گذر کمرزرین، ستون فقرات شهر اصفهان در دوران پیش از اسلام

به گزارش خبرنگار مهر، در نشست تخصصی « کمرزرین ، از تخریب تا موزه باز شهری»، که شامگاه سه شنبه برگزار شد، عیسی اسفنجاری ، عضو هیئت علمی گروه مرمت و احیای بناها و بافت تاریخی دانشگاه هنر اصفهان، با بیان اهمیت پروژه مرمت گذر کمرزرین ، نقش این گذر در احیای هویت تاریخی و فرهنگی اصفهان را تشریح کرد.

گذر کمرزرین و ریشه های تاریخی اصفهان

اسفنجاری با اشاره به همکاری های میان گروه مرمت و شهرداری گفت: «طبیعتاً یک کار در این حوزه، مخصوصاً با شهرداری و دوستان سازمان نوسازی و بهسازی، معمولاً با چالش هایی همراه است، اما در این پروژه یک دوستی و مودت زیبایی شکل گرفته است.» وی ادامه داد: «این پروژه تنها به آثار باستان شناسی محدود نمی شود، بلکه بافت تاریخی شهر و ریشه های آن، روایت هایی را در اختیار ما قرار می دهد که داستان شهر اصفهان را بازگو می کنند.»

وی توضیح داد که آثار موجود در این گذر، بخشی از هویت اصفهان را تشکیل می دهند که تاریخ پیش از اسلام، دوران سلجوقیه و صفویه را شامل می شود و باید به این آثار به چشم یک گنجینه باستان شناسی نگاه کرد. «در اینجا آثار مختلفی از جمله مسجد جامع، کنیسه، مسجد حمام و بسیاری از دیگر عناصر وجود دارد که نشان می دهد پیش از ورود مسلمانان، یهودیان در این منطقه زندگی می کردند.»

عضو هیئت علمی گروه مرمت و احیای بناها و بافت تاریخی دانشگاه هنر اصفهان با تأکید بر تاریخ طولانی گذر کمرزرین افزود: «این گذر در واقع ستون فقرات شهر قبل از دوره اسلامی بوده است. این مسیر از میدان کهنه عبور می کند و حتی تا میدان نقش جهان و جلفا ادامه می یابد.» وی ادامه داد که این گذر نه تنها از نظر جغرافیایی، بلکه از نظر تاریخی اهمیت زیادی دارد و باید تلاش کنیم که این لایه ها و روایت ها را حفظ و معرفی کنیم.

چالش ها و فرصت ها در مرمت گذر کمرزرین

وی سپس به چالش های موجود در پروژه مرمت اشاره کرد و گفت: «رابطه این گذر با اطراف خود قطع شده است، به طوری که در برخی نقاط ارتفاع شش یا هفت متر کاهش یافته است.» وی افزود: «تلاش ما بر این است که لایه های باستان شناسی این منطقه را حفظ کنیم و از تخریب بیشتر آن جلوگیری کنیم.»

اسفنجاری همچنین با اشاره به اهمیت پروژه مرمت به ویژه در حفظ ساختار سلجوقی این گذر، اظهار داشت: «به عنوان مثال، ساختارهایی از دوره سلجوقی در زیر این گذر وجود دارند که متأسفانه تخریب شده اند. این مسأله ، قطعاً یکی از چالش های بزرگ در حفظ این گذر است.»

گذر کمرزرین به عنوان موزه باز شهری

وی در ادامه سخنان خود تأکید کرد که پروژه مرمت گذر کمرزرین تنها به حفاظت از آثار تاریخی محدود نمی شود، بلکه به دنبال ایجاد یک موزه باز شهری است که در آن هویت باستان شناسی اصفهان به نمایش گذاشته شود. «هدف این است که این منطقه به عنوان یک موزه باز شهری تبدیل شود و به عنوان یک مرکز فرهنگی و تاریخی، در خدمت پژوهشگران، گردشگران و علاقه مندان قرار گیرد.»

عضو هیئت علمی گروه مرمت و احیای بناها و بافت تاریخی دانشگاه هنر اصفهان افزود: «این موزه باز شهری می تواند به عنوان یک محور تاریخی و فرهنگی اصفهان، از میدان نقش جهان تا جلفا را به هم متصل کند و روایت های مختلف تاریخی را به نمایش بگذارد.»

برنامه ریزی برای حفظ و مرمت آثار

وی با اشاره به اقدامات حفاظتی و مرمتی که تاکنون در پروژه کمرزرین انجام شده است، گفت: «در حال حاضر اقدامات حفاظتی اضطراری در حال انجام است که شامل طراحی سقف موقت و ساماندهی شرایط موجود است. این اقدامات، به ویژه در فصول سرد سال که ممکن بود آثار به دلیل شرایط جوی آسیب ببینند، ضروری بوده اند.» وی همچنین از تلاش برای ساماندهی و حفاظت از لایه های باستان شناسی منطقه خبر داد و افزود: «هدف ما این است که این لایه ها را در شرایطی امن و مناسب حفظ کنیم.»

آموزش و مشارکت عمومی در پروژه مرمت

اسفنجاری با اشاره به اهمیت آموزش در پروژه های مرمتی گفت: «آموزش، به ویژه برای متخصصان و مدیران، جزو اولویت های این پروژه است. آموزش باید فعال و جذاب باشد تا تمامی کسانی که در این پروژه دست اندرکار هستند، با اطلاعات کافی وارد میدان شوند.» وی همچنین به مشارکت مردم در پروژه مرمت اشاره کرد و افزود: «مردم باید در این پروژه نقش داشته باشند تا بتوانیم هم افزایی بیشتری ایجاد کنیم.»

چشم انداز آینده پروژه مرمت کمرزرین

وی در پایان، آینده این پروژه را مثبت ارزیابی کرد و گفت: «پروژه مرمت کمرزرین به عنوان یک فرصت تاریخی و فرهنگی برای اصفهان می تواند به یکی از جذاب ترین مقاصد گردشگری و پژوهشی تبدیل شود. این منطقه نه تنها برای گردشگران، بلکه برای علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ اصفهان، یک تجربه بی نظیر فراهم می آورد.» وی همچنین افزود: «پروژه مرمت کمرزرین ، در آینده می تواند به عنوان یک مرکز آموزشی و تحقیقاتی نیز شناخته شود.»