تفسیر آیه 23 سوره احزاب؛ وفاداری مؤمنان به عهد الهی

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام ابوالفضل نظری مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان زنجان در تفسیر آیه 23 سوره أحزاب (مِنَ المُؤمِنینَ رِجالٌ صَدَقوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیهِ ۖ فَمِنهُم مَن قَضیٰ نَحبَهُ وَمِنهُم مَن یَنتَظِرُ ۖ وَما بَدَّلوا تَبدیلًا )، گفت: در حوادثی که همیشه اتفاق می افتد مردم در برابر این حوادث دسته های مختلفی می شوند: گاهی شدت حوادث طیف های مختلفی را صورت می دهد به طوری که گاهی فقط دو طیف مؤمن و غیر مؤمن شکل می گیرد و گاهی در برابر یک مسئله مهم مؤمنین هم چند دسته می شوند و غیر مؤمنان هم در دسته های مختلفی واقع می شوند.

حجت الاسلام نظری افزود: هر اندازه حوادث سخت تر و سنگین تر باشد، تفکیک افراد بیشتر می شود، به همین جهت در این آیه شریفه می فرماید من المومنین رجال صدقوا ما عاهد الله علیه: وقتی جریانات سخت پیش آمد جنگ حمراء الاسد رخ داد (که بعد از شکست جنگ احد پیش آمد)، جنگ احزاب، جنگ حنین پیش آمد که در این جنگ های مختلف شرایطی وجود داشت که کار خیلی دشوار می شد و مقاومت و استقامت برای همه مقدور نبود و همه نمی توانستند در یک حد استقامت داشته باشند، لذا تفکیک می شدند.

حجت الاسلام نظری افزود: عده ای به عنوان منافقین آشکار می شدند (با وصف فی قلوبهم مرض) چنانچه در جنگ احد آشکار شد؛ عده ای در جنگ حاضر می شدند اما وقتی جنگ سخت می شد، فرار می کردند؛ عده ای هم فرار نمی کردند اما از ترسی که برایشان ایجاد شده بود، دل هایشان سست بود و قدرت جنگیدن پیدا نمی کردن، به همین جهت در این آیه شریفه می فرماید: در برابر حوادث سخت آن عده ای از مؤمنین که مردانه به عهد خود وفادار می مانند و اینها با همه عهدهایی که کرده بودند و پیمان هایی که بسته بودند که در جنگ فرار نکنند و تا پای جان بایستند، روشن است که بایستی این آمادگی از قبل در زندگی انسان ایجاد شود تا در وقت سختی و شدت بروز و ظهور کند، نه اینکه در حین شدائد و سختی ها و ترس ها ایجاد شود.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان زنجان ادامه داد: از این رو در آیه 155 سوره آل عمران اشاره شده که آن کسانی که در احد وقتی جنگ سخت شد و فرار کردند، کسانی بودند که از قبل معصیت ها و لغزش هایی در وجودشان بود که شیطان اینها را ذخیره کرده بود تا در بزنگاه و در اوج جنگ که نزاع حق و باطل بود، اینها را به فرار وادار کرد.

وی همچنین با اشاره به آیه انَّ الَّذینَ تَوَلَّوْا مِنْکُمْ یَوْمَ الْتَقَی الْجَمْعانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّیْطانُ ببَعْضِ ما کَسَبُوا وَ لَقَدْ عَفَا اللهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللهَ غَفُورٌ حَلیمٌ [آل عمران/155، افزود: پس انسان بایستی دائماً حسابرسی داشته باشد. اگر می خواهد در اوج باشد، اگر می خواهد از کسانی باشد که به عهدشان وفا کردند، اگر می خواهد آماده شهادت باشد و هیچ لغزش و فراری در زندگیش نباشد، باید سابقه زندگی اش را مرور کند. لازم است اشکالاتمان را درست کنیم، استغفاری اگر لازم است، حق الناسی اگر لازم است ادا بکنیم.

حجت الاسلام نظری گفت: در این آیه شریفه تعبیر «رجال» یعنی کسی که روی پایش می ایستد و اهل فرار نیست؛ رجل بودن در اینجا به معنای مردانگی و ایستادگی است.

وی افزود: و منهم من قضا نحبه… اینها رجال دو دسته می شوند: عده ای کسانی هستند که در اوج سختی هایی که پیش می آید وقتی همه علیه شأن متحد شدند، وقتی به ایشان گفتند همه در مقابل شما هستند، ایمانشان زیاد می شود؛ این مؤمنین می گویند اینجا جای شکوفا شدن استعداد ماست، لذا به آن عهدی که داشتند وفا کردند و به شهادت رسیدند.

و منهم من ینتظر : کسانی هستند که منتظرند

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان زنجان گفت: این منتظران همیشه کارشان سخت تر است؛ چون در سخت ترین لحظات همراه گروه اول بودند، اما بعد از اینکه آنها شهید شدند، اینها باید در حوادث دیگر اجتماعی مجدد دچار آزمایش و ابتلائات شوند. لذا امیرالمومنین علی علیه السلام بعد از اینکه حمزه و جعفر و امثال اینها شهید شده بودند می فرماید: از مصداق و منهم من ینتظر «من هستم».

حجت الاسلام نظری افزود: بنابراین کسانی که ماندند الگوی خویش را در ماندن امیر مؤمنان می بینند که آن رجل درجه یک اسلام و آن امام عالی و آن شهید مجاهد کامل می تواند الگوی من منتظر باشد که در دوران انتظار باعث نشود محبت ها و کشش ها و زینت های دنیا انسان را به طرف خود جذب کند.