ایران خودرو میوه ای ممنوعه برای کروز

خبرگزاری تسنیم، شرکت کروز در شرایطی رویای مدیریت ایران خودرو را در سر می پروراند که سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی به صراحت "کروزی ها" را از رسیدن به این "رویای محال" منع می کند.

نگاهی ساده به مواد قانونی سیاست های اصل 44 قانون اساسی به وضوح نشان می دهد که واگذاری شرکت های ذیل این اصل باید از طریق مزایده انجام گیرد تا در یک فضای رقابتی بهترین و "اهل ترین" گزینه انتخاب شود.

این در حالیست که به جای برگزاری یک فرآیند شفاف و قانونی، اصرار بر این است که سهام ایران خودرو از طریق "کانالی نامشخص" به کروز واگذار شود و این رویکرد نه تنها نقض آشکار قوانین کشور است بلکه شائبه فساد را در ذهن ایجاد می کند.

اما با توجه به مواد قانونی اصل 44 آیا کروز اساسا حق گرفتن سهام بیشتر و قبضه کردن مالکیت ایران خودرو را دارد؟

ماده 47 قانون اجرای سیاست های اصل 44 صراحتا بیان می کند که "هیچ شخصی نباید سهام شرکت ها را به نحوی تملک کند که موجب اخلال در رقابت در یک و یا چند بازار گردد". اما رسیدن کروزی ها به کرسی سوم مدیریتی ایران خودرو به جهت وقوع رانت اطلاعاتی در مقایسه با سایر قطعه سازان به وقوع انحصار و تمرکز و تداول ثروت در ید قدرت گروه های خاص منتهی شده و حیات قطعه سازان رقیب را با تهدید جدی روبرو می کند.

ضمن اینکه براساس همین ماده قانونی "وقوع فساد در اقتصاد" و اخلال در نظام اقصادی کشور به دلیل امکان گران فروشی و همچنین ضرر و زیان عمومی از جمله سهام داران، به جهت افزایش بهای تمام شده خودرو و سلب توان رقابت با سایر رقبا، از دیگر تبعات و موانع قانونی این واگذاری شبهه برانگیز است.

تفاوت ایران خودرو با خودروسازی نظیر "بهمن" که تحت کنترل شرکت "کروز" قرار دارد این است که ایران خودرو به جهت عظمت و همچنین گستردگی محصولات، رزق و روزی زنجیره ای از قطعه سازان را می رساند و از این حیث با شرکت بهمن قابل قیاس نیست.

ماده 46 قانون سیاست های اصل 44 تصریح می کند: هیچ یک از مدیران شرکت یا بنگاهی، مجاز نیستند با هدف ایجاد محدودیت یا اخلال در رقابت در یک یا چند بازار، بطور هم زمان متصدی سمتی در شرکت مرتبط و یا دارای فعالیت مشابه باشند . شورای رقابت در سال 1397 به طور مشخص اعلام کرده که طبق قانون مدیران شرکت های کروز و بهمن نمی توانند به طور هم زمان سهام دار و عضو هیئت مدیره شرکت های کروز، بهمن و ایران خودرو باشند.

همچنین ماده 45 قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44(بند 6 شق ط) می گوید: هرگونه سواستفاده از وضعیت اقتصادی و تملک سهام شرکت ها به گونه ای که منجر به اخلال در رقابت شود ممنوع است. در شرایطی که تصاحب کرسی سوم هیئت مدیره توسط کروز، قدرت تعیین قیمت، میزان عرضه و شرایط قرارداد تامین قطعات مورد نیاز ایران خودرو را در اختیار این شرکت قرار خواهد داد. بعلاوه وجود رانت اطلاعاتی نسبت به سایر قطعه سازان نیز به حذف آنها از فرایند تامین قطعات منجر خواهد شد.

بند ت ماده 5 قانون پنج ساله هفتم نیز صراحتا اعلام می کند: در صورت تملک شرکت های سهامی عام توسط سهام دارانی که با تشخیص شورای رقابت دارای تعارض منافع در زنجیره ارزش آن شرکت باشند و مصداق رویه ضد رقابتی تشخیص داده شوند، حق رای ایشان در هیئت مدیره و مجامع قانونی سلب شده و ظرف 2 سال ملزم به واگذاری سهام هستند.

در این میان نکته امید بخش این است که مجلس شورای اسلامی بار ها تأکید کرده که نظارت دقیقی بر فرآیند واگذاری ها خواهد داشت و اجازه نخواهد داد این فرآیند خارج از فضای رقابتی و شفاف به نفع یک شرکت خاص صورت گیرد.

شهباز حسن پور بیگلری، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره واگذاری ایران خودرو می گوید: تمام اموال مازاد دولت و شرکت های ذیل اصل 44 قانون اساسی باید از طریق مزایده به فروش برسند، مجلس نیز نظارت خواهد کرد تا این فرایند دقیقا از طریق مزایده صورت گیرد.

علی اکبر رنجبرزاده، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره موضوع درخواست رئیس جمهور برای واگذاری شرکت های خودروسازی به کروز، می گوید: اصرار به واگذاری ایران خودرو به شرکت کروز نداریم. اکنون دولت پنج درصد در ایران خودرو سهم دارد، اما 95 درصد دخالت می کند. قطعه ساز ناکارآمدی را که یک قطعه ABS ضعیف تولید می کند، نمی توانیم بگذاریم بیاید سهام ایران خودرو را بگیرد، بلکه باید تولیدکننده یا شرکتی این سهام را بخرد که کارآمد و قوی است.

با بازگشت احتمالی تحریم ها و افزایش فشار های بین المللی، به ویژه در حوزه صنعت خودرو و قطعه سازی، مدیریت ایران خودرو به توانایی بالا و استراتژی های دقیق نیاز دارد.  ایران خودرو با هزاران میلیارد تومان زیان انباشته و بدهی به زنجیره تأمین، در شرایطی بحرانی قرار دارد. هر شرکتی که بخواهد سهام این غول خودروسازی را خریداری کند، باید با این حجم از زیان و بدهی روبه رو شود.

انتهای پیام/