ایران: نباید انتظار عمل به تعهدات با وجود تحریم ها داشت

خبرگزاری تسنیم، نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در دفتر سازمان ملل متحد و سایر سازمان های بین المللی مستقر در وین، در یادداشتی آخرین نظرات و ملاحظات ایران در مورد گزارش های مدیرکل به شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی را درخصوص موافقت نامه پادمانی NPT جمهوری اسلامی ایران GOV/2024/62) مورخ 19 نوامبر 2024( "نظارت و راستی آزمایی در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت سازمان ملل متحد (GOV/2024/61 مورخ 19 نوامبر 2024) منتشر کرد.

متن این یادداشت به شرح زیر است:

نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در دفتر سازمان ملل متحد و سایر سازمان های بین المللی مستقر در وین مایل است نظرات و مشاهدات خود را به شرح زیر در مورد گزارش های مدیرکل به شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی مندرج در  GOV/2024/61و  GOV/2024/62به اشتراک بگذارد:

الف) نظرات کلی

1. جمهوری اسلامی ایران به طور کامل به تعهدات خود از جمله موافقت نامه پادمان جامع (INFCIRC/214) پایبند بوده و تمام تلاش خود را به کار گرفته است تا آژانس بتواند به طور مؤثر فعالیت های راستی آزمایی خود در ایران از جمله اقدامات نظارتی و مراقبتی(C/S) در مورد مواد و فعالیت های هسته ای در ایران را انجام دهد.

2. همانگونه که قبلاً عنوان گردید، تفکیک موضوعات در این دو گزارش مختلف به درستی رعایت نشده است. برخی از موارد مرتبط با برجام در گزارش پادمانی (NPT) عیناً تکرار شده و برخی از موارد مرتبط با موضوعات پادمانی NPT در گزارش برجامی مشاهده می شود.

3. در تحولات مهم زمانی در مورد گزارش برجامی(GOV/2024/61) ، خروج غیرقانونی آمریکا از برجام در ماه مه 2018 که تأثیر نامطلوب و جدی در اجرای آن داشته است، مورد غفلت قرار گرفته است. مایه ناامیدی است که چنین موضوع مهمی که شایسته برجسته شدن در متن گزارش بود، تنها با استناد به آن در زیرنویس شماره 4 گزارش GOV/2024/61 مورد کم توجهی قرار گرفته است. متعاقب خروج آمریکا و قصور اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در انجام تعهدات خود، ایران در اعمال حقوق خود طبق بندهای 26 و 36 برجام، کلیه اقدامات داوطلبانه شفاف ساز فراتر از موافقت نامه پادمان جامع (CSA)، از جمله اجرای کد اصلاحی 1/3 را، همان طوری که در بند 13 از مقدمه برجام و نیز در بند 65 پیوست یک آن مشخص شده است، در فوریه 2021 به حالت تعلیق درآورد.

4. تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود تحت برجام کاملاً مطابق با حقوق ذاتی کشور طبق بندهای 26 و 36 برجام و پاسخی به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، همراه با ناتوانی سه کشور اروپایی در پایبندی به تعهدات خود بود. این واقعیت آشکار به هیچ وجه نمی تواند مبنایی برای سه کشور اروپایی برای خودداری از اجرای تعهدات خود باشد.

5. تصمیم سه کشور اروپایی مبنی بر خودداری از اجرای تعهدات لغو تحریمی خود که در بند 20 پیوست پنج برجام در روز انتقال (18 اکتبر 2023) مشخص شده است، اقدامی غیرقانونی و نمونه صریح دیگری از عدم پایبندی کامل آنها در نقض تعهدات خود در هر دو سند برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد بود.

6. در مورد موضوع به اصطلاح «دو مکان»، باید تأکید کرد که منشأ موضوع به اتهاماتی برمی گردد که در درجه اول از سوی یک طرف ثالث بد نیّت، یعنی رژیم اسرائیل، که تعهدی نسبت به هیچ یک از اسناد مرتبط با منع تسلیحات کشتار جمعی به ویژه معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای (NPT) ندارد و مکرراً برخلاف قطعنامه های متعدد کنفرانس عمومی آژانس، از جمله به ویژه اسناد شماره 407، 1983؛ 444، 1985; 475، 1987 و 939، 1990 که هیچ یک مورد احترام این رژیم قرار نگرفته، مؤسسات هسته ای ایران را که به اهداف صلح آمیز اختصاص داده شده اند تهدید به حمله می کند مطرح شده است. تهدید آشکار هسته ای رژیم صهیونیستی علیه ایران بار دیگر توسط نخست وزیر این رژیم در جریان 78 امین مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر سال 2023 مطرح شد و به دنبال آن درخواست وزیر میراث رژیم صهیونیستی «به کارگیری بمب هسته ای در غزه» نقض آشکار قوانین بین المللی از جمله منشور سازمان ملل است.

7. از نظر حقوقی، ارزیابی های آژانس در گزارش خود بر پایه اطلاعات غیرموثق و اسناد غیرمعتبر ارائه شده توسط رژیمی صورت می گیرد که نه تنها دائماً علیه روابط ایران با آژانس توطئه می کند، بلکه مرتکب خرابکاری، حمله و تهدید حمله به ایران همراه با ترور دانشمندان هسته ای ایرانی که در فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران دست داشتند بوده است.

8. با توجه به همکاری بیشتر با آژانس در سال های اخیر، ایران اقدامات داوطلبانه را در چارچوب چندین بیانیه مشترک از جمله بیانیه مشترک 13 اسفند 1401 (4 مارس 2023) اجرا کرد. علاوه بر این، اخیراً در جریان سفر مدیرکل به ایران، فرصتی برای بررسی و برنامه ریزی بیشتر فراهم شده است.

9. اخیراً، فشارهای سیاسی مستمر اعمالی توسط چند کشور خاص، به مرحله ای رسیده است که حتی موضوعات حل و فصل شده فنی متعاقباً در گزارش های آژانس برخلاف آنچه توافق شده است، تغییر می یابند. این فشارهای با انگیزه سیاسی، آژانس را از اجرای نقش حرفه ای و بی طرفانه خود باز می دارد.

ب) نظرات در مورد بخش "سابقه" گزارش پادمانی (GOV/2024/62) :

11. در خصوص بند 3 گزارش GOV/2024/62، لازم به ذکر است که جمهوری اسلامی ایران بارها و بارها از جمله از طریق یادداشت های توضیحی INFCIRC/1159 مورخ 23 نوامبر 2023،INFCIRC/1131  مورخ 14 سپتامبر 2023، INFCIRC/996  مورخ 7 ژوئن 2022، INFCIRC/967 مورخ 3 دسامبر 2021 ، INFCIRC/1183 مورخ 7 مارس 2024، INFCIRC/1215 مورخ 4 ژوئن 2024 و INFCIRC/1244 مورخ 4 سپتامبر 2024 تاکید کرده است که هیچ مکانی که باید تحت موافقت نامه پادمان جامع(CSA)  اعلام شود وجود ندارد. ادعای آژانس در خصوص مکان های اعلام نشده فاقد اطلاعات، اسناد و شواهد معتبر مرتبط با پادمان بوده است.

12. در مورد بند 4 ایران بار دیگر تاکید می کند که هیچ گونه ماده هسته ای و فعالیتی در مکان موسوم به لویزان-شیان وجود نداشته است. این مکان، همان طوری که در زیرنویس شماره 6 این گزارش تصریح شده است، تحت فعالیت های راستی آزمایی گسترده آژانس از جمله دسترسی تکمیلی قرار گرفته و بر همین اساس این موضوع در سال 2004 (GOV/2004/83) مختومه شده است.

13. در خصوص بندهای 5 و 6 علیرغم نبود هیچ گونه ماده هسته ای و فعالیتی که اعلام آن ضرورت داشته باشد، ایران تاکنون توضیحات خود را به آژانس ارائه کرده است. با این حال، انجام اقدامات داوطلبانه را نیز می توان در چارچوب روش انجام کار (modality) که باید در راستای بیانیه مشترک 4 مارس 2023 مورد توافق قرار گیرد، درنظر داشت.

14. در بند 7 گزارش آمده است «...ارزیابی آژانس از فعالیت های هسته ای اعلام نشده ای که توسط ایران در «مریوان» انجام شد، بدون تغییر باقی می ماند» ، همان طوری که در ردیف 6 بالا گفته شد، ارزیابی آژانس نباید براساس اسناد و اطلاعات غیرقابل اعتماد و غیرمعتبر باشد. علاوه بر این، ارجاع به برخی استدلال های قبلی که در نتیجه اطلاعات بعدی تأیید و منجر به حل و فصل این موضوع به گونه ای که در گزارش قبلی مدیرکل (GOV/2023/26) مشخص شده است، هیچ ارزش افزوده ای ندارد. با این حال، جزئیات مربوطه قبلاً در بند 8 از یادداشت توضیحی INFCIRC/1094 مورخ 7 ژوئن 2023 منعکس شده است.

15. در رابطه با بند 8 موارد زیر باید مورد توجه قرار گیرند:

در مورد موضوعات باقیمانده، ایران تمام اطلاعات موجود را به آژانس ارائه کرده است. این موضوع در یادداشت های توضیحی گوناگون ایران منعکس شده است. بیانیه مشترک 4 مارس 2023 به طور مستمر توسط ایران اجرا شده است، با این حال، همان طوری که به صراحت در بیانیه مشترک تأکید شده است، برای گام های بعدی باید روش های انجام کاری (مدالیته هایی) بین ایران و آژانس توافق شود. حق انتصاب و لغو انتصاب بازرسان آژانس در ماده 9 موافقت نامه پادمان جامع ایران (INFCIRC/214) به رسمیت شناخته شده است. در سفر اخیر مدیرکل، ایران، با حسن نیت، پیشنهاد خود را برای معرفی بازرسان جایگزین جدید جهت انتصاب به مدیرکل ارائه کرد. ناگفته نماند که توقف اجرای کد اصلاحی 1/3 همان طوری که در بند 13 از مقدمه و بند 65 پیوست یک برجام مشخص شده است، به دلیل خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و بر اساس قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران» مصوب مجلس، در اعمال حقوق ایران ذیل بندهای 26 و 36 برجام صورت گرفته است. اجرای کامل و مؤثر برجام توسط همه شرکت کنندگان، به ویژه تعهدات لغو تحریم ها، ضروری است و ایران را قادر می سازد تا اقدامات اصلاحی خود را طبق بندهای 26 و 36 برجام بازگرداند. ایران تاکنون نهایت همکاری خود را با آژانس انجام داده است و با درنظر گرفتن ارزیابی انجام شده توسط آژانس در سال 2015 (GOV/2015/68)، هرگونه فشار سیاسی بر آژانس برای زیر سوال بردن ارزیابی نهایی قبلی (ارزیابی نهایی در مورد موضوعات باقیمانده در گذشته و حال در مورد برنامه هسته ای ایران- GOV/2015/68) غیرسازنده بوده و بدون شک یکپارچگی آژانس را به خطر می اندازد، بنابراین برای ایران قابل قبول نیست.

16. در مورد بند 9 مرتبط با "ورامین" ، موارد زیر را باید درنظر داشت: همان طوری که بارها توسط جمهوری اسلامی ایران توضیح داده شده است، هیچ مکان اعلام نشده ای (که اعلام آن) طبق موافقت نامه پادمان جامع (CSA) الزامی باشد وجود نداشته است. ادعای وجود "کارخانه در مقیاس آزمایشی اعلام نشده که بین سال های 1999 تا 2003 مورد استفاده قرار می گرفته است" فاقد اطلاعات موثق و اسناد معتبر تأیید شده، بوده و تنها مبتنی بر اسناد جعلی و غلط ارائه شده توسط یک رژیم بد نیت است. ارجاع آژانس صرفاً به تصاویر ماهواره ای بی کیفیت برای ارزیابی اینکه «... کانتینرهای خارج شده از ورامین در نهایت به تورقوز آباد منتقل شدند...» کافی و صحیح نیست زیرا هزاران کانتینر مشابه در سراسر کشور در حال حرکت هستند. ادعای جابجایی یک کانتینر از مکانی به مکان دیگر، نمی تواند براساس چنین شواهد غیرقابل اثبات و غیر دقیق قضاوت درستی باشد.

17. در مورد بند 10 مرتبط با "تورقوز آباد" ، حقایق ذیل باید درنظر گرفته شوند: ارزیابی آژانس براساس اطلاعات و شواهد معتبر نیست. تورقوز آباد در واقع یک مکان صنعتی است که شامل انواع انبارها و اماکن نگهداری مواد شوینده، مواد شیمیایی، مواد غذایی، پارچه و منسوجات، لاستیک و قطعات خودرو، لوله و اتصالات و برخی ضایعات صنعتی است. همان طوری که بارها گفته شده محل مورد نظر یک انبار ضایعات صنعتی است که جابجایی کانتینر در آن یک فعالیت معمول بوده است. جابجایی کانتینرها از یک مکان صنعتی به مکان دیگر که یک فعالیت معمول است نمی تواند دلیل محکمی برای هر ادعایی درنظر گرفته شود. در تحقیقات مبسوط ما در زمینه سابقه فعالیت های انجام شده در این مکان، به استثنای خرابکاری که محتمل ترین نشانه است، هیچ دلیل دیگری برای وجود چنین ذراتی را نمی توان درنظر گرفت. در مورد فرض نادرست آژانس مبنی بر جابجایی کانتینرها از این مکان، توضیحاتی که حاکی از نادرست بودن فرض آژانس است، قبلاً به آن ارائه شده است. با این حال، ایران آمادگی خود را برای ارائه توضیحات بیشتر در چارچوب روش انجام کار مورد توافق در راستای بیانیه مشترک 4 مارس 2023 اعلام می کند.

بخش C.2 ناهمخوانی در موازنه مواد هسته ای

18. در مورد بند 12، موارد زیر باید درنظر گرفته شود:

اورانیوم فلزی ناشی از آزمایش های تبدیل اعلام شده انجام شده در آزمایشگاه چند منظوره جابر این حیان (IRL-) که توسط مؤسسه تبدیل اورانیوم (IRK-) اصفهان دریافت شد، از سال 2003 بارها در بازه های زمانی مختلف، اعم از سه ماهه و سالانه توسط آژانس مورد راستی آزمایی قرار گرفته و منجر به صدور بیانیه های مربوطه 90(a) و 90(b) توسط آژانس با قید عبارت "رضایت بخش" شده است. ایران در نامه ای به تاریخ 9 اوت 2023 در پاسخ به سوال آژانس تاکید کرد که ناهمخوانی ذکر شده در مؤسسه تبدیل اورانیوم (IRK-) اصفهان به دلیل فرآیند متفاوت و نامنظم بازیابی اورانیوم از مواد پسمان، موسوم به "پسمان کثیف" که حاوی انواع مختلفی از عناصر ناشناخته به عنوان ناخالصی است ایجاد شده است. اساساً اختلاف مواد بین شروع و پایان فرآیند بازیابی از نظر فنی قابل پیش بینی و اجتناب ناپذیر است. اگرچه اختلاف ظاهر شده در نقطه پایانی بازیابی توسط ایران پذیرفته شد، آژانس متقاعد شد که مقداری که در ابتدا از جانب آژانس ادعا شده بود به میزان قابل توجهی کمتر از آنچه که قبلاً اعلام شده بوده است. به همین منظور، چندین جلسه گفتگوی فنی در مورد این موضوع بین آژانس و ایران برگزار شد. در یک گفتگوی فنی در 8 نوامبر 2023 در وین، ایران براساس اسناد و مدارک فنی محکم، پرده نگاری در مورد فرآیند بازیابی دقیق و محاسبه حسابرسی مواد مربوطه در مؤسسه تبدیل اورانیوم (IRK-) اصفهان برای انحلال پسمان های کثیف اورانیوم فلزی ارائه کرد. به منظور حل و فصل این موضوع، در این جلسه توافق شد که آژانس در اولین زمان ممکن فعالیت های راستی آزمایی دیگری را نیز در مؤسسه تبدیل اورانیوم (UCF) اصفهان انجام دهد. فعالیت های راستی آزمایی بیشتر آژانس در این رابطه در تاریخ های 21، 22 نوامبر 2023؛ 3، 4 دسامبر 2023 و 20 دسامبر 2023 انجام شد. طی فعالیت های بعدی انجام شده در مؤسسه تبدیل اورانیوم (IRK-) اصفهان، بهره بردار جزئیات محاسبات حسابرسی بازیافت پسمان اورانیوم فلزی را ارائه کرد. علیرغم توافق صورت گرفته با آژانس و تاییدیه دریافت شده در تاریخ 21-12-2023 برای ارائه ارزیابی شامل نتایج تحلیل نمونه های محیطی و آزمون مخرب گرفته شده در -IRK تا فوریه 2024، نتایج این راستی آزمایی ها هنوز با ایران به اشتراک گذاشته نشده است. با این حال، آژانس پذیرفت که مقدار SRD (اختلاف فرستنده و گیرنده) بسیار کمتر از ارزیابی اولیه آن بود.

19. در مورد بند 13، لازم به ذکر است که: طی نشست معاون مدیرکل آژانس در امور پادمان و معاون سازمان انرژی اتمی ایران در تهران در 29 ژانویه 2024 و در نتیجه پیشنهاد معاون مدیرکل آژانس در امور پادمان، گفتگوهای فنی به پایان رسید. معاون مدیرکل آژانس در امور پادمان پیشنهاد کرد که بدون ادامه بیشتر گفتگوی های فنی، اصلاحی در سوابق حسابرسی -IRK با مقدار توافق شده، از جانب ایران به آژانس ارائه شود تا این موضوع بدون هیچ گونه انعکاسی به موسسه IRL- حل و فصل گردد. بر این اساس، گزارش های حسابرسی مواد هسته ای اصلاح شده مورد نیاز از طریق نامه مورخ 7 فوریه 2024 ایران در اختیار آژانس قرار گرفت. گزارش های حسابرسی اصلاح شده مواد هسته ای حاکی از آن است که تمام مقدار اورانیوم اعلام شده موجود در پسمان جامد که از آزمایشگاه چند منظوره جابر ابن حیان (JHL) به مؤسسه تبدیل اورانیوم (UCF) برای انحلال ارسال شد، توسط UCF دریافت گردیده و کسری ذکر شده فقط مربوط به (UCF (IRK- بوده است. براساس این توافق، ایران سوابق حسابرسی مربوطه را تصحیح کرد و متقابلاً آژانس اظهاریه اصلاح شده برای مؤسسات IRK- و IRL- را ارائه نمود. آژانس در بیانیه 90(a) خود (مورخ 21/02/2024) تصریح کرده است که ناهمخوانی در میزان اورانیوم موجود در پسمان جامدارسال شده از JHL به UCFحل و فصل شده(Resolved)است. این موضوع یعنی حل و فصل شدن ناهمخوانی یاد شده نیز دقیقاً به صورت «حل و فصل شده» در زیرنویس شماره 23 گزارش برجامی (GOV/2024/7) مورخ 26 فوریه 2024 منعکس شده است. اما با کمال تعجب، بدون ذکر دلیل، در همان روز، کلمه "حل و فصل شده" به "اصلاح شده" (rectified) تغییر یافت (بند 15 گزارش پادمانی GOV/2024/8). متعاقباً این دو گزارش (پادمانی و برجامی) به طور غیرحرفه ای، بدون صدور اصلاحیه، توسط آژانس در 2 مارس 2024 بازنشر شد. هیچ دلیل موجهی برای چنین انحراف غیرقابل توجیه از توافق صورت گرفته و تغییر عجولانه گزارش های توزیع شده وجود ندارد. این رویکرد، نشان دهنده وجود فشارهای سیاسی خارجی }بر روی آژانس{ که اعتبار آژانس را تضعیف می نماید می باشد.

20. در مورد بند 13: آژانس در نامه مورخ 22 مه 2024 از ایران درخواست کرد که آزمایش های تولید اورانیوم فلزی که از سال 2003 به طور مداوم مورد راستی آزمایی قرار داشته است را مجدداً ارزیابی کند. این درخواست مبنای حقوقی ندارد و مغایر با توافق 29 فوریه 2024 است. در این خصوص، نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرد: همان طوری که در بالا توضیح داده شد، اورانیوم فلزی در آزمایشگاه چند منظوره جابر ابن حیان (JHL) در حالی که در موسسه JHL (IRL-) نگهداری می شد تحت اقدامات نظارتی و مراقبتی (C/S) مستمر آژانس (مهر و موم) بوده است و از سال 2003 مکرراً توسط آژانس راستی آزمایی شده و برای آن متعاقباً توسط آژانس بیانیه های 90(a) و 90(b) با تاکید بر اینکه راستی آزمایی صورت گرفته "رضایت بخش بوده" صادر شده است. لازم به ذکر است که هیچ گونه فعالیتی بر روی این ماده انجام نشده که وضعیت آن را تغییر داده باشد. پروژه تحقیق و توسعه برای تولید اورانیوم فلزی با استفاده از UF 4 در سال 2003 به آژانس اعلام شده است و در سال های 2004-2003 و بعداً در سال 2009 و نهایتاً در سال 2014 به طور دقیق مورد راستی آزمایی واقع شده است. در این پروژه تحقیق و توسعه ای علاوه بر محصولات اصلی، برخی انواع متفاوت از پسمان ها مانند دورریزها، پسمان های ناهمگن و ... تولید شدند. همه این مواد تحت راستی آزمایی های مختلف آژانس قرار گرفته اند. آژانس در بیانیه مورخ 12-02-2014 خود به وضوح در ارزیابی خود اعلام کرد که "تمام مواد هسته ای اعلام شده مورد حسابرسی قرار گرفته و هیچ نشانه ای از وجود، تولید یا فرآوری مواد هسته ای اعلام نشده وجود ندارد" . آژانس در ادامه در گزارش خود (GOV/2015/68) اشاره کرد که "...آژانس این اطلاعات را در سال 2014 مجدداً ارزیابی کرد که میزان اورانیوم طبیعی مربوطه در چارچوب عدم قطعیت مرتبط با حسابرسی مواد هسته ای و اندازه گیری های وابسته به آن می باشد" . مواد دریافتی توسط UCF (IRK-) از JHL (IRL-) همواره تحت مهر و موم آژانس بوده و توسط آژانس و راستی آزمایی شده و مشخصاً داده های مؤسسه فرستنده پذیرفته شده است. از آنجایی که ناحیه موازنه مواد (MBA) مؤسسه دریافت کننده (IRK1) داده های مؤسسه فرستنده را پذیرفته است، طبیعتاً هیچ گونه اختلاف گیرنده-فرستنده (SRD) برای گزارش کردن وجود نداشته است. پس از بازیابی در ناحیه پایانی فرآیندی (IRK2)، راستی آزمایی مواد در UCF انجام شد و کسری ناشی از فرآوری مواد بوده و نمی تواند به عنوان SRD و همچنین به عنوان دلیلی برای تغییر گزارش های حسابرسی مؤسسه مبدأ JHL (IRL-) درنظر گرفته شود. با توجه به اینکه کسری مذکور تنها در پایان فرآیند بازیابی در UCF (IRK-) و نه در محل دریافت این مؤسسه شناسایی شده است، بنابراین قطعاً نمی توان آن را به مؤسسه مبدأ یعنی آزمایشگاه چند منظوره جابر ابن حیان (IRL-) نسبت داد. با توجه به اینکه موازنه مواد اورانیوم ذی ربط در آزمایش های تولید اورانیوم فلزی انجام شده در JHL در سال 2014 به نتیجه رسید (بیانیه 90 (ب))، بدون شک بازگشایی یک موضوع مختومه که توسط آژانس پس از یک رویه تمام شده به نتیجه رسیده است، اعتبار رژیم راستی آزمایی آژانس از جمله اظهاریه های حسابرسی آن را به خطر می اندازد. موازنه مواد در دوره زمانی 2000-1995 به طور سرزده مورد بررسی و راستی آزمایی واقع شد که منجر به صدور بیانیه های رضایت بخشی گردیده است. این موضوع نه تنها در نهایت در سال 2015 (GOV/2015/68) مورد جمع بندی قرار گرفت بلکه سال های بعد نیز به طور مداوم راستی آزمایی شده است. این که تعمداً مبنا برای رسیدگی به موضوعی که به تاریخی که 30 سال از آن می گذرد گذاشته شود، بدون تردید رژیم راستی آزمایی آژانس را زیر سوال می برد و ضمن این که اعتبار آژانس را نیز تضعیف می نماید. آژانس در بندهای 15 و 16 اعلام کرده است که ارزیابی آزمایش های انجام شده در سال های 2000-1995 بر اساس اندازه گیری تقریبی بوده و آمادگی خود را برای به اشتراک گذاشتن یافته های جدید خود در مورد اندازه گیری های دقیق با ایران اعلام کرده است. لازم به ذکر است که چندین اشتباه در ارزیابی و رویه آژانس شناسایی شده است. در این میان، ایران آمادگی خود را برای به اشتراک گذاشتن دیدگاه خود در این زمینه در یک نشست فنی اعلام کرده است. در خصوص بند 14 گزارش، گفتگوی فنی برای تفاهم بیشتر با آژانس در مورد صحت محاسبات فنی ایران مرتبط با به ناهمخوانی (ناترازی) ادامه دارد.

21. C.3.. کد اصلاحی 1/3: پذیرش اجرای کد اصلاحی 1/3 از جمله اقدامات منعکس شده در بند 13 از مقدمه برجام و همچنین بند 65 پیوست یک آن بود. به دنبال خروج آمریکا از برجام و عدم اجرای تعهدات اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی آلمان، انگلستان و فرانسه تحت این توافق، ایران براساس قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران» مصوب مجلس، در اعمال حقوق خود وفق بندهای 26 و 36 برجام، تصمیم گرفت صرفاً به تعهدات خود در چارچوب موافقت نامه پادمان جامع (CSA) عمل کند. با این حال، ایران با حسن نیت و در سایه تفاهم به دست آمده با مدیرکل، قبلاً اطلاعات کلی در مورد برنامه ریزی مؤسسات جدید را ارائه و اعلام کرده است که اطلاعات پادمانی مربوطه در زمان مقرر در اختیار آژانس قرار خواهد گرفت. مدیرکل در گزارش خود به منحصر به فرد بودن عملکرد ایران در زمینه کد اصلاحی 1/3 اشاره کرده است ( ایران تنها کشوری است که فعالیت های هسته ای قابل توجهی دارد که آژانس در آن در حال اجرای یک موافقت نامه پادمان جامع است اما مفاد کد اصلاحی را اجرا نمی کند ). در این راستا، منحصربه فرد بودن برجام که با تعدد بازرسی ها، اقدامات اعتمادساز و شفاف ساز فراتر از موافقت نامه پادمان جامع و پروتکل الحاقی مشخص می شود نیز باید یادآوری شود. این ویژگی توافق باعث شد که ایران را به تنها کشور دارای رژیم راستی آزمایی شدیداً قوی تبدیل نماید. ایران براساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی با عنوان «برنامه اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران»، در استیفای حقوق خود در بندهای 26 و 36 برجام، تصمیم گرفت صرفاً به تعهدات خود تحت موافقت نامه پادمان جامع عمل کند. نباید انتظار داشت که با وجود ادامه تحریم های یکجانبه ناعادلانه و غیرقانونی، ایران به طور کامل به تعهدات خود ذیل برجام عمل نماید.

د) نظرات در مورد بخش D گزارش (GOV/2024/62): بیانیه مشترک (بندهای 20 الی 30)

22. در بیانیه مشترک 4 مارس 2023 دو عنصر مهم یعنی چارچوب موافقت نامه پادمان جامع و روش انجام کار مورد توافق باید درنظر گرفته شوند. جمهوری اسلامی ایران با حسن نیت و حتی تا زمان حصول توافق در مورد روش ها، به آژانس اجازه نصب 9 دوربین نظارتی را داد. علاوه بر این، ایران به دبیرخانه آژانس اجازه داد تا سرویس دوربین ها را با موفقیت انجام دهد و داده های ضبط شده را ذخیره نماید. پیشرفت حاصل از همکاری متقابل با آژانس باید توسط شورای حکام مورد قدرشناسی واقع می شد.

23. بدیهی است که اجرای بیشتر بیانیه مشترک مستلزم گفتگوی ایران و آژانس در مورد روش انجام کار است که بایستی مورد توافق دوجانبه قرار گیرد.

ی) نظرات در مورد بخش "خلاصه" گزارش ها (GOV/2024/62 و GOV/2024/61)

24. اجرای کامل تعهدات پادمان توسط ایران، ماهیت صلح آمیز تمام برنامه هسته ای ایران را به خوبی ثابت می کند. تاکید می شود که ادعاهای مطرح شده از سوی شخص ثالث بد نیت بی اساس بوده و هیچ توجیهی ندارد.

25. ایران به طور داوطلبانه اجازه دسترسی به آژانس داد و اطلاعات و توضیحاتی در مورد مکان های مورد ادعا را ارائه کرده است. این در حالی بود که آژانس اسناد معتبری را درباره ادعای «مواد هسته ای اعلام نشده و فعالیت های مرتبط هسته ای» به ایران ارائه نکرد و ایران موظف نبوده و نیست به درخواست های آژانس درباره اسناد غیرمعتبر و ساختگی پاسخ دهد. با این حال، متأسفانه آژانس تمامی اسناد ساختگی و اطلاعات جعلی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل را معتبر می داند و این امر باعث نتیجه گیری های آژانس براساس مفروضات نادرست و غیرقابل اعتماد گردیده است.

26. باید مجدداً تأکید کرد که تمام مواد و فعالیت های هسته ای ایران به طور کامل به آژانس اعلام شده و از یک رژیم راستی آزمایی بسیار قوی عبور کرده است. اگرچه جمهوری اسلامی ایران هیچ تعهدی برای پاسخگویی به سؤالات آژانس بر اساس اسناد ساختگی و غیرمعتبر ندارد. با این حال، ایران تمام اطلاعات لازم، اسناد پشتیبانی و دسترسی های درخواست شده توسط آژانس را ارائه کرد. برای نتیجه گیری نباید به اسناد غیرمعتبر و ساختگی استناد گردد.

27. همان طوری که قبلاً توضیح داده شد، اجرای کد اصلاحی 1/3 بر اساس قانون مصوب مجلس در اعمال حقوق ایران طبق بندهای 26 و 36 برجام متوقف شده است.

28. ایران بارها آمادگی خود را برای کار بر روی روش های انجام کار که در بیانیه مشترک مورد توافق قرار می گیرد، اعلام کرده است تا بتواند مراحل بعدی را ادامه دهد.

29. بیانیه آژانس در بند 31 GOV/2024/61، که «تصمیم ایران برای برچیدن تمام تجهیزات آژانس که قبلاً در ایران برای رصد و نظارت بر فعالیت های مرتبط با برجام نصب شده اند... توانایی آژانس برای تضمین ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران»، مبنای حقوقی تحت موافقت نامه پادمان جامع ندارد. تمایز واضحی باید بین تعهدات حقوقی کشورهای عضو تحت موافقت نامه های پادمانی مربوطه و تعهدات داوطلبانه قائل شد تا اطمینان حاصل شود که چنین تعهدات داوطلبانه ای به تعهدات پادمانی حقوقی آن ها تبدیل نمی شوند. در این راستا، از آژانس بسیار انتظار می رود که این الزام که برای حفظ اساسنامه آژانس و همچنین روابط حاکم بر موافقت نامه پادمان جامع مربوطه با آژانس ضروری است را رعایت کند.

30. در بند 32 GOV/2024/61، یادآور می شود که اجرای داوطلبانه و موقت پروتکل الحاقی طبق قانون مصوب مجلس پس از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، در راستای اعمال حقوق خود، به موجب بندهای 26 و 36 برجام متوقف شده است.

نتیجه گیری

31. جمهوری اسلامی ایران در چارچوب موافقت نامه پادمان جامع (CSA) تاکنون با آژانس همکاری کاملی داشته است. باید مجددا ًتاکید شود که تمام مواد و فعالیت های هسته ای ایران به طور کامل به آژانس اعلام گردیده و توسط آژانس تحت راستی آزمایی است.

32. جمهوری اسلامی ایران به حق انتظار دارد که آژانس گزارش های خود درباره فعالیت های راستی آزمایی در ایران را براساس اصول بی طرفی، حرفه ای و به طور عینی انجام دهد.

33. مجدداً باید تأکید شود که تمام مواد و فعالیت های هسته ای ایران به طور کامل به آژانس اعلام شده و از یک نظام راستی آزمایی بسیار قوی عبور کرده است. اگرچه جمهوری اسلامی ایران هیچ تعهدی برای پاسخگویی به سؤالات آژانس بر اساس اسناد ساختگی و غیرمعتبر ندارد، با این حال، ایران به صورت داوطلبانه و رویکردی همکارانه، تمام اطلاعات لازم، اسناد پشتیبان و دسترسی های درخواستی آژانس را ارائه کرده است.

34. جمهوری اسلامی ایران بار دیگر ضمن تاکید بر اهمیت و ارزش همکاری های ارائه شده به آژانس یادآوری می نماید که این همکاری های سازنده نباید توسط منافع سیاسی کوته بینانه تضعیف شود. بر این اساس، آژانس موظف است در پرداختن به چنین موضوعاتی با هدف جلوگیری از تحریف تصویر بزرگتر همکاری بین ایران و آژانس، به شیوه ای مجدانه عقلانیت خود را نشان دهد.

35. ایران ابراز امیدواری می کند که تعامل بین آژانس و ایران به صورت سازنده ادامه یابد و مشتاقانه منتظر مشارکت های بیشتر است.

عراقچی: ایران به گام غیرفنی اروپا پاسخ مناسب می دهد آمریکا: ایران ذخایر اورانیوم 60 درصدی خود را رقیق کند

انتهای پیام/