پاسخ خداوند به پرسش «زمان وقوع رستاخیز»

حجت الاسلام علیرضا قبادی، جامعه شناس و کارشناس دین در ادامه یادداشت هایی که با محور پرسشگری در قرآن کریم برای ایکنا ارسال کرده است، طی یادداشت هایی به تحلیل پرسش های مطرح شده در سوره نازعات پرداخته است که این یادداشت را با هم می خوانیم.

سالروز شهادت جان سوز بنیانگذار فکری و فرهنگی مکتب تشیع، حضرت امام صادق(ع) را تسلیت و تعزیت می گویم. در این مناسبت نیز گفتار دیگری از پرسشگری در قرآن کریم (گفتار سی و دوم، سوره نازعات، قسمت پنجم) را تقدیم می کنم.

اسلوب بیانی آیه 42 سوره نازعات بیانگر آن است که آخرین پرسش این سوره از پرسش های پرتکرار و مستمر مردم از پیامبر(ص) است که سؤال می کردند: رستاخیز، چه زمانی رخ  می دهد؟ چنانچه ملاحظه می فرمایید، پاسخ این پرسش در آیه 44 این سوره چنین است: به پروردگارت منتهی می شود؛ یعنی وقت آن نزد پروردگار تو است.

آنچه این پرسش را از سایر پرسش ها متفاوت و متمایز می کند، نه خود پرسش، بلکه پاسخی است که ذیل آن ارائه می شود. آیات ذیل پرسش آیه 42 بیانگر آن است که اساساً چنین پرسشی از منظر گفتمان قرآن کریم چندان موجه نیست. زیرا همانگونه که در آیه 45 این سوره تصریح شده است، کندوکاو درباره این پرسش خارج از رسالت رسول خداست. زیرا رسالت رسول خدا(ص) حول دو محور  تبشیر و انداز صورت می گیرد و انذار، هنگامی سودمند است که فرصتی برای انجام آن باشد در هنگامه قیامت که همه هستی زیر و زبر می شود، انذار مصداقی پیدا نمی کند. از این رو آیات ذیل این پرسش لحن توبیخی دارد: تو از بسیار سخن گفتن از آن(زمان رستاخیز) چه به دست می آوری؟ وظیفه تو تنها انذار کسانی است که از آن روز، بیم دارند. به عبارت دیگر رسالت پیامبری در انذار وقوع رستاخیز سودمند است و نه در اطلاع یافتن زمان آن.

عدم علم به زمان وقوع قیامت، نه تنها در انجام وظایف رسالت و دستیابی به کمال انسان ها خللی وارد نمی کند، بلکه تحقق به چنین اهدافی با عدم آگاهی از زمان رستاخیز سازگارتر است. از این رو انذار در یقین به وقوع اصل  قیامت مصداق پیدا می کند؛ نه زمان وقوع آن، که دیگر جهان، درحال زیر و زبر شدن است.

در ادامه آیات، در قالب تمثیلی نزدیک بودن وقوع قیامت را به نحوی کلی برای پرسشگران زمان وقوع قیامت بیان می دارد؛ که متضمن تعریضی به آنهاست. روزی که قیامت را مشاهده می کنند گویا بیش از شبی یا بامدادی در زندگی دنیا  نبودند. یا بیش از یک شب و یا یک نصف روزی از مردنشان نگذشته است.

گفتار حاضر را با یادآوری آخرین سفارش امام صادق(ع) در پایان عمر شریفش به خویشاوندانش ختم می کنیم که فرمودند: همانا شفاعت ما  به کسی که نماز را کوچک بشمارد، نمی رسد.(اِنَّ شَفاعَتَنَا لاتَنالُ مَستَخِفّاَ بالصَّلاةِ) و به روح مطهر و مقدس مفسر حقیقی آیات قرآن کریم، سلامی اهدا می کنیم:الَسَّـلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا الإمامُ الصّادقُ، الَسَّـلامُ عَلَیْکَ یا نَاشِرَ حُکْمِ اللّه، الَسَّـلامُ عَلَیْکَ یا هادیَ الْمُضِلِّینَ.

انتهای پیام