماه به بحران آب شرب در شهر های بزرگ منجر خواهد شد. جلسه ی طولانی با وزیر نیرو نیز به نتیجه ی مشخصی نرسید.

لاهیجان زاده بر ضرورت بازنگری در شیوه های توسعه، مدیریت منابع، ارزش گذاری خدمات اکوسیستمی و مشارکت واقعی جوامع محلی در مدیریت تالاب ها تاکید کرد.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با هشدار درباره وضعیت بحرانی تالاب های فارس، خواستار راه اندازی سازوکاری نظارتی مستقل با مشارکت دانشگاه ها، سازمان های اجرایی و مردم شد.

حمید ظهرابی با اشاره به تجربه موفق نظارت چندبخشی در اصفهان برای کاهش آلودگی هوا، پیشنهاد داد کنسرسیومی با وظیفه ارزیابی عملکرد دستگاه ها و ارائه گزارش های شفاف به مردم تشکیل شود. وی تأکید کرد: گزارش دهی شفاف به مردم، فشار اجتماعی مؤثری برای بهبود عملکرد دستگاه ها ایجاد می کند.

ظهرابی همچنین بر لزوم تخصیص پلکانی حق آبه برای تالاب ها تأکید کرد و گفت: باید با تعیین عدد پایه حق آبه و افزایش تدریجی آن، به بخش کشاورزی فرصت تطبیق با شرایط جدید داده شود.

وی با اشاره به تهدید حیات چندین شهرستان فارس به دلیل شور شدن منابع زیرزمینی در پی خشک شدن تالاب ها، خواستار اختصاص جلسه ویژه برای بررسی دقیق وضعیت تالاب های این استان در ستاد ملی تالاب ها شد و این دو تالاب را در معرض تهدیدی مستقیم برای جان و معیشت مردم منطقه دانست.

مدیریت هوشمند منابع، کلید احیای تالاب ها 

محمود رضایی کوچی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس با اشاره به محدودیت منابع آبی استان و لزوم همگرایی دستگاه ها، بر ضرورت مدیریت هوشمند منابع آب و تغییر رویکرد در توسعه تأکید کرد.

رضایی کوچی با بیان اینکه استان فارس با کمبود شدید آب مواجه است (حدود 7 میلیارد متر مکعب آب قابل استفاده در سال)، گفت: هرگونه تصمیم گیری در حوزه توسعه باید مبتنی بر این واقعیت اقلیمی باشد.

وی همچنین از عدم لحاظ شدن ملاحظات زیست محیطی در برخی تصمیمات توسعه ای انتقاد کرد و گفت: خوشبختانه در مواردی از بروز خسارت های بیشتر به محیط زیست جلوگیری شده است.

معاون استاندار فارس از برنامه ای تا سال 1404 خبر داد که هدف آن کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی و افزودن حدود 60 میلیون متر مکعب آب به تالاب هاست. این برنامه شامل کنترل هوشمند چاه ها و تعدیل پروانه های بهره برداری در مناطقی است که چاه ها تأثیر مستقیم بر تالاب ها دارند.

رضایی کوچی بر لزوم تدوین نقشه راه جامع احیای تالاب های فارس با راهبرد ها و اقدامات اجرایی دقیق تأکید کرد و افزود: سند تهیه شده برای برخی تالاب های استان در حال اجراست. وی همچنین بر اهمیت آموزش، اطلاع رسانی، اتصال جوامع محلی به بازار های جدید و جایگزینی کشاورزی با فعالیت های اقتصادی پایدار برای کاهش فشار بر منابع آب تأکید کرد.

معاون عمرانی استانداری فارس در پایان با اشاره به نقش دانشگاه ها و داده های ماهواره ای در پایش وضعیت تالاب ها و ضرورت توسعه سیستم های هشدار سریع، بر همکاری میان نهاد های اجرایی، دانشگاهی و مردمی برای احیای تالاب ها و بهبود وضعیت منابع آبی استان تأکید کرد.

به گزارش تسنیم در پایان این نشست و با حضور مسئولان استانی و فرمانداران شهرستان فارس از سند تالاب پریشان رونمایی شد.

انتهای پیام/424