کشاورزی خوزستان در گرداب سرما؛ محصولات دچار سرما زدگی شد

خبرگزاری مهر، گروه استان ها: در دل دشت های گسترده خوزستان جایی که آفتاب سوزان تابستان ها زمین را می سوزاند و بادهای گرم از میان نخل ها می وزد، مردی به نام علی زندگی می کند. علی، کشاورزی سخت کوش است که سال هاست با زمین و خاک پیوندی ناگسستنی دارد. او مانند پدرانش، زندگی اش را وقف کشت و زرع کرده و هر سال با امید و تلاش، بذرهایش را در خاک می افشاند تا روزی محصولش را برداشت کند و خستگی هایش را در سایه درختان خرما به آرامش تبدیل کند.

اما امسال علی با نگرانی های بیشتری روبرو بود. کمبود بارش باران امسال برای او نگران کننده بود، علی هر روز به آسمان نگاه می کرد و دعا می کرد تا باران بیاید و زمینش را سیراب کند. او می دانست که اگر باران نبارد نه تنها محصولش از بین می رود که خانواده اش نیز با مشکلات جدی مواجه خواهند شد.

اما طبیعت این بار نیز بی رحم بود. سرمای شدیدی که هیچ کس انتظارش را نداشت، ناگهان از راه رسید و زمینش دچار سرما زدگی شد. علی که تمام تلاشش را کرده بود تا محصولش را از خشکسالی نجات دهد، این بار با سرمایی بی سابقه روبرو شد. سرمایی که با آن نه تنها زمینش، بلکه قلبش را نیز یخ زد.

صبح روز بعد، علی به مزرعه اش رفت و با چشمانی متعجب دید که بخشی از محصولاتش از بین رفته اند. او زانو زد و دستانش را روی زمین گذاشت، گویی می خواست گرمای وجودش را به خاک سرد منتقل کند اما این بار، زمین به او پاسخی نداد.

سرمای بی سابقه و شدیدی که در روزهای اخیر سراسر ایران را درنوردید، خسارت های قابل توجهی به بخش کشاورزی وارد کرده است. استان خوزستان به عنوان یکی از قطب های اصلی تولید محصولات کشاورزی ایران، آسیب فراوانی را متحمل شده و کارشناسان هشدار داده اند که این بحران می تواند امنیت غذایی کشور را تحت تأثیر قرار دهد.

دمای هوا در بسیاری از مناطق خوزستان به صفر و حتی زیر صفر درجه سانتی گراد رسید. این شرایط غیرمعمول باعث سرمازدگی و از بین رفتن بخش قابل توجهی از محصولات کشاورزی، به ویژه در شهرهای شمالی این استان شده است. محصولات استراتژیکی مانند گندم و جو که نقش کلیدی در تأمین امنیت غذایی ایران دارند، بیشترین خسارت را دیده اند.

جو و گندم بیشترین خسارت را دیدند

جواد سلطانی کاظمی، سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در گفتگویی اظهار کرد: «برآوردهای اولیه نشان می دهد خسارات ناشی از سرمازدگی به بخش کشاورزی استان تاکنون به حدود پنج هزار میلیارد تومان رسیده است. گندم و جو که خسارت پنهان دارند، بیشترین آسیب را دیده اند.»

خسارت ناشی از سرمازدگی تنها به از بین رفتن محصولات کشاورزی محدود نمی شود. محمد راضی جلالی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان، در نشستی که به منظور بررسی این بحران برگزار شد، هشدار داد که این رویداد می تواند پیامدهای گسترده تری مانند کاهش صادرات، کاهش ارزآوری، افزایش تورم و به خطر افتادن امنیت غذایی داشته باشد.

جلالی گفت: «علاوه بر خسارات مستقیم، کشاورزان با کاهش درآمد و مشکلات روانی مواجه شده اند. این موضوع می تواند به بحران های اجتماعی در منطقه منجر شود.»

ضرورت تقویت سیستم بیمه

یکی از نکات کلیدی که در جلسات بررسی این بحران مطرح شد، ضرورت نهادینه کردن فرهنگ بیمه محصولات کشاورزی بود. جلالی تأکید کرد که کشاورزان باید بیمه را به عنوان یک ابزار ضروری برای مقابله با بحران های طبیعی بپذیرند. وی گفت: «در آینده نیز با چالش هایی مانند خشکسالی و تغییرات اقلیمی مواجه خواهیم بود و بیمه می تواند به عنوان یک مکانیزم حمایتی، بخشی از خسارات را جبران کند.»

با این حال، آمارها نشان می دهد که تنها حدود 40 تا 50 درصد از محصولات کشاورزی تحت پوشش بیمه قرار دارند و از این میزان نیز تنها 30 درصد خسارات پرداخت می شود. این موضوع نشان دهنده ضعف سیستم بیمه ای در بخش کشاورزی است و نیازمند بازنگری و تقویت این سیستم است.

درخواست ها برای حمایت از کشاورزان

در جلسات برگزارشده، نمایندگان مجلس و مسئولان استانی خواستار اتخاذ اقدامات فوری برای حمایت از کشاورزان آسیب دیده شدند. برخی از مسئولان از نمایندگان مجلس خواستند تا بخشش آب بها را در دستور کار قرار دهند تا بخشی از هزینه های کشاورزان جبران شود و انتظار داریم تسهیلات تبصره 18 به گونه ای توزیع شود که عدالت بین استان ها رعایت شود.

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان نیز تأکید کرد که تأمین کود اوره و سایر نهاده های کشاورزی برای کشاورزان ضروری است. وی پیشنهاد کرد که 50 هزار تن کود اوره به سهمیه خوزستان اضافه شود.

همچنین پیشنهاد شد که پرداخت بلاعوض یا تسهیلات کم بهره به کشاورزان آسیب دیده در نظر گرفته شود.

یکی از نکات مهمی که در این بحران مطرح شد، نقش اطلاع رسانی و هشدارهای به موقع بود. کاظمی اشاره کرد که بخشی از مزارع توسط کشاورزان پیشرو آبیاری و پلاستیک کشی شده بود اما با این وجود خسارات قابل توجهی وارد شد. این موضوع نشان می دهد که سیستم های هشدار و پیش بینی هواشناسی نیازمند تقویت هستند تا کشاورزان بتوانند اقدامات پیشگیرانه بهتری انجام دهند.

بحران سرمازدگی اخیر در خوزستان نشان داد که بخش کشاورزی ایران در برابر تغییرات اقلیمی و حوادث غیرمترقبه بسیار آسیب پذیر است. کارشناسان تأکید می کنند که برای مقابله با چنین بحران هایی در آینده، نیازمند اتخاذ راهکارهای بلندمدت مانند تقویت سیستم بیمه، توسعه سیستم های پیش بینی و حمایت مالی از کشاورزان هستیم.

در حال حاضر، خوزستان به عنوان یکی از استان های پیشرو در تولیدات کشاورزی ایران، با چالش های جدی مواجه است و بدون حمایت فوری دولت و نهادهای مرتبط، این بحران می تواند به یک فاجعه اقتصادی و اجتماعی تبدیل شود.