در دیپلماسی اسلامی برقراری عدالت یک مسئولیت اساسی است

به گزارش خبرگزاری مهر، «کاظم غریب آبادی» در چهارمین اجلاس اتحادیه آمبودزمان های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، برگزاری این اجلاس و حضور رئیس قوه قضائیه ایران و دیگر نمایندگان کشورهای اسلامی را نمادی از عزم مشترک برای تحقق حکمرانی عادلانه، وحدت اسلامی و دفاع از حقوق مظلومان دانست و گفت: مایلم از میزبانی و تلاش های بی وقفه دست اندرکاران این اجلاس تشکر و قدردانی کنم و امید دارم که بحث های امروز و هم فکری های صورت گرفته، زمینه ساز پیشرفت های شایسته در راستای تقویت نهادهای نظارتی و آمبودزمان ها در کشورهای اسلامی باشد.

معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه آمبودزمان ها را نهادهای مستقل نظارتی توصیف کرد و گفت: این نهادها نقشی بی بدیل در تضمین رعایت حقوق بشر، جلوگیری از فساد، و ایجاد شفافیت در فعالیت های دولتی دارند. این نهادها، که از قدرت های اجرایی مستقل عمل می کنند، می توانند به طور مؤثر در کشف ناهنجاری ها، رسیدگی به شکایات مردم، و جلب پاسخگویی از سوی مقامات دولتی نقش آفرینی کنند. در جهان اسلام، که پیوندهای عمیق تری میان دین و دولت وجود دارد، آمبودزمان ها می توانند به طور خاص در ترویج اخلاق اسلامی، تحقق عدالت اجتماعی، و دفاع از حقوق بشر مؤثر باشند.

غریب آبادی افزود: نهادهای آمبودزمان به عنوان بازوی نظارتی مستقل، نقشی محوری در تحقق حکمرانی خوب، پاسخگویی دولتها ، و صیانت از حقوق شهروندان ایفا می کنند. در شرایطی که جهان شاهد چالش های پیچیده ای از جمله نابرابری، تبعیض، و نقض حقوق بشر است، با تقویت این نهادها، می توان فضایی برای پاسخگویی، شفافیت و مبارزه با فساد و ارتقای عدالت و برابری، اعتماد عمومی و حاکمیت قانون ایجاد کنیم تا عدالت نه تنها در سطح ملی، بلکه در گستره جهان اسلام نهادینه شود.

وی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره بر ارزش های مشترک اسلامی تأکید داشته و دارد؛ گفت: بر اساس اصول اسلامی، عدالت و رعایت حقوق انسان ها باید به عنوان اصول بنیادین در نظام های حکومتی مورد احترام قرار گیرد. دیپلماسی اسلامی ما بر این باور استوار است که برقراری عدالت یک مسئولیت اساسی است. در این راستا، ما معتقدیم که ایجاد و تقویت نهادهای نظارتی، نظیر آمبودزمان ها، به عنوان یکی از ابزارهای اصلی تحقق عدالت، به ویژه در جوامع اسلامی، اهمیت فراوان دارد.

این دیپلمات ارشد با بیان اینکه آمبودزمان ها در کشورهای اسلامی باید هم افزایی کرده و تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند، توضیح داد: ما در جمهوری اسلامی ایران آماده هستیم تا از تجربیات و دستاوردهای موفق خود در زمینه تقویت نهادهای نظارتی و حمایت از حقوق شهروندی را با سایر کشورهای اسلامی به اشتراک بگذاریم. همکاری های دوجانبه و چندجانبه در این زمینه می تواند به بهبود کیفیت خدمات دولتی و تقویت پاسخگویی در برابر مردم کمک شایانی کند. ایجاد شبکه ای از آمبودزمان های کشورهای اسلامی، با هدف تسهیل تبادل اطلاعات، به ویژه در زمینه مبارزه با فساد و نقض حقوق بشر، می تواند به توسعه پایدار در کشورهای اسلامی کمک کند.

غریب آبادی با اشاره به اینکه امروز، کشورهای اسلامی با چالش های متعددی مواجه هستند؛ پیشنهاد کرد: در چنین شرایطی، آمبودزمان ها می توانند به عنوان نهادهایی مستقل و بی طرف، در برطرف کردن شکایات و مشکلات مردم، نظارت بر عملکرد نهادهای دولتی، و حفظ حقوق بشر نقش بسزایی ایفا کنند. در دنیای امروز که شفافیت و پاسخگویی، به ویژه در امور دولتی، جز ملزومات توسعه پایدار است، آمبودزمان ها می توانند به عنوان ابزارهای حیاتی در تقویت اعتماد عمومی عمل کنند. این نهادها قادرند با برقراری کانال های ارتباطی بین مردم و نهادهای دولتی، از سوءاستفاده های احتمالی جلوگیری کنند و در عین حال، موجب افزایش مشارکت عمومی در فرآیندهای سیاسی و اجتماعی شوند.

وی افزود: اجلاس امروز، فرصت مغتنمی برای همگان است تا در کنار یکدیگر به دنبال راهکارهای نوین برای تقویت نهادهای نظارتی در کشورهای اسلامی باشیم. تقویت آمبودزمان ها و دیگر نهادهای مشابه، نه تنها می تواند به بهبود حکمرانی و دفاع از حقوق بشر کمک کند، بلکه به تحقق اهداف توسعه پایدار در کشورهای اسلامی نیز می انجامد. جمهوری اسلامی ایران با تمام توان در این راستا آماده همکاری با دیگر کشورهای اسلامی است.

معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره بر اهمیت عدالت محوری و حقوق بشر مبتنی بر ارزش های دینی و فرهنگی تأکید داشته و دارد؛ گفت: ما معتقدیم که نهادهای آمبودزمان می توانند با تکیه بر اصول اسلامی همچون انصاف، مساوات، و امانتداری، سازوکارهای مؤثری برای پیشگیری از فساد و تضمین حقوق آحاد جامعه ایجاد کنند.

غریب آبادی در این راستا، پیشنهاداتی را به شرح زیر برای تقویت همکاری ها ارائه کرد:

- تدوین سند راهبردی به منظور ایجاد چارچوبی برای همکاری های عملیاتی بین نهادهای آمبودزمان کشورهای عضو به ویژه در حوزه های مبارزه با فساد، و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات؛

- ظرفیت سازی و آموزش از طریق برگزاری دوره های مشترک آموزشی و کارگاه های تخصصی برای ارتقای توانمندی نهادهای آمبودزمانی کشورهای عضو؛

- ترویج گفتمان حقوقی اسلامی از طریق تبادل تجربیات در زمینه تطبیق سازوکارهای نظارتی با موازین اسلامی و مقابله با چالش های مشترک.

امروز، بیش از هر زمان دیگری، وحدت جهان اسلام یک ضرورت است. ما باید از ظرفیت نهادهای آمبودزمان برای هماهنگی هرچه بیشتر بین کشورهای اسلامی استفاده کنیم تا در برابر چالش های مشترک، واکنشی یکپارچه و منسجم داشته باشیم.

عصر فن آوری های نوظهور و دیجیتال، فرصتی برای دسترسی عادلانه تر مردم به خدمات نظارتی می باشد. بر این اساس، راه اندازی سامانه های شکایت آنلاین برای افزایش مشارکت مردمی و استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی سریع تر موارد فساد را پیشنهاد می کنم.

وی با تاکید بر اینکه این اجلاس نمی تواند جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی، بویژه در فلسطین و لبنان، را نادیده بگیرد، تصریح کرد: ما کشتار غیرنظامیان، ارتکاب نسل کشی، جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل زدایی توسط رژیم اشغالگر صهیونیستی را محکوم می کنیم و از جامعه بین المللی می خواهیم تا عاملان این جنایات را به دست عدالت بسپرند.

غریب آبادی در پایان، به آیه ای از قرآن کریم که می فرماید: إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ » (سوره نحل : 90)، اشاره کرد و گفت: عدالت و احسان، دو اصل کلیدی در تعاملات انسانی و حکمرانی هستند، و این اجلاس فرصتی است تا با همفکری، گام های عملی برای تحقق این آرمان ها برداریم.