فاجعه خاموش؛ دسترسی نامناسب به خدمات دندانپزشکی

خبرگزاری تسنیم از یاسوج، وضعیت نامناسب بهداشت دهان ودندان در استان کهگیلویه و بویراحمد زنگ خطری برای مسئولین به صدا درآورده و کمبود شدید دندانپزشک به ویژه در مناطق روستایی همراه با محدودیت های شدید بودجه ای، دسترسی مردم به خدمات دندانپزشکی را با چالش های جدی روبه رو کرده است. در مجموع استان کهگیلویه و بویراحمد با وجود پتانسیل های فراوان طبیعی و انسانی در حوزه بهداشت دهان ودندان با مشکلات عدیده ای دست وپنجه نرم می کند.

کمبود نیروی متخصص، فرسودگی تجهیزات و تخصیص ناکافی بودجه، عدم دسترسی عادلانه به خدمات دندانپزشکی را به ویژه برای ساکنان مناطق محروم و روستایی به شدت محدود کرده است؛ به گونه ای که این وضعیت، سلامت دهان ودندان بخش قابل توجهی از جمعیت استان را به مخاطره انداخته و ضرورت توجه فوری مسئولان و برنامه ریزی های مدون را بیش از پیش نمایان می کند.

وزیر بهداشت: 55درصد از سالمندان بی دندان هستند

به مناسبت 23 فرودین ماه گرامی داشت روز دندانپزشک، نگاهی می اندازیم به وضعیت بهداشت دهان ودندان در استان کهگیلویه و بویراحمد، این گزارش حاصل گفت وگوی ما با دکتر حسین صفرزاده منصورخانی، مسئول بهداشت دهان و دندان مرکز بهداشت استان کهگیلویه و بویراحمد است.

در این مصاحبه به بررسی چالش ها و فرصت های پیش روی این بخش حیاتی از نظام سلامت می پردازیم و ضمن تقدیر از زحمات دندانپزشکان، به مشکلات و راهکارهای بهبود وضعیت بهداشت دهان ودندان در این استان خواهیم پرداخت.

با ما همراه باشید تا از زبان مسئولین، به چالش های موجود، برنامه های در دست اقدام و چشم انداز آینده در این زمینه آگاه شوید.

تسنیم: برای شروع می خواهیم در مورد وضعیت بهداشت دهان و دندان در استان کهگیلویه و بویراحمد با شما صحبت کنیم. با توجه به آمارهای موجود، چه میزان از جمعیت تحت پوشش دانشگاه به خدمات دندانپزشکی دسترسی دارند و کیفیت این خدمات در مناطق مختلف شهری و روستایی چگونه ارزیابی می شود؟

ببینید، ما در سطح استان 79 مرکز جامع خدمات سلامت داریم که از این تعداد، 47 مرکز دارای واحد دندانپزشکی هستند. البته در برخی مراکز به دلیل قوانین بالادستی و شرایط جمعیتی، امکان ایجاد واحد دندانپزشکی وجود ندارد. متأسفانه از این 47 مرکز، در حال حاضر 18 مرکز که عمدتاً در مناطق دوردست قرار دارند، به علت عدم استقبال دندانپزشکان و کمبود نیرو غیرفعال هستند.

تسنیم: این یعنی تقریباً یک سوم مراکز دندانپزشکی استان غیرفعال هستند. آیا اختلاف قابل توجهی بین مناطق مختلف وجود دارد؟

بله، متأسفانه اختلاف زیادی وجود دارد، در مناطق روستایی و دوردست، معمولاً فقط مراکز دندانپزشکی دولتی فعال هستند و بخش خصوصی هیچ تمایل و رغبتی برای فعالیت در این مناطق ندارد، این باعث می شود دسترسی مردم این مناطق به خدمات دندانپزشکی محدود شود.

تسنیم: برای رفع این نابرابری چه راهکارهایی در نظر گرفته شده است؟

راه حل اصلی، ایجاد انگیزه و تسهیلات لازم برای ماندگاری دندانپزشکان طرحی و دندانپزشکان متعهد خدمت در این مناطق است، باید شرایطی فراهم شود که دندانپزشکان رغبت کنند در این مناطق کار کنند و ماندگار شوند.

در مورد بودجه اختصاص یافته به بخش دندانپزشکی دانشگاه در سال های اخیر، چه اطلاعاتی می توانید به ما بدهید؟ آیا این بودجه برای پاسخگویی به نیازهای رو به رشد جامعه کافی است؟

این سؤال در حوزه وظایف امور مالی معاونت توسعه و امور مالی و گسترش معاونت بهداشتی است و من اطلاعات دقیقی در این زمینه ندارم.

دانشگاه در زمینه آموزش نیروی متخصص دندانپزشکی، چه برنامه های ویژه ای را برای مناطق محروم و کم برخوردار در نظر گرفته است؟

دانشگاه هر ساله تعدادی دانشجوی دندانپزشکی متعهد خدمت در کنکور سراسری پذیرش می کند که پس از فارغ التحصیلی باید در مناطق محروم خدمت کنند، اما متأسفانه تاکنون دانشگاه اقدامی برای جذب این دندانپزشکان و به کارگیری آنها پس از فارغ التحصیلی انجام نداده است.

تسنیم: چرا؟

به بهانه هایی مثل نبود ردیف و کمبود اعتبارات، طرح های تشویقی یا حمایت های مالی هم تاکنون صورت نپذیرفته است.

وضعیت اقدامات پیشگیرانه چطور است؟ دانشگاه چه اقداماتی برای پیشگیری از بیماری های دهان و دندان در کودکان و نوجوانان انجام داده است؟

گروه سلامت دهان و دندان معاونت بهداشتی در سال گذشته اقدام به خرید و توزیع 165 هزار وارنیش فلوراید برای دانش آموزان مقطع ابتدایی سراسر استان کرد. وارنیش فلوراید ماده ای مؤثر برای استحکام بخشی دندان و جلوگیری از پوسیدگی بوده و این طرح در کل استان در حال اجراست، همچنین تعداد 12 هزار مسواک و خمیردندان برای دانش آموزان پایه دوم ابتدایی خریداری و مهرماه در مدارس توزیع و نحوه مسواک زدن صحیح به دانش آموزان آموزش داده می شود. همچنین خدمات ترمیم، فیشورسیلانت، جرم گیری و ... در مراکز جامع خدمات سلامت توسط دندانپزشکان در حال اجراست.

این برنامه ها به اندازه کافی مؤثر بوده و چه ارزیابی ای از میزان موفقیت آنها دارید؟ آیا برنامه های پیشگیری به اندازه کافی به گروه های آسیب پذیر جامعه دسترسی دارد؟

ارزیابی دقیقی از میزان موفقیت این برنامه ها در دست نیست، اما به نظر می رسد این اقدامات تا حدودی مؤثر بوده است، تلاش بر این است که برنامه های پیشگیری به گروه های آسیب پذیر جامعه دسترسی بیشتری داشته باشد، اما محدودیت ها و کمبودهایی هم وجود دارد.

در مورد استفاده از تکنولوژی های نوین در ارائه خدمات دندانپزشکی، دانشگاه چه اقداماتی انجام داده است؟

بروزرسانی تجهیزات با توجه به اعتبارات موجود در حال انجام هست. هرچند با افزایش نرخ دلار و افزایش قیمت مواد و تجهیزات دندانپزشکی، دانشگاه به شدت در مضیقه مالی بوده و نیاز است که وزارت بهداشت بودجه مناسبی را برای دانشگاه های علوم پزشکی تخصیص دهد و در زمینه آموزش پرسنل علاوه بر کلاس های آموزشی توسط سامانه آموزش مداوم دانشگاه، امسال برای اولین بار دندانپزشکان می توانند برای حضور در کنفرانس ها و سمینارهای مطرح کشوری از مأموریت آموزشی استفاده کنند.

با توجه به افزایش هزینه های درمان دندانپزشکی، دانشگاه چه تمهیداتی برای ارائه خدمات با هزینه های مناسب تر و دسترس پذیرتر برای اقشار کم درآمد جامعه اندیشیده است؟

خدمات دندانپزشکی در مراکز تابعه دانشگاه علوم پزشکی پایین ترین هزینه را برای مردم دارند و تفاوت بسیار فاحشی نسبت به قیمت های مطب های خصوصی وجود دارد، خدمات دندانپزشکی برای زنان باردار و شیرده و کودکان 6 تا 14 سال در مناطق روستایی و عشایری رایگان است. بهبود و تداوم این خدمات نیازمند حمایت سازمان های بیمه گر و تأمین مالی مطلوب و همچنین تأمین نیروهای خدمت دهنده یعنی دندانپزشکان از سوی معاونت توسعه وزارت بهداشت و واحد نیروی انسانی است.

تسنیم: در برنامه های توسعه ای دانشگاه، چه جایگاهی برای بخش دندانپزشکی در نظر گرفته شده است؟

چندین طرح از جمله ایجاد مرکز تجمیعی دندانپزشکی دولتی در شهرهای یاسوج، دهدشت و گچساران و همچنین فعال سازی تایم عصر واحدهای دندانپزشکی در مناطق روستایی پرجمعیت در دستور کار است.

دانشگاه چه همکاری هایی با سایر نهادها و سازمان های مرتبط با سلامت دهان و دندان دارد؟

در حوزه معاونت بهداشتی، سالانه ده ها اردوی جهادی با همکاری مشترک سایر ارگان ها مانند سپاه، بسیج، ستاد اجرایی فرمان امام، هلال احمر و ... در مناطق محروم استان انجام می شود، همکاری گسترده ای هم با آموزش و پرورش برای بحث سلامت و ارتقای بهداشت دهان و دندان دانش آموزان در حال انجام است.

تسنیم: برای سؤال آخر این موضوع را می پرسیم که؛ چه انتقادهایی از عملکرد بخش دندانپزشکی دانشگاه وجود دارد و دانشگاه برای رفع این انتقادات چه اقداماتی انجام داده است؟

انتقادات بیشتر مربوط به کمبود دندانپزشک و فرسودگی تجهیزات است، برای رفع این دو مشکل راهکارهایی مثل افزایش بودجه خرید تجهیزات دندانپزشکی و مشوق های مالی و غیرمالی برای ماندگاری دندانپزشکان در بخش دولتی پیشنهاد می شود. در مورد کمبود نیروی متخصص هم این موضوع در حوزه وظایف معاونت آموزشی و معاونت درمان است. دندانپزشکان عمومی در حیطه وظایف معاونت بهداشتی و معاونت توسعه است.

انتهای پیام/