ویژگی های قانون مداری در اسلام چیست

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة و مفسر قرآن کریم، در نشست مجازی که امروز 11 اردیبهشت ماه، با موضوع «قانون مداری در اسلام» برگزار شد، اظهار کرد: سه ویژگی مهم در اسلام در مواجهه با قانون وجود دارد؛ که اولین ویژگی آن در این خصوص است که همه در پیشگاه قانون یکسان اند. یعنی هرکس با هر جایگاهِ علمی، مالی، سیاسی و اجتماعی، با هر رنگ، نژاد، سن و جنسیت، در برابرِ اِعمال قانون یکسان است و به هیچکس حاشیۀ امنی داده نمی شود و برای شخص خاصی توصیه ویژه ای نمی گردد.

وی در خصوص ویژگی دوم بیان کرد: دومین ویژگی مهمی که در این موضوع بیان می شود در این خصوص است که بر اساس قوانین اسلامی، نمی توان کسی را به جای کس دیگری مجازات کرد. بلکه هرکس مسئول عملکرد خویش است و باید پاسخگوی اعمال نادرست خود باشد؛ خداوند متعال هم در آیه 123 سوره «نساء» فرموده است: «لَیْسَ بأَمَانِیِّکُمْ وَلَا أَمَانِیِّ أَهْلِ الْکِتَاب مَنْ یَعْمَلْ سُوءًا یُجْزَ بهِ وَلَا یَجِدْ لَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِیًّا وَلَا نَصِیرًا؛ [کیفر و پاداش] نه بر وفق آرزوهایِ [واهیِ] برخی از شما [مسلمانان] است، و نه بر وفق آرزوهایِ [پوچِ] اهل کتاب. هر کس مرتکب کار زشتی شود، به آن کیفر داده می شود؛ و جز خدا سرپرست و یاوری برای خود نخواهد یافت.»

انصاری ادامه داد: قانون کلی در مورد هر انسانی در دنیا و آخرت همانی است که خداوند در آیه 46 سوره «فصلت» فرموده است: «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَیْهَا ۗ وَمَا رَبُّکَ بظَلَّامٍ لِلْعَبید؛ هرکس کار نیکی کند به نفع خود و هر که بد کند بر ضرر خویش کرده است و خدا هیچ بر بندگان ستم نخواهد کرد.» همچنین این نکته حائز اهمیت است که بار گناه هیچ کس بر دوش کس دیگری نمی افتد و هیچ باربرداری بار سنگین گناه دیگری را برنمی دارد.

این مفسر قرآن کریم در خصوص سومین ویژگی قانون مداری در اسلام، ادامه داد: در اجرای قانون قاطعیت وجود دارد و کسی نمی تواند با میانجیگری و شفاعتگری از اِعمال قانونی که تعیین شده است جلوگیری کند. قانون سفارش پذیر نیست و نمی توان به خاطر هم قبیله، هم کیش و هم شهری بودن از اجرای آن صرف نظر کرد. برای نمونه پس از اینکه آیه «وَ السَّارِقُ وَ السَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَیْدیَهُمَا؛ و مرد دزد و زن دزد، دستشان را قطع کنید.» نازل شد، زنی از قبیله بنی مخزوم مرتکب سرقت شد و قرار شد که پیامبر صلوات الله علیه حد قطع دست را بر او جاری کند.  از آنجا که زن سارق از خانواده های بزرگ قریش بود، قریشیان از او حمایت کردند و از رسول خدا(ع) خواستند که اجرای حکم را متوقف کند. حتی آنها از أُسامة بن زید که محبوب رسول خدا صلوات الله علیه بود و جایگاهی نزد ایشان داشت، خواستند از ایشان بخواهد که این حکم را درباره آن زن جاری نکند. نبی مکرم اسلام(ص) فرمود: «أَتَشْفَعُ فِی حَدٍّ مِنْ حُدُود اللهِ؟؛ آیا در حدّی از حدود خداوند شفاعت و پادرمیانی می کنی؟)

وی گفت: برای انسانی که می خواهد با استواری و نیت صادقانه در اجرای قوانین خداوند بکوشد، به حدود خدا و حقوق خلق بی توجه نباشد، صبورانه در سختی ها و ابتلائات حرکت کند، رضای الهی را در آغوش کشد و به رستگاری ابدی دست یابد، پشتوانه ای محکم و نیرومند وجود دارد. این پشتوانه، یقین به معاد است که ضامن اجرای احکام، قوانین و دستورهای خداوند است.

انتهای پیام