اعلام زودهنگام واردات گندم؛ اشتباه استراتژیک

خبرگزاری تسنیم، وقتی دکتر گل محمدی رییس سازمان تات، آن هم پیش از پایان فصل برداشت و بدون استناد به آمار نهایی تولید، اعلام می کند که «امسال باید 5 میلیون تن گندم وارد شود»، این اظهارنظر به دلایل زیر از منظر فنی و رسانه ای غیرحرفه ای و شتاب زده تلقی می شود.

1. ضربه به اعتماد عمومی و اعتبار مدیریتی

اعلام واردات گسترده پیش از نهایی شدن آمار تولید داخلی گندم، آن هم در شرایطی که هنوز فصل برداشت به پایان نرسیده، نه تنها نشان دهنده بی توجهی به واقعیت های میدانی و زحمات کشاورزان است، بلکه به وضوح اعتماد عمومی به سیاست های حمایتی دولت را تضعیف می کند. این پیام به جامعه مخابره می شود که تولید داخلی در اولویت نیست و دولت حتی به پیش بینی های خودش هم اتکا ندارد.

2. آشفتگی و ناهماهنگی داخل وزارت جهادکشاورزی

اگر چنین اعلامی بدون هماهنگی با نهادهای مرتبط نظیر شرکت بازرگانی دولتی، سازمان برنامه وبودجه، بانک مرکزی یا ستاد تنظیم بازار صورت گرفته باشد، نشانه ای آشکار از نبود انسجام و هم راستایی مدیریتی در ساختار وزارت جهاد کشاورزی است. نتیجه چنین ناهماهنگی هایی، تصمیمات متناقض، تأخیر در اجرا، سردرگمی در بازار و هدررفت منابع ملی خواهد بود.

3. تضعیف قدرت چانه زنی در بازار جهانی

در ادبیات دیپلماسی اقتصادی، یکی از اصول کلیدی، پرهیز از آشکارسازی نیازهای فوری است. وقتی ایران به صراحت و زودتر از موعد، نیاز خود به واردات چند میلیون تنی گندم را اعلام می کند، عملاً خود را در موضع ضعف قرار داده و این پیام را به صادرکنندگان ارسال می کند که قدرت چانه زنی ندارد. در چنین شرایطی، فروشندگان خارجی با علم به اضطرار ایران، قیمت ها را بالا می برند یا شروط سخت تری تحمیل می کنند. این اشتباه راهبردی می تواند هزینه واردات را به شدت افزایش دهد.

4. تضعیف بدنه کارشناسی و نخبگان سازمانی

اتخاذ تصمیمات کلان، بدون مشارکت و مشورت با کارشناسان و مدیران میانی، به تدریج باعث فرسایش سرمایه انسانی در بدنه وزارتخانه می شود. وقتی مدیران و متخصصان احساس کنند زحمات و تحلیل هایشان نادیده گرفته می شود، انگیزه خود را برای مشارکت در فرآیند تصمیم سازی از دست می دهند. این روند، فضای سازمانی را از افراد متخصص خالی کرده و راه را برای تصمیم گیری های شعاری و غیرواقع بینانه باز می کند.

5. ارسال پیام منفی به بخش تولید و سیاست های حمایتی

وزارت جهاد کشاورزی سال ها سیاست خودکفایی در تولید گندم را در سطح رسانه ای و اجرایی تبلیغ کرده است. اظهارنظری از این جنس، عملاً تمام آن تلاش ها را زیر سؤال برده و پیام بی ثباتی در سیاست گذاری را مخابره می کند. کشاورزانی که برای تولید ملی سرمایه گذاری و تلاش کرده اند، اکنون خود را نادیده گرفته می بینند. چنین رویکردی در نهایت به بی انگیزگی تولیدکننده داخلی و وابستگی هرچه بیشتر کشور به واردات منجر خواهد شد.

6. تضعیف موضع ایران در مذاکرات اقتصادی و دیپلماتیک

در شرایطی که ایران با کشورهای مختلف درگیر مذاکرات اقتصادی و تجاری حساس است، انتشار علنی چنین اطلاعاتی می تواند موقعیت کشور را به شدت تضعیف کند. طرف های خارجی با اطلاع از نیاز فوری ایران، ممکن است شروط سیاسی و اقتصادی سخت تری تحمیل کرده یا حتی از همکاری صرف نظر کنند. این رویکرد غیرحرفه ای، به جای تقویت جایگاه ایران در میز مذاکره، آن را به خریدار مضطری تبدیل می کند که فاقد برنامه ریزی و پایداری در تأمین امنیت غذایی است.

انتهای پیام/