بهترین رژیم تغذیه ای مناسب سالمندان

به گزارش ایکنا، کتاب «پاسخ های علمی درست به باورهای تغذیه ای نادرست» شامل 185 باور غلط مردم ایران در خصوص تغذیه است که به همت دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت منتشر شده است.

برای تدوین این کتاب هزار و 500 کارشناس تغذیه در 65 دانشگاه علوم پزشکی باورهای اشتباهی که در خصوص تغذیه و مواد غذایی بین مردم رواج دارد را مطرح کرده اند. این باورها توسط تیمی 20 نفره از متخصصان بررسی و پاسخ های علمی به آنها رائه شده است.

ایکنا، با هدف ترویج سبک زندگی سالم و بهبود تغذیه مردم ایران، بخشی از مهم ترین باورهای اشتباه در خصوص تغذیه را از این کتاب نقل می کند.

روغن حیوانی برای سالمندان مفید است.

پاسخ: با توجه به نوع اسیدهای چرب موجود در روغن حیوانی که اکثراً از نوع اشباع و ترانس هستند مصرف بیش از اندازه در رژیم غذایی می تواند ریسک بیماری های قلب و عروق مانند آترواسکلروز (گرفتگی عروق)، افزایش فشار خون، سکته قلبی و مغزی، گرفتگی عروق محیطی و پارستزی اندام های محیطی و همچنین به واسطه خاصیت التهابی که این اسیدهای چرب دارند احتمال بیماری های مرتبط با افزایش سن مانند آلزایمر و پارکینسون را افزایش دهد.

به صورت کلی توصیه می شود در طول هفته از انواع مختلف روغن به خصوص روغن های مایع گیاهی (زیتون، کانولا، کنجد، ذرت و روغن های مخلوط گیاهی) در رژیم غذایی استفاده شود تا مقدار متناسب از اسیدهای چرب مختلف و ضروری برای بدن مانند امگا،3 امگا 6 و امگا 9 تامین شود.

سالمندان نباید حبوبات مصرف کنند.

پاسخ: حبوبات یکی از منابع خوب پروتئین و املاحی مانند روی هستند که برای سالمندان توصیه می شود. تنها در شرایطی که سالمندان دچار درجاتی از بیماری های نارسایی کلیه به واسطه بیماری های زمینه ای باشند میزان حبوبات و دیگر منابع پروتئینی از طریق رژیم غذایی توسط متخصص تغذیه محاسبه می شود. در صورت مشکلات گوارشی نیز تغییر در نوع طبخ (نفخ گیری) و نوع حبوبات و یا مصرف آنها در ترکیب غلاتی مانند برنج مصرفی می تواند راهکاری برای کاهش عوارض گوارشی باشد.

مصرف تخم مرغ در کهنسالی باعث سفت شدن کبد می شود.

پاسخ: بر اساس مطالعات اخیر مصرف روزانه تخم مرغ هیچ تاثیر سویی بر چربی های خون و بافت کبد ندارد و باعث چرب شدن کبد و فیبروز (سفتی) کبد نمی شود. بلکه به دلیل بالا بودن ارزش پروتئین سفیده تخم مرغ و زرده سرشار از کولین به عنوان یک منبع خوب غذایی در سنین سالمندی به حساب می آید و می تواند سرعت ایجاد سارکوپنی (تحلیل عضلات) را کاهش دهد.

در کهنسالی فقط سفیده تخم مرغ مصرف شود.

پاسخ: سفیده تخم مرغ به دلیل ارزش بالای پروتئینی در سنین سالمندی حتما توصیه به مصرف می شود اما از زرده تخم مرغ نباید غافل شد زیرا زرده یکی از غنی ترین منابع کولین است که در سلامت مغز و پاسخ های مناسب بین نورون های مغزی (به واسطه نوروترانسمیتر استیل کولین) تاثیر داشته و در کنترل و یا به تعویق انداختن بیماری های نورولوژیک و خلق رفتاری مانند افسردگی شایع در این سن می تواند موثر واقع شود. از سوی دیگر زرده منبع غنی از لوتئین و گزانتین است که می تواند در سلامت بینایی تاثیرگذار باشد. همچنین مقدار قابل توجهی از ویتامین های محلول در 55 چربی مانند ویتامین دی معمولا منبع غذایی کافی از آن در غذاها وجود ندارد، در زرده وجود دارد. در نتیجه روزانه یک عدد تخم مرغ کامل برای افراد در سنین کهنسالی توصیه می شود.

چای خوردن بعد از غذا در بعضی از خانواده ها و سالمندان به جای آب برای رفع تشنگی بسیار مناسب است.

پاسخ: باید به این نکته توجه داشت که هیچ مایعاتی برای رفع تشنگی و هیدراتاسیون بدن نمی تواند جایگزین آب باشد. به خصوص مایعات حاوی کافئین مانند چای به دلیل مدر بودن خود خاصیت دهیدراته (بی آب کردن) بدن را دارند و به هیچ عنوان به منظور رفع تشنگی و جایگزین آب نباید استفاده شود. سالمندان چای کمرنگ یک تا دو فنجان در روز در میان وعده ها می توانند استفاده کنند.

در اکثر سالمندان به دلیل عدم سازگاری، معده درد و ...، مکمل کلسیم مصرف نشود.

پاسخ: نیاز بدن به کلسیم در دوران سالمندی 1200 میلی گرم روزانه است. با توجه به شرایط جذب ناکافی و عدم دریافت کافی منابع حاوی کلسیم در این سن توصیه می شود که تمامی سالمندان مکمل های کلسیمی دریافت کنند. در صورت ایجاد هرگونه عارضه گوارشی با عوض کردن نوع مکمل و ملح آن مانند کلسیم سیترات و یا تغییر شکل دریافتی آن از کپسول به شربت عوارض دارو کاهش پیدا می کند.

مصرف مکمل کلسیم به فرایند پیری کمک می کند.

پاسخ: هیچ مستند علمی دال بر اینکه مصرف کلسیم از منابع غذایی و یا مکمل ها باعث ایجاد فرآیند پیری شود وجود ندارد بلکه کلسیم به دلیل مکانیسم های بسیاری که در بافت های عضلانی و نورون های عصبی و همچنین مکانیسم های درون سلولی ایفا می کنند نقش مهمی در حفظ سلول داشته و حتی می توان گفت نبود کلسیم کافی در رژیم غذایی عاملی برای شروع فرآیندهای پیری است.

در سالمندان مصرف شیر و لبنیات و سبزیجات به دلیل ضعف معده توصیه نمی شود.

پاسخ: نیاز سالمندان به دریافت لبنیات بیشتر از افراد با سنین پایین تر بوده و حتما باید روزانه دریافت شود. لبنیات پروبیوتیک با عارضه کمتر و بهبود شرایط سیستم گوارش برای این سنین توصیه می شود. در صورت حساسیت به شیر باید نوع دریافتی آن تغییر کند برای مثال برخی افراد به شیر سرد حساس هستند و با گرم کردن شیر مشکل گوارشی کمتری برای آنها ایجاد می شود. همچنین شیرهای بدون لاکتوز می تواند جایگزین خوبی برای شیرهای کامل باشد که به واسطه عدم تحمل به لاکتوز برای فرد عارضه گوارشی ایجاد می کند.

سبزیجات منابع خوب فیبر، ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها هستند که اکثر سالمندان به دلیل نداشتن دندان مناسب و عدم توانایی هضم خوب، مصرف این گروه غذایی را کاهش می دهند و یا حتی حذف می کنند که خود عاملی برای عدم دریافت کافی ریزمغذی ها و ایجاد یبوست در سالمندان می شود. توصیه می شود برای دریافت سبزیجات تازه آنها را کامل خورد یا رنده کنید و در ترکیب غذاها استفاده شود و در اکثر موارد سبزیجات به صورت پخته شده و حتی پوره شده در کنار وعده های اصلی غذایی دریافت شود.

پاسخ های علمی درست به باورهای تغذیه ای نادرست

انتهای پیام