آیا امام زمان(عج) پس از ظهور به شهادت می رسد

به گزارش ایکنا از همدان، پس از این که حضرت ولی عصر(عج) با برپایی قسط و عدل، سعادت را برای بشر به ارمغان آورد و جهانیان از عطر عدالت مهدوی سرمست شدند، زندگی این جهانی آن حضرت به پایان می رسد. در این که آیا آن بزرگوار با مرگ طبیعی از این جهان خواهند رفت یا با شهادت، اختلاف وجود دارد. به منظور بررسی این موضوع، خبرنگار از ایکنا با حجت الاسلام علیرضا یوسفی راستگو، متخصص حوزه مهدویت و فرمانده بسیج اساتید حوزه علمیه همدان، گفت وگویی کرده است که مشروح آن را در زیر می خوانیم:

ایکنا _ آیا امام زمان(عج) با مرگ طبیعی از دنیا خواهند رفت؟

برخی با استناد به روایت امام صادق(ع) که می فرماید «ما منّا الّا مسموم أو مقتول؛ هیچ یک از ما [اهل بیت] نیست، مگر آن که مسموم یا کشته می شود»، بیان می دارند که اهل بیت همگی با مقام رفیع شهادت از دنیا می روند، نه با مرگ طبیعی و حضرت مهدی(عج) نیز از این امر مستثنیٰ نیست. آنان برای تقویت قول خود روایت زیر را شاهد می آورند امام صادق فرمود «فإذا تمّت سبعون السنةأتی الحجّة الموت فقتلته امرأة من بنی تمیم إسمها سعیدة و لها لحیة کلحیة الرّجل بهاون صخر من فوق سطح و هو متجاوز فی الطریق؛» هنگامی که هفتاد سال گذشت، مرگ حجت خدا فرا می رسد. پس زنی از بنی تمیم به نام سعیده _ که مانند مردان ریش دارد _ سنگ بزرگ هاون را هنگام عبور امام از پشت بام به سوی آن حضرت پرتاب می کند و ایشان را به قتل می رساند .

در رد این نظر، شهید صدر، روایت اول را به دلیل مرسل بودن شایسته اثبات تاریخی نمی داند و درباره روایت دوم معتقد است استفاده از هاون در عصر مهدوی که با تمدن و مدنیتی پیشرفته شکل گرفته، غیرمحتمل است. شاید کسی مقصود از هاون را ابزاری پیشرفته بداند، همان طور که ما شمشیر را بر هرگونه ابزار جنگی اطلاق کرده ایم، ولی سیاق کلی خبر، کشته شدن امام به این وسیله را نفی می کند.

ایکنا _ اعتبار روایاتی که در مورد شهادت حضرت مهدی(عج) وجود دارد، چگونه است؟

با این اوصاف، نمی توان شهادت حضرت مهدی(عج) را قطعی و یقینی دانست؛ زیرا روایت اول که دلالت بر مرگ غیرطبیعی عموم اهل بیت دارد را می توان به مورد امام مهدی تخصیص داد. افزون بر این، گفته شد که این روایت مرسل است. همچنین نقل إلزام الناصب درباره کشته شدن حضرت، توسط زنی به نام سعیده، اساساً شایستگی اثبات تاریخی ندارد؛ زیرا نه از معصوم، بلکه از شخصی ناشناس نقل شده و علاوه بر مضامین غریبی که دارد، روایتی مرسل و بدون سند است.

در هر صورت، زندگی زمینی حضرت ولی عصر(عج) پایان می یابد و موقعیت جهان پس از ایشان به نوع حاکمیت وابسته است.

درباره دوران پس از امام و وضعیت جهان پس از ایشان، تصویر چندان روشنی از روایات به دست نمی آید و تنها با توجه به گزارش های مختلف روایات از وضعیت حاکمیت پس از امام، می توان موقعیت جهان را پیش بینی کرد.

ایکنا _ حاکمیت جهان پس از امام زمان(عج) چگونه خواهد بود؟

به طور کلی، برای حاکمیت جهان پس از امام مهدی(عج) سه وضعیت مختلف از روایات قابل استنباط است آن هم رجعت یا بازگشت معصومین به دنیا برای به عهده گرفتن رهبری جهان، پس از حضرت مهدی؛ به حاکمیت رسیدن اولیای صالح پس از پایان زندگی امام و برپایی قیامت، چهل روز پس از پایان زندگی امام.

و اما در مورد شهادت امام زمان(عج) در منابع شیعی، باید به چند نکته توجه کرد دیدگاه رایج در شیعه دوازده امامی به این صورت است، در باورهای رایج شیعیان دوازده امامی، امام زمان(عج) پس از ظهور و تشکیل حکومت جهانی، مدتی طولانی بر زمین حکومت می کند و در نهایت به مرگ طبیعی از دنیا می رود. در منابع معتبر شیعه مانند کتاب های حدیثی اصلی (مانند کتب اربعه) روایت معتبری که به صراحت به شهادت امام زمان(عج) اشاره کند، وجود ندارد.

برخی روایات ضعیف یا نامعتبر در منابع غیررسمی یا کمتر شناخته شده ممکن است به موضوع شهادت ایشان اشاره کنند، اما این روایات از نظر سند و محتوا مورد پذیرش علمای شیعه قرار نگرفته اند. به عنوان نمونه برخی از این روایات در کتاب های غیرمعتبر یا با اسناد ضعیف نقل شده اند.

آیت الله خویی از علمای شیعه نیز در کتاب «معجم رجال الحدیث» و دیگر آثارش، هیچ روایت معتبری درباره شهادت امام زمان(عج) ذکر نکرده است. همچنین علامه مجلسی در «بحارالانوار» نیز روایتی در این زمینه نقل نکرده است. بسیاری از مراجع تقلید و علمای معاصر نیز بر این باورند که پس از ظهور، امام زمان(عج) پس از عمری طولانی و برپایی عدالت جهانی، به اراده الهی از دنیا میرود، نه به شهادت.

برخی از روایات که به «وفات» یا «رحلت» امام زمان (عج) اشاره می کنند، ممکن است به معنای مرگ طبیعی ایشان پس از دوره حکومت باشد، نه شهادت. این تعبیرها در برخی منابع با استناد به آیات قرآن، مانند آیه «کُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ» مطرح شده است.

در برخی منابع اهل سنت یا فرقه های غیررسمی، ممکن است روایاتی متفاوت وجود داشته باشد، اما این روایات در مکتب شیعه دوازده امامی پذیرفته نیستند.

در مجموع، با استناد به منابع معتبر شیعه هیچ روایت قطعی و معتبری درباره شهادت امام زمان (عج) وجود ندارد، و موضوع شهادت ایشان جزء باورهای پذیرفته شده در مذهب شیعه دوازده امامی نیست. تمرکز اصلی در آموزه های شیعی بر مسئله غیبت، ظهور و حکومت جهانی ایشان است، نه چگونگی پایان زندگی آن حضرت.

انتهای پیام