صله رحم با پاسداشت آیین سنتی «قوت قورماخ» در خلخال

خبرگزاری تسنیم از اردبیل، آیینی دیرپا و سنتی در شهرهای مختلف استان اردبیل زبانزد عام و خاص است و در اسفندماه این مراسم زمینه گردهمایی خانوادگی را در شهرها و روستاها فراهم می آورد تا با نام «قوت قورماخ» و خزر نبی مردم در کنار هم گرد آمده و در خانه های خود پایه های الفت و مهربانی را به نمایش بگذارند.

در این مراسم که از دیرباز در شهرهای مختلف استان برگزار می شود، اهالی ساکن در روستاها در هوای سرد اسفندماه با مهر و محبت تلاش می کنند تا گندم، عدس، کنجد و سایر حبوبات را برشته کرده و آسیاب کنند و سپس آن را از علک های محلی گذرانده و با نام «قوت قورماسی» برای میهمانان آماده پذیرایی کنند.

این حبوبات برشته شده آسیاب در قالب کیسه های متوسط و کوچک نگهداری می شود که در این ایام خویشاوندان، نزدیکان و اقوام که در کنار هم، گرد هم می آیند از آن استفاده کرده و به نوعی در کنار بساط شام، پذیرایی از میهمانان نیز انجام شود.

ماهیت این کار ارزشمند و معنوی در کنار خواندن قرآن، صلح ارحام است تا در آستانه عید نوروز خانواده ها از احوال هم جویا شده و کاستی ها و کمبودهای همدیگر را به نوعی رفع و رجوع کنند.

در این مراسم ریش سفیدان در مناطق روستایی و حتی شهری به رسم دیرین دور کرسی ها نشسته و نقل داستان، روایت و قصه های قدیمی می کنند تا زمینه برای شادی و محفل پر از سرور و خاطرانگیز برای اعضا فراهم آید.

این مراسم که در حقیقت پایان بخش چله بزرگ است، در حقیقت آغازی بر شروع چله کوچک است تا زمستان نفس های آخر خود را سپری کرده و آرام آرام بوی عید و خانه تکانی نیز از راه می رسد.

به دنبال این مراسم که با حال و هوای خاص انجام می شود، از قدیم الایام چهارشنبه های معروف به نام «گل چهارشنبه» و «اوت چهارشنبه» برگزار می شود تا مردم خود را برای آخرین چهارشنبه سال آماده کنند که در این روز نیز آداب و رسوم خاص در شهرهای مختلف این استان برگزار می شود.

برگزاری جشن های آیینی در آستانه نوروز در اردبیل

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل اظهار داشت: در آستانه عید باستانی نوروز و با هدف ایجاد شور و نشاط در بین مردم جشن های ویژه ای در 2 هفته پایانی اسفندماه در اردبیل برگزار می شود.

حسن محمدی ادیب تصریح کرد: در قالب جشنواره های فصلی در زمستان ما جشن چهارشنبه آخر سال و آیین های سنتی اردبیلی ها را که به تکم گرانی معروف است، برگزار می کنیم تا مردم از نمایش های تکم گردانی و برخی آیین های بومی این منطقه نظیر «قورتما قوخ» آشنا شده و در جریان آن قرار بگیرند.

وی گفت: عید نوروز از کهن ترین و قدیمی ترین آیین های باستانی ایرانیان است که در استان اردبیل نیز به رغم تغییرات گذری در طول تاریخ همچنان برخی از آداب و رسوم ها پابرجا است که «توز توحدی، گولاخ آستی، اوزوگ آتی، شال سالاماخ، نو اوستوی و بایراملیخ» از جمله این آداب است که ما سعی می کنیم در قالب جشن های نوروزی نسبت به احیا و برگزاری آیین های سنتی یاد شده اقدامات مؤثری را انجام دهیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل افزود: باید فضای شاد و بانشاطی را در این روزهای پایانی سال ایجاد کنیم تا مردم در کنار آشنایی با این آیین ها بتوانند از فضای فراهم شده لذت بیشتری را ببرند.

علیرضا دباغ عبداللهی کارشناس مسائل هویتی اردبیل نیز در مورد برگزاری این آیین ها و فراموشی رخ داده در 2 دهه اخیر در این زمینه خاطرنشان کرد: متأسفانه برخی آداب و رسوم جای خود را به رفتارهای غلط امروزی دادند که نمونه آن را در چهارشنبه سوزی به جای چهارشنبه سوری شاهد هستیم.

وی اضافه کرد: اردبیل از دیرباز هویت تاریخی و فرهنگی به ویژه در مناطق روستایی و عشایری داشته که نمونه آن را در قالب آیین خدر نبی شاهد هستیم که در این ایام نیز در خلخال و برخی از مناطق روستایی شاهرود و موئیل در حال اجرا است. امیدواریم رویش های جدید زمینه باروری و تمسک به اعتقادات معنوی و ارزشی را فراهم کرده تا به دور از هیجانات مقطعی بتوانیم در صیانت از این آداب و رسوم تلاش مؤثرتری را انجام دهیم.

انتهای پیام/131