انتشار پرونده ترور «جان اف.

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: ترامپ اوایل بهمن بعد از ورود به کاخ سفید یک فرمان اجرایی را امضا کرد که به موجب آن مقام های آمریکایی موظف شدند ظرف 15 روز اسناد ترور «جان اف. کندی» سی وپنجمین رئیس جمهور آمریکا و ظرف 45 روز اسناد ترور «مارتین لوترکینگ» فعال مدنی و «رابرت اف کندی» سناتور آمریکایی را منتشر کنند.

لازم به ذکر است که در سال 1992، کنگره قانونی را تصویب کرد که به موجب آن دولت باید تمام سوابق خود را در مورد این ترور تا اکتبر 2017 منتشر کند، در حالی که به رئیس جمهور این اختیار را می داد که به دلایل امنیت ملی از سوابق خودداری کند. ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود هزاران سند را رونمایی کرد، اما برخی از محتوای آنها پس از لابی توسط سیا و اداره تحقیقات فدرال آمریکا (اف بی آی) مخفی نگه داشته شد. در طول سال های 2021 و 2022 نیز «جو بایدن» رئیس جمهور قبلی این کشور هزاران پرونده را منتشر کرد اما بخش های کلیدی را ویرایش کرد که موجب ناامیدی محققان و ناظرانی شد که سال ها خواستار آزادی کامل آنها بودند.

بنابراین در دوره های مختلف اسناد ملی آمریکا بیش از 6 میلیون صفحه شامل عکس ها، صداهای ضبط شده و متن مرتبط با این ترور منتشر شده بود. اف بی آی اوایل فوریه اعلام کرد که هزاران سند جدید مرتبط با ترور کندی را کشف کرده است. ترامپ روز دوشنبه اعلام کرد که دولت وی روز سه شنبه حدود 80 هزار صفحه از اسناد مرتبط با ترور جان اف. کِندی، رئیس جمهور اسبق این کشور را منتشر خواهد کرد؛ اسنادی که در نهایت منتشر شد اما مطالعه این حجم از اسناد، نیازمند زمان است.

ماجرای ترور و نظریه های چهارگانه توطئه

کندی سال 1917 در خانواده ای برجسته و ثروتمند در ماساچوست متولد شد؛ خانواده ای که تأثیر چشمگیری بر سیاست آمریکا داشت. او پس از تحصیل در دانشگاه هاروارد و خدمت در نیروی دریایی آمریکا در جنگ جهانی دوم، وارد سیاست شد و در سال 1947 به عنوان نماینده کنگره انتخاب شد.

کندی در سال 1960 به عنوان جوان ترین رئیس جمهور تاریخ آمریکا و اولین رئیس جمهور کاتولیک این کشور انتخاب شد. دوره ریاست جمهوری او با چالش های بزرگی مانند بحران موشکی کوبا، جنبش حقوق مدنی، و رقابت فضایی میان آمریکا و شوروی همراه بود.

در روز 22 نوامبر 1963، کندی 46 ساله به همراه همسرش ژاکلین و گروهی از مقامات دولتی به دالاس، تگزاس سفر کرد. هدف این سفر، جلب حمایت سیاسی برای انتخابات ریاست جمهوری 1964 بود. کاروان کندی در خیابان های دالاس حرکت می کرد و مردم به استقبال او آمده بودند. ساعت 12:30 ظهر، زمانی که کاروان از میدان دیلی عبور می کرد، سه گلوله به سمت کندی شلیک شد. یکی از گلوله ها به گردن و دیگری به سر او اصابت کرد. کندی به سرعت به بیمارستان منتقل شد، اما در ساعت 1:00 بعدازظهر اعلام شد که او جان باخته است.

«لی هاروی آسوالد» تفنگدار سابق نیروی دریایی، به عنوان مظنون اصلی این ترور شناسایی شد. آسوالد دو روز پس از دستگیری، توسط «جک روبی» یک مالک کلوب شبانه، در حالی که در بازداشت پلیس بود، کشته شد. مرگ آسوالد بسیاری از سوالات درباره انگیزه ها و همدستان احتمالی او را بی پاسخ گذاشت.

کمیسیون «وارن» که برای بررسی این ترور تشکیل شد، نتیجه گرفت که آسوالد به تنهایی عمل کرده و هیچ توطئه گسترده ای در کار نبوده است. بااین حال، این نتیجه گیری از همان ابتدا با شک و تردیدهای گسترده ای مواجه و نظریه های مختلف توطئه در این باره مطرح شد؛

دخالت سازمان های دولتی: برخی معتقدند که سازمان سیا یا اف بی آی در این ترور نقش داشته اند، زیرا رویکرد کندی با سیاست هایشان در تضاد بود.

مافیا: فرضیه دیگری ادعا می کند که مافیا به دلیل سیاست های کندی در مبارزه با جرایم سازمان یافته در این ترور دست داشته است.

دخالت شوروی یا کوبا: با توجه به تنش های دوران جنگ سرد، برخی معتقدند که شوروی یا کوبا در این حادثه دخیل بوده اند.

نقش مجتمع های نظامی-صنعتی: برخی تحلیلگران معتقدند که کندی به دلیل مخالفت با جنگ ویتنام و کاهش بودجه نظامی، هدف این ترور قرار گرفت.

اسناد منتشر شده جدید چه می گویند؟

این اسناد جدید نزدیک به 2200 پرونده شامل 63 هزار صفحه هستند که در وب سایت «اداره بایگانی» و «اسناد ملی ایالات متحده آمریکا» قرار گرفتند.

هنوز جزئیات این اسناد منتشر نشده و احتمالاً طی روزهای آینده جزئیات بیشتری از محتوای این اسناد در رسانه های آمریکا منتشر می شود. بنابراین احتمالاً مدتی طول بکشد تا محققانی که ترور کندی را بررسی کرده اند بتوانند 1123 سند جدید را که فقط با شماره پرونده ها مشخص شده اند و توضیحی ندارند، بررسی کنند.

در همین مدت کوتاه نیز زوایایی از این ترور آشکار شده است مثلاً به نوشته آسوشیتدپرس، یکی از این سندهای منتشرشده نشان می دهدکه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) پیش از آنکه «لی هاروی اسوالد»، «جان اف کندی» را ترور کند، او را تحت نظر داشت؛ آن ها رفت وآمدهای او به سفارت های شوروی و کوبا در مکزیکوسیتی را زیر نظر داشتند و نگران ارتباط احتمالی او با جاسوسان خارجی بودند.

سند دیگری نیز نشان می دهد که مقامات آمریکایی بیم آن داشتند که اسوالد با یک واحد مخفی ترور «کاگ ب» ارتباط داشته باشد و یک سند دیگر نشان می دهد که اداره تحقیقات فدرال آمریکا (اف بی آی) از تهدیدهایی علیه اسوالد پیش از کشته شدنش اطلاع داشته است.

سند قابل توجه دیگری که برای اولین بار به طور کامل منتشر شد، یادداشتی است که توسط «آرتور شلزینگر جونیور» مشاور کندی درباره سازماندهی مجدد احتمالی سیا پس از حمله فاجعه بار خلیج خوک ها به کوبا در سال 1961 تهیه شده است.

«دیوید بارت» استاد علوم سیاسی در دانشگاه «ویلانووا» آمریکا که دوره ریاست جمهوری کندی را مطالعه می کند، به «سی بی اس نیوز» با بیان اینکه افراد غیرمحقق در مورد ارتباط این اسناد با ترور کندی یا سایر ترورها، متحیر خواهند شد اما تاکید کرد با این حال، برای محققانی مانند او مطمئناً مفیدترین اسناد انتشاریافته خواهد بود.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: «اکنون می دانم که به چه کسی یا چه چیزی اشاره می شود. بنابراین، برای مثال، یک یادداشت در مورد روابط سیا با روزنامه های میامی و جزئیات مربوط به سه افسر سیا که جمع آوری فنی اطلاعات در کوبا را انجام می دهند - من هرگز قبلاً از چنین جزئیاتی اطلاع نداشتم.»

«لری ساباتو» مدیر مرکز سیاست دانشگاه ویرجینیا و نویسنده کتاب «نیم قرن با کندی» به «آسوشیتدپرس» گفت که تیم او در حال بررسی پرونده های منتشر شده در جست وجوی «فهرست طولانی و طولانی» از اسناد حساس هستند که قبلاً به شدت ویرایش شده بودند. او معتقد است که برخی از این بخش ها ممکن است به کوبا یا «آنچه که سیا در مورد لی هاروی اسوالد انجام داده یا انجام نداده است» مربوط باشد.

بر اساس بررسی اولیه «سی بی اس نیوز» اما به نظر نمی رسد نسخه های طبقه بندی شده حاوی افشاگری های جدید مهمی در مورد این ترور باشند. اما رونمایی از بخش های کلیدی این سوابق مورد تحسین محققان و دانشگاهیان قرار گرفته که مدت ها استدلال می کردند جزئیات برخی گزارش های سیا و اف بی آی باید سال ها پیش فاش می شد.

فرجام سخن

باوجود اینکه رمزگشایی فراتر از 2000 پرونده و 60 هزار صفحه امری زمان بر است و از نگاه ناظران، احتمالاً این اسناد حاوی افشاگری جدی نباشد اما برخی این اقدام ترامپ را مثبت و شروعی دلگرم کننده در راستای شفاف سازی پرونده های رازآلود تاریخی آمریکا ارزیابی می کنند.

در مقابل منتقدان به سیاست های ترامپ بر این باورند رئیس جمهور جدید با آشکارسازی پرونده ترور کندی به دنبال بهره برداری از کنجکاوی عمومی و شکاف های موجود در اعتماد به نهادهای دولتی آمریکا است. ترامپ با این اقدام سعی دارد خود را به عنوان کسی که به شفاف سازی تاریخی و مقابله با پنهان کاری نخبگان سیاسی و اطلاعاتی متعهد است، معرفی کند.

افزون بر آن، این اقدام ترامپ می تواند بخشی از استراتژی او برای جلب حمایت گروه هایی باشد که به نظریه های توطئه باور دارند یا نسبت به صداقت دولت بدبین هستند. علاوه بر این، ترامپ ممکن است این موضوع را ابزاری برای منحرف کردن توجه از مسائل دیگر یا تقویت روایت خود درباره دخالت نهادهای دولتی در روندهای سیاسی ببیند.