تخلفی که فوتبال جدی اش نمی گیرد؛ بازنده ها اتهام می زنند، بقیه نگاه می کنند!

به گزارش مشرق، اتهام زنی یک بی اخلاقی و تخلف بزرگ محسوب می شود که در همه جای دنیا برخورد سفت و سختی هم با آن می شود. دنیای ورزش هم از این قاعده مستثنی نیست و اتهام زنی در آن امری نکوهیده تلقی می شود و حتی قوانین سختگیرانه ای هم برای برخورد با این پدیده مذموم و نکوهیده در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال فیفا به عنوان یکی از بزرگ ترین و تأثیرگذارترین فدراسیون های بین المللی ورزش جهان چند سال قبل با ایجاد تغییراتی در قوانین اخلاقی خود اعلام کرد کسانی که حیثیت و شهرت دیگران را تخریب کنند، ممکن است از ادامه فوتبال محروم شوند. بر همین اساس هم جرم تهمت و افترا ممکن است پنج سال محرومیت از فوتبال را به دنبال داشته باشد. جریمه مقامات به اتهام رشوه خواری نیز حداقل پنج سال تعیین شده است.

فیفا در تعریف خود از اتهام اینگونه توضیح می دهد: «اقدام به انتشار اطلاعات غلط که باعث بدنامی فرد یا گروهی شود» و کمیته اخلاق فیفا تعیین می کند که این اطلاعات غلط به چه مواردی اطلاق می شود.

اعضای هیئت رئیسه فیفا اظهار داشتند که این جرم جدید در بیشتر سیستم های قانونی وجود دارند. آنها اعلام کردند: «دنیای فوتبال از انجام مواردی برای تخریب شهرت و حیثیت سایرین مصون نیست و این رفتارها باید با مجازات روبه رو شود. این قانون تنها برای محافظت از فیفا تبیین نشده بلکه برای حفاظت از هر فردی که تحت نظارت این سازمان قرار دارد و هدف بدرفتاری یا تهمت های در چارچوب رویدادهای فوتبالی قرار گرفته، تصویب شده است. فیفا تغییرات مهم در این قوانین جدید را در بیانیه ای مشخص کرده که بدون اعلام عمومی به دست مقامات فوتبال رسیده است. خب در چنین شرایطی سال هاست در فوتبال ایران شاهد اتهام زنی های گسترده بین اهالی فوتبال هستیم؛ اتهام هایی که زده می شود، اما هیچ برخوردی با آنها صورت نمی گیرد تا اتهام زنندگان با خیال راحت خود را آماده ایراد اتهام های بعدی کنند. همین حالا و بعد از پایان مسابقات هر هفته لیگ برتر شاهد انواع و اقسام ایراد اتهام به برخی اشخاص و تیم ها هستیم. در حالی که برابر قوانین فیفا باید با این جرم به شدیدترین شکل ممکن برخورد شود.

بد نیست برای روشن تر شدن موضوع به بخشی از یک گزارش بعد از پایان هفته بیست ودوم رقابت های لیگ برتر اشاره کنیم: «هفته بیست ودوم لیگ برتر پر بود از جملات قصار علیه رقبا. کاپیتان یک تیم از «یار» بودن وار (کمک داور ویدئویی) سخن گفت و مدیر یک تیم از مصونیت بازیکن تیم رقیب صحبت کرد. برخی مدیران رسانه تیم ها و روابط عمومی باشگاه ها نیز که گاهی نمی خواهند مطلبی را از صفحه رسمی باشگاه منتشر کنند، در صفحات شخصی خود از خجالت رقبا درمی آیند، آن هم به سان یک هوادار نه یک مقام مسئول. صفحات شخصی یا «میکسدزون» محل تاخت و تاز این افراد است و واژه هایی، چون «تیم خاص» و «سوگلی» ورد زبان شان. مسموم کردن فضا با اظهار نظر علیه رقبا در تقسیم سمت ها هم تأثیرگذار است. اخیراً یکی از مهم ترین پست های یکی از تیم های مدعی به فردی سپرده شده که در اظهارات جنجالی مشهور است. او اخیراً مدعی شده است نمی خواهند تیمش قهرمان شود، اما مدیرعامل همان باشگاه گفته جمله «نمی خواهند قهرمان شویم» به تیم انرژی منفی می دهد!»

در چنین فضایی نقش کمیته های اخلاق و انضباطی فوتبال باید بسیار مؤثرتر باشد تا بتوانند با اعمال درست قوانین جلوی این همه اتهام زنی آن هم با خیال راحت را بگیرند؛ برخوردی که اگر صورت نگیرد، دیگر هیچ امنیت اخلاقی وجود نخواهد داشت.

خرید میلیاردی آرا

جدیدترین اتهام تبانی در فوتبال ایران به خرید و فروش آرا در انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال مربوط می شود. نیمه اسفند ماه 1403 و تنها چند روز بعد از پایان انتخابات فدراسیون فوتبال بود که رسول خطیبی اتهام نگران کننده ای را مطرح کرد که باعث ایجاد شائبه های بسیار و حتی واکنش کمیته اخلاق شد. مدیرعامل سایپا مدعی شد شب قبل از انتخابات، فردی پیشنهاد خرید چهار رأی استان یزد، هر کدام 300 میلیون تومان را داد، یعنی مجموعاً 1/2 میلیارد تومان: نماینده هیئت فوتبال یزد به طور علنی پرداخت رشوه را مشاهده کرده و به او گفته چهار رأی شهر یزد به مبلغ هر رأی 300 میلیون تومان پیشنهاد خرید داشته! محمد رجائیان، مدیرعامل آلومینیوم هم پیشنهاد رشوه را شنیده است.»

جنجالی ترین اتهامات

جنجالی ترین اتهامات اخیر فوتبال بی تردید به پرونده مس رفسنجان مربوط می شود؛ پرونده فسادی که اتهاماتی را متوجه ارکان اصلی فدراسیون فوتبال، سازمان لیگ و حتی کمیته داوران کرد و باوجود مطرح شدن نام های بسیار هنوز هم در دست بررسی است و بسته نشده است. چندماه قبل، بازرسان حین بررسی سندهای مالی باشگاه مس رفسنجان به موارد عجیبی برمی خورند که نظر آنها را جلب می کند. خرید سکه در تعداد زیاد و انبوه که تعداد آن بسیار بیشتر از عرف معمول بوده و براساس سندهای مالی، تماماً خارج از تیم خرج شده بودند، حساسیت هایی را ایجاد و پای نهادهای نظارتی را به ماجرا باز می کند. پرواضح بود بحث رشوه در میان است، اما گستردگی داستان به گونه ای بود که از عهده کمیته اخلاق و انضباطی خارج بوده و مستقیماً به دستگاه قضا ارجاع داده شد. اتهامات اولیه بیشتر به شایعه می ماند، خصوصاً که گفته می شد افراد به عنوان مطلع احضار می شوند، اما درپی بازداشت فریبرز محمودزاده مسئول سابق سازمان لیگ، سهیل مهدی مسئول وقت برگزاری مسابقات لیگ برتر و خداداد افشاریان رئیس کمیته داوران و عضو هیئت رئیسه فدراسیون، مشخص شد داستان جدی تر از یک شایعه یا اتهامات بی پایه و اساس است! خصوصاً که افشاریان و سهیل مهدی ناچار به استعفا شدند، البته نام های دیگری نیز به صورت اختصاری و به صورت مبهم در این میان مطرح شد وبرخی حتی مدعی بازداشت دبیرکل فدراسیون و آزادی او با قید وثیقه نیز شدند، اما پرونده مس رفسنجان و اتهامات پرتعداد آن که چهره فوتبال ایران را به واسطه حضور مدیران ارشد فدراسیون به شدت خدشه دار کرد، همچنان باز است.

توپ در زمین رسانه

اتهامات فوتبال تنها متوجه اهالی این رشته نیست و گریبان اصحاب رسانه را هم گرفته، به طوری که در همین پرونده جنجالی مس رفسنجان، نام چند خبرنگار و گزارشگر نیز به میان آمد، آن هم از زبان سخنگوی قوه قضائیه: «اخیراً پنج فرد جدید در این ارتباط احضار شده اند که از مسئولان سابق فدراسیون فوتبال هستند و یک نفر از مجریان برنامه های ورزشی صداوسیماست. دبیر کل سابق فدراسیون فوتبال، رئیس وقت کمیته وقت آموزش فدراسیون فوتبال، سرپرست وقت فدراسیون فوتبال، یکی از مجری های برنامه های ورزشی صداوسیما، رئیس وقت کمیته مسابقات لیگ برتر و دبیر وقت سازمان لیگ برتر در سال -1398، 1399 هم به اتهام اخذ رشوه به دستگاه قضایی در استان کرمان احضار شده اند.» برخی رسانه ها بعد از این ماجرا اقدام به منتشر کردن نام بعضی خبرنگاران و مجریان تلویزیونی کردند که برخی در واکنش این داستان را یک فساد سیستماتیک خواندند، اما پرواضح است که پای عده ای گیر است، هرچند پرونده هنوز باز است و بسته نشده، اما توپ رسماً به زمین رسانه هم افتاده و خبرنگاران و اصحاب رسانه نیز از اتهامات جان سالم به در نبرده اند.

جامی که از دست رفت

فینال جام حذفی (سال -87، 88) بین دو تیم استقلال و پگاه گیلان بود. دور رفت را استقلال با شکست یک برصفر در رشت به پایان برده بود و پگاه یک گل تا قهرمانی فاصله داشت، اما نمایش بسیار ضعیف مدافع رشتی ها که سال بعد سر از استقلال درآورد، باعث شد آبی پوشان پایتخت جام قهرمانی را بالای سر ببرند؛ اتهامی که بارها از سوی مایلی کهن مطرح شد. او یک مرتبه در بخشی از مصاحبه با برنامه «شوک» این اتهام را به صورت سربسته مطرح کرد: «تیمی وجود دارد که بعد از نتیجه نگرفتن در بازی فینال جام حذفی با رشوه دادن به یکی از بازیکنان در بازی برگشت به نتیجه رسید. به عقیده او کلید این تقلب بازیکنی است که در ازای انجام این مأموریت فصل بعد سر از همان قهرمان جام حذفی درآورد»؛ اتهامی که فرهاد مجیدی، کاپیتان وقت استقلال نیز به نوعی آن را تأیید کرد: «در اینجا به عنوان یک بازیکن تمام صحبت های مایلی کهن را درباره وضعیت کنونی فوتبال کشور تأیید می کنم و با ابراز تأسف بیشتر از این حرفی در این مورد نمی زنم.»

اخراج در پی اتهام خیانت و کم کاری

خیانت و کم کاری اتهامی است که گاهی گریبان برخی بازیکنان را می گیرد، خصوصاً بعد از باخت های ابهام برانگیز؛ اتهامی که سال 1398 زنوزی، مدیرعامل تراکتور به بسیاری از بازیکنان این تیم از جمله محمد ایرانپوریان، حامد لک، بختیار رحمانی، علی عبدالله زاده، محسن بنگر، امید عالیشاه و حتی مهدی کیانی زد؛ اتهامی که بعد از شکست تراکتور مقابل سپیدرود رشت به کنار گذاشته شدن محسن فروزان از جمع سرخپوشان تبریزی منجر شد؛ گلری که در هفت بازی کلین شیت کرده بود، اما بعد از دریافت دو گل مشکوک از شهر زادگاهش از سوی زنوزی به خیانت و کم کاری متهم و دست آخر نیز از این تیم اخراج شد، هرچند بعدها اتهام او به شرط بندی ارتقا پیدا کرد!

داستان قهرمانی تغییر کرد

سال چهارم لیگ برتر فولاد و استقلال رقابت تنگاتنگی برای قهرمانی داشتند. شموشک هم البته تیم کلیدی بود؛ تیمی که در خانه شکست نمی خورد و فولاد صدرنشین را هم در همان قلعه عقاب ها به زانو درآورده بود. سه هفته مانده به پایان لیگ برتر استقلال در نوشهر برابر شموشک به میدان رفت و میزبان با دریافت یک گل عجیب داستان قهرمانی را تغییر داد. آبی پوشان پایتخت روی توپی که رامین محرم نژاد در خط دفاعی شموشک لو داد به گل رسیدند؛ بازیکنی که سال بعد از سوی قلعه نویی به جمع آبی پوشان پایتخت اضافه شد تا قهرمانی استقلال با شایعه تبانی گره بخورد، خصوصاً که محرم نژاد سال بعد از استقلال رفت، بدون آنکه بازی زیادی برای این تیم انجام داده باشد.

جنجال زرینچه

زرینچه، مدافع اسبق استقلال اساساً یک بازیکن بی حاشیه بود. چه زمانی که برای آبی پوشان به میدان می رفت و چه زمانی که کفش هایش را آویخت، اما همین بازیکن بی حاشیه اواخر دهه 80 (1388) اتهامی جنجالی را مطرح کرد. همه چیز از یک انتقاد ساده شروع شد. انتقاد زرینچه از شیوه مربیگری امیرقلعه نویی که واکنش شدید این مربی را به دنبال داشت: «کسی می تواند از من انتقاد کند که در سطح فرگوسن باشد نه امثال زرینچه که عرضه تیمداری ندارند»؛ پاسخ کوبنده ای که واکنش تند و تیز زرینچه را به دنبال داشت: «اگر آن روز بچه هایم در زمین راه نمی رفتند، الان امیر اصلاً مربی نشده بود.» او مدعی شد قلعه نویی زمانی که سرمربی استقلال اهواز بود، با او تماس گرفته و به عنوان بچه محل خواهش می کند در مصاف استقلال- استقلال اهواز در زمین راه بروند تا تیم او سقوط نکند؛ ادعایی که دین محمدی هم تأیید کرد تا جنجالی بی سابقه راه بیفتد، اما دست آخر آقایان در جلسه کمیته انضباطی روی یکدیگر را بوسیدند و ماجرا را از بیخ منکر شدند تا کار با مجازات نقدی فیصله پیدا کند.

جنجال شهید قندی

سال 1384 بعد از قطعی شدن صعود شهید قندی یزد به لیگ برتر، راه آهن فیروز کریمی و نفت آبادان پرویز مظلومی نیز رقابت نفسگیری برای صعود داشتند، اما تیم یزدی با باخت عجیب 6 بر صفر مقابل راه آهن، رؤیای صعود آبادانی ها را نقش برآب کرد تا اتهام تبانی مطرح شود، خصوصاً که بازیکنان تیم یزدی نای راه رفتن در زمین را نداشتند. بعد از بازی شیخ لاری در حالی که اشک در چشمانش حلقه زده بود، گفت: «تعدادی از بازیکنان تیم من مشکوک بودند. واقعاً نمی دانم چه اتفاقی در زمین افتاد.»، اما او چندی بعد این حرف هایش را تصحیح کرد و گفت، منظورش احتمال تبانی نبوده است، چراکه استفاده از ترکیب متفاوت خودش را هم به صف متهمان کشیده بود. نفت آبادان از هر دو تیم شکایت کرد تا یکی از جنجالی ترین پرونده های فوتبال تشکیل شود و کار حتی به دیوار عدالت اداری نیز کشیده شد. مدیران نفت نوار مکالمات تلفنی بازیکنان قندی را در اختیار داشتند که نشان می داد قبل از بازی تماس هایی از سوی مربیان راه آهن با آنها گرفته شده بود. خلیلی، رئیس وقت هیئت مدیره نفت آبادان تأکید داشت که آن مسابقه فوتبال پاک نبوده، اما نتوانست اتهام وارده را ثابت کند: «کار به جایی کشید که اگر یادتان باشد، فرزند شهید قندی هم از اینکه چنین اتفاق زشتی برای تیمی که مزین به نام پدرش است، گلایه کرد ولی دست ما برای اثبات ناپاکی فوتبال به جایی نرسید.»

اعتراف یک اتهام

عمده اتهامات وارده در فوتبال ایران به نتیجه نمی رسد و شاکیان باوجود در دست داشتن مدارک نمی توانند چیزی را ثابت کنند و بسیاری نیز خیلی زود پا پس می کشند و مصالحه یا حتی عذرخواهی می کنند. در چنین شرایطی، اما یک مرتبه اتهام یک روزنامه ورزشی به واقعیت تبدیل شد و مرتضی کریمی را به اعتراف واداشت. دربی پایتخت از جمله بازی هایی است که همواره اتهامات مختلفی در خصوص آن مطرح می شود. در همین راستا، سال 1397 روزنامه خبرورزشی مصاحبه ای با مرتضی کریمی، داور دربی انجام می دهد که پرده از رازی ترسناک برمی دارد. کریمی در آن مصاحبه جنجالی صراحتاً می گوید که پرسپولیس دربی 69 را به اشتباه او باخته، اما دایی یک بار هم این مسئله را به روی او نیاورد. این کمک داور مدعی بود قبل از دربی 69 مبلغ 16 میلیون تومان و یک دستگاه ال سی دی از دوست پرویز مظلومی گرفته بوده تا استقلال پرسپولیس را شکست دهد و به همین دلیل گل سالم پرسپولیس را آفساید می گیرد، البته مظلومی درپی این ادعا تأکید داشت کریمی را تا قبل از دربی نمی شناخته و نمی داند او چرا این حرف ها را مطرح می کند. او چند روز بعد از دربی نزد فدراسیون و کمیته داوران نیز چنین اعترافی را می کند که 10 سال نیز محروم می شود، اما استقلال آن بازی را با تک گل فرهاد مجیدی با پیروزی به پایان می برد.

افشای یک اتهام

مرتضی کریمی تنها داوری نیست که در خصوص تبانی های مطرح شده در فوتبال ایران صحبت کرده است، سیدمهدی سیدعلی نیز بعد از بازنشسته شدن صحبت هایی را مطرح کرد که اتهام قابل توجهی است؛ اواخر تیرماه 1402 بود که وی مدعی شد سه سال پیش در کیف سیستم رادیویی داوری، برای من سکه بهار آزادی آورده شده بود: «فردی که سکه را آورد، رئیس هیئت فوتبال استان بود که حالا مدیرعامل یک باشگاه است. گفتند کمک کنید تا تیم استان ما نیفتد! من سکه را برگرداندم و همان موقع به سرپرست فدراسیون فوتبال و رئیس کمیته داوران زنگ زدم. گزارش را ارسال کردم، مدارک آن را هم در گوشی دارم. سرپرست فدراسیون گفت موضوع را به حراست اطلاع می دهیم، اقدامی انجام ندهید، حتی فایل صوتی آن را دارم. به رئیس هیئت فوتبال آن استان گفتند استعفا کنید و او هم استعفا کرد، اما الان آن فرد مدیرعامل باشگاه استان خودش است! چون نزدیک انتخابات بود و آن استان پنج رأی داشت، بهترین موقعیت بود تا فدراسیون و کمیته داوران برای آنکه ثابت کند جامعه داوری اش سالم است، درباره این موضوع اطلاع رسانی کند، اما نکرد. فیفا می گوید اگر پیشنهاد رشوه شود و کار خودتان را بکنید، گزارش نشود، محروم هستید. من با اسناد گزارش کردم، اما هیچ اتفاقی نیفتاد و آن فرد الان در یک باشگاه صنعتی مسئولیت مدیرعاملی دارد.»

اتهاماتی که واقعیت داشت

اسفندماه سال 1399 و بعد از انتخاب عزیزی خادم به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال بود که پای مدیرعامل یکی از باشگاه ها به هیئت رئیسه فدراسیون باز شد؛ مدیرعاملی که برخلاف همتایان خود یک خانم بود. حضور او از همان روزهای نخست در هیئت رئیسه با شایعات و اتهامات بسیاری همراه بود، خصوصاً بعد از آنکه هفتم مهرماه، وزارت اطلاعات با انتشار بیانیه ای تأکید کرد یکی از بزرگ ترین شبکه های سازمان یافته کلاهبرداری که با فریب افکار عمومی و تشویق افراد به خرید و سرمایه گذاری در رمزارز مجعول «کینگ مانی» مبالغ هنگفتی را از زیرمجموعه های خود کسب و با ایجاد نوسانات ساختگی در قیمت رمزارز ادعایی، اقدام به خرید و فروش آن کرده، شناسایی و مورد پیگرد قرار گرفته است، البته قبل از آن نیز برخلاف این عضو هیئت مدیره بسیاری شرکت او را یک شرکت هرمی می دانستند و همین مسائل اتهامات مالی زیادی را متوجه او کرده بود؛ اتهاماتی که سرانجام فروردین 1401 و با انتشار خبر بازداشت این عضو هیئت مدیره مشخص شد واقعیت داشته است!

منبع: جوان