«طوفان الاقصی» گفتمان جدیدی در شعر مقاومت ایجاد کرد

شعر آیینی ترکیبی از شعر و آیین است؛ یعنی باید شاخصه ها و ویژگی های ممتاز یک شعر را در آن ببینید، چه از نظر جذابیت و تأثیرگذاری، چه از نظر ساخت و بافت منسجم.

وقتی صحبت از آیین می شود، یعنی باید نمادهای ارزشی و فرهنگی یک آیین که همان دین است، در آن باشد و طبیعی است یک شعر موفق آیینی باید با کسب پشتوانه هایی از درک درست تاریخی، ارزش ها و نگرش های دینی همراه باشد؛ اگر فاقد این ویژگی ها باشد، شعر آیینی موفقی عرضه نکرده ایم و برای درک بیشتر قالب و مفهوم شعر آیینی خبرنگار ایکنا از قم با سمانه خلف زاده، شاعر آیینی گفت وگویی کرده است که در ادامه می خوانیم:

ایکنا- از چه زمانی به حوزه شعر علاقه مند شدید و در چه موضوعاتی قلم زدید؟

از دوره راهنمایی در جشنواره های متفاوت مانند مسابقات دانش آموزی شرکت و مقام کسب کردم. اولین کتاب شعرم در حوزه کودک و نوجوان، زمانی که در دوره پیش دانشگاهی قرار داشتم به نام «مسمومیت سیامک» منتشر شد، در دوره کارشناسی رشته فلسفه محض را می خواندم و کمی از فضای ادبیات دور شدم تا سال 1394 که وارد حوزه اشعار آیینی شدم و از همان زمان به دو زبان عربی و فارسی شعر می نوشتم. همچنین در سال های 99 و 1400 دو کتاب در حوزه سبک زندگی برای نوجوانان و روایت داستان شهید شفیعی یکی از شهدای استان قم به زبان کودکان را به چاپ رساندم.

بیشتر موضاعات اشعارم، حوزه آیینی و مقاومت را دربر می گیرد و اولین مجموعه غزل در همین حوزه به نام «دم» منتشر شد و دومین مجموعه غزل به نام «بازدم» که در حوزه اشعار آیینی و عاشقانه سروده شده بود نیز منتشر شد. همچنین سومین مجموعه به نام «همدم» که فقط حوزه اشعار عاشقانه را دربر می گیرد، «رحیل» نیز یک برنامه پژوهش محور در حوزه شعر و ادبیات بود و در هر فصلی از تعدادی بانوان شاعر دعوت می شد تا درباره موضوع موردنظر برنامه شعر بگویند و ششمین فصل این برنامه بر محور فلسطین و مقاومت اجرا می شود.

به صورت کلی مجموعه اشعار من در حیطه آیینی و مقاومت تقسیم بندی می شود، البته در حوزه اشعار عاشقانه نیز فعالیت دارم و تقریبا از اوایل جنگی که در سوریه اتفاق افتاد با توجه به تحولاتی که در منطقه در حال وقوع بود به سمت مطالعه درباره محور مقاومت و تقویت اشعارم در حوزه مقاومت رفتم؛ به نظرم ابزار انتقال اعتقادات به دیگر جوامع می تواند شعر باشد و به همین منظور نوشتن اشعاری براساس محور و موضوعیت مقاومت را شروع کردم.

ایکنا- درخصوص وضعیت شعر آیینی در گذشته و امروز بفرمایید.

اشعار آیینی زمینه مذهبی و اعتقادی دارد را دربر می گیرد، شاعران روایات صحیح تاریخی و کتب معتبر روایی را به زبان شعر به مخاطب انتقال می دهیم و شاعران برای اثربخشی بیشتر اشعارشان حق تحریف و تغییر در روایات صحیح تاریخی را ندارند، شعر و ادبیات از زمان اعراب دوران جاهلیت با توجه به مضامین زمان خودشان وجود داشته، اما ادبیات مقاومت در واقعه کربلا به اوج خود می رسد، یاران امام حسین(ع) و حتی حضرت ابوالفضل(ع) و خود امام رجز می خواندند که این خود نوعی شعر است.

اشعاری با مضمون مقاومت در تمامی روند زمانی اسلام وجود داشت، اما اوج این اشعار در دوره معاصر به اشغال فلسطین توسط صهیونیست ها برمی گردد که اشعار آیینی در حوزه مقاومت رنگ و بوی تازه ای به خود می گیرد و تنها شاعران عرب در این زمینه فعالیت نکردند بلکه به موضوعی جهانی تبدیل شد و پس از طوفان الاقصی گفتمان جدیدی در حوزه شعر و ادبیات مقاومت ایجاد شد.

قالب کلی که در  اشعارم از آن استفاده می کنم؛ قالب غزل است ولی در قالب های چارپاره، شعر نو و سایر قالب های اشعار کلاسیک نیز آثار دیگری دارم و در مسابقه سرزمین شعر از میان 200 شاعر و 2000 شعر به عنوان یکی از 40 نفر شرکت کننده انتخاب شدم و در پایان مسابقه جزو چهار نفر فینالیست برتر مسابقه و تنها بانوی راه یافته به مرحله نهایی مسابقه بودم در واقع برنامه سرزمین شعر؛ یک رقابت تخصصی میان شاعران است و داوران شاخصی مانند محمدمهدی سیار، علیرضا قزوه، محمدعلی مودب، ناصر فیض و محمدکاظم کاظمی در این برنامه حضور داشتند.

یک نکته مهم، پیشرفت زنان، در حوزه شعر و ادبیات بعد از انقلاب اسلامی است و توانستند خودشان شاعره عشق و حماسه ها باشند، درواقع زنان خود تولیدکننده و محور ادبیات دفاع مقدس و مقاومت هستند. اگر کمی جامع تر به موضوع نگاه کنیم متوجه مشارکت و حضور هرچه بیشتر زنان در جامعه پس از شکل گیری انقلاب اسلامی می شویم و توصیه می کنم برای حضور و سرودن اشعار آیینی باید مطالعه و تحقیق بر روایات و کتب مختلف صورت گیرد.

یادآور می شود، سمانه خلف زاده، متولد 11 اسفند 1371 است؛ پژوهشگر زبان و ادبیات عرب، تهیه کننده برنامه تلویزیونی ادبی پژوهشی رَحیل، شاعر، نویسنده، مترجم، مجری، شاعر دوزبانه عربی و فارسی، دارای مدرک مقدماتی بورس، دارای مدرک گویندگی و اجرا از باشگاه خبرنگاران جوان، برگزیده به عنوان دختر برتر فعال ادبی استان در سال 97، برگزیده به عنوان جوان برتر فرهنگی ادبی استان در سال 98، مسئول امور آموزشی و فرهنگی مجمع مردم نهاد جوان ستایشگر، سابقه عضویت در شورای مشورتی استانداری قم، سابقه عضویت در شورای شعر بسیج استان قم را دارد.

وی برگزیده جشنواره شعر بین المللی بانوان عاشورایی، برگزیده دوره ششم آفتابگردان ها، برگزیده بخش ویژه کنگره ی ملی کرامت، برگزیده جشنواره شعر نرجس خاتون، برگزیده شب شعر عاشورایی شیراز و جزو برگزیدگان جشنواره ملی آخرین حرم است. همچنین رتبه اول داستان نویسی جشنواره شکوه شکیبایی در سال 1395، برگزیده کنگره ملی شعر کبوتران حرم سال 98، برگزیده بخش تک شعر جشنواره رضوی سال 1401، برگزیده بخش شعر جشنواره ملی افق های روشن سال 1402، برگزیده جشنواره ملی نماز در سال 1403 را نیز در کارنامه خود دارد.

گفت وگو از حانیه سادات حسینی کیا

انتهای پیام