"جولان موتورسیکلت های آلاینده" در تهران

به گزارش مشرق ، موتورسیکلت های کاربراتوری که بخش عمده ای از موتورسیکلت های ایران را تشکیل می دهند، به دلیل استفاده از فناوری قدیمی و ناکارآمد در سیستم سوخت رسانی و احتراق، به یکی از بزرگ ترین منابع آلودگی هوای شهری تبدیل شده اند.

مطالعات و گزارش های معتبر نشان می دهد که یک موتورسیکلت کاربراتوری می تواند تا 15 برابر بیشتر از یک خودروی سواری استاندارد یورو5 آلاینده تولید کند.در برخی شرایط، این میزان انتشار برای آلاینده هایی مانند مونوکسید کربن و هیدروکربن های نسوخته حتی به 20 برابر خودروهای استاندارد نیز می رسد.

از نظر آلایندگی در هر کیلومتر پیمایش، هر موتورسیکلت کاربراتوری به طور متوسط حدود 40 گرم هیدروکربن نسوخته تولید می کند، این در حالی است که خودروهای استاندارد یورو5 کمتر از 2 گرم آلاینده در هر کیلومتر تولید می کنند، این تفاوت قابل توجه به دلیل احتراق ناقص در موتورسیکلت های قدیمی و نبود فناوری های مدرن کنترل آلایندگی است.

علاوه بر هیدروکربن ها، موتورسیکلت های فرسوده حجم قابل توجهی از مونوکسید کربن (CO) و دی اکسید کربن (CO₂) را نیز منتشر می کنند که تأثیرات مخربی بر کیفیت هوا دارند.

از سوی دیگر، سهم موتورسیکلت ها در تولید ذرات معلق (PM) نیز به ویژه در محیط های شهری چشمگیر است. بر اساس آمارهای رسمی، موتورسیکلت ها حدود 30 درصد از آلودگی هوای کلان شهرهایی مانند تهران را به خود اختصاص می دهند،
این سهم عمدتاً به دلیل فرسودگی بالای موتورسیکلت ها، نبود سیستم های کنترل آلایندگی مانند کاتالیست و استفاده از سوخت باکیفیت پایین است، این عوامل کنار هم نشان می دهند که موتورسیکلت های کاربراتوری به مراتب بیشتر از خودروها بر تشدید آلودگی هوا تأثیر می گذارند و نیازمند اقدامات جدی در زمینه نوسازی و بهبود فناوری هستند.

ایران و تردد 13میلیون موتورسیکلت

بر اساس آمارهای مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، حدود 13 میلیون موتورسیکلت در کشور تردد دارند که از این بین 5 میلیون مربوط به تهران است. نکته قابل توجه این جاست که از این 13 میلیون تنها 6 هزار دستگاه موتورسیکلت به معاینه فنی مراجعه کرده اند.

وضعیت زمانی بحرانی تر می شود که بدانیم به گفته جانشین رئیس پلیس راهور فراجا، 90 درصد این موتورسیکلت ها فرسوده هستند.

تجارب جهانی در مواجهه با آلایندگی موتورسیکلت ها

در سطح جهانی، کشورهای مختلف با چالش آلودگی ناشی از موتورسیکلت ها مواجه بوده اند، به عنوان مثال، در ویتنام، 80 درصد از وسایل نقلیه را موتورسیکلت ها تشکیل می دهند که منجر به مشکلات جدی آلودگی هوا شده است. در پاسخ به این معضل، دولت ویتنام برنامه هایی را برای محدود کردن تردد موتورسیکلت ها و ترویج استفاده از وسایل نقلیه عمومی و برقی اجرا کرده است.

در هند نیز با توجه به تعداد بالای موتورسیکلت ها، دولت اقدام به اجرای استانداردهای سخت گیرانه تر آلایندگی و ترویج استفاده از موتورسیکلت های برقی کرده است، با این حال، چالش های زیرساختی و هزینه های بالای تولید موتورسیکلت های برقی، اجرای کامل این برنامه ها را با مشکلاتی مواجه کرده است.

تخمین ها نشان می دهند که هند حدود 100 میلیون موتورسیکلت دارد. با توجه به اینکه بسیاری از موتورسیکلت ها در هند بدون پلاک هستند، ممکن است تعداد واقعی بیشتر از این مقدار باشد.

در ایران، با توجه به تعداد بالای موتورسیکلت های فرسوده و عدم مراجعه منظم به مراکز معاینه فنی، نیاز به برنامه ریزی و اجرای سیاست های مؤثر برای کاهش آلودگی هوا احساس می شود. ترویج استفاده از موتورسیکلت های برقی، ارائه تسهیلات به مالکان برای تعویض موتورسیکلت های فرسوده و افزایش نظارت بر اجرای معاینه فنی می تواند گام های مؤثری در این راستا باشد.