ناترازی جدید در بخش انرژی در راه است؟

به گزارش مشرق ، روز گذشته کرامت ویس کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی از برنامه ورود LPG به سبد سوخت خودروها خبر داد و گفت: "براساس قانون برنامه هفتم متنوع سازی سبد سوخت در دستور کار قرار گرفته است."

وی افزود: "از ابتدای سال تاکنون روزانه 7 هزار و 300 تن ال پی جی در کشور تولید و 2 هزار و 900 تن ال پی جی توزیع شده است، این مقدار توزیع داخلی LPG نسبت به دو سال قبل 50 درصد کاهش یافته است."

ویس کرمی با بیان اینکه "هم اکنون ظرفیت بسیار خوبی در بحث مازاد بر نیاز داخلی در بحث گاز مایع داریم که امیدواریم بتوانیم در بحث متنوع سازی سبد سوخت خودرو از آن استفاده کنیم"، تصریح کرد: "در نظر داریم احداث جایگاه های ال پی جی را در نزدیکی پالایشگاه هایی که مازاد ال پی جی بر مصرف داخلی دارند، اجرایی کنیم تا بتوانیم ال پی جی را به سبد سوخت خودروها اضافه کنیم."

به گفته وی، "استاندارد جایگاه های ال پی جی تدوین شده است و تا پایان سال مکان یابی مناسب برای احداث جایگاه های ال پی جی انجام می شود."

صحبت مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در راستای بند ب ماده 46 قانون برنامه هفتم توسعه است که در این بند آمده: "به منظور رفع ناترازی بنزین، ایجاد تنوع در سبد سوختی کشور و اجرای تکالیف پدافند غیرعامل و قانون هوای پاک مصوب 25/4/1396، سازمان مکلف است با همکاری وزارتخانه های نفت، کشور و صنعت، معدن و تجارت، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ملی استاندارد ایران، برنامه جامع تأمین و تخصیص حامل های انرژی شبکه حمل و نقل کشور را شامل بنزین، نفت گاز، گازمایع، برق و گازطبیعی فشرده حداکثر ظرف شش ماه از لازمالاجرا شدن این قانون تهیه نموده و به تصویب هیأت وزیران برساند."

اگرچه خبری از تصویب برنامه جامع تأمین و تخصیص حامل های انرژی شبکه حمل ونقل کشور توسط هیئت وزیران نیست، اما نکته جالب اینجاست که یکبار در شورای عالی انرژی، سند 20 ساله بخش حمل ونقل کشور مصوب و ابلاغ شده و به نظر می رسد این ماده برنامه هفتم توسعه، با نادیده انگاشتن مصوبه شورای عالی انرژی، تدوین شده است.

در متن "سند تأمین انرژی بخش حمل و نقل کشور تا افق 1420 با تأکید بر کارآیی و بهینه سازی مصرف سوخت" که در مهرماه سال 99 به تصویب شورای عالی انرژی کشور رسیده، آمده است: "عرضه LPG صرفا برای مصارف عمدتاَ پخت و پز خانوارهایی که به شبکه گازطبیعی دسترسی ندارند انجام می شود، لذا این سوخت در سبد آتی سوخت خودروها در کشور سهمی ندارد."

با این حال به نظر می رسد شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی در راستای اجرای قانون برنامه هفتم توسعه، برنامه ورود LPG به سبد سوخت بخش حمل و نقل کشور را وارد فاز اجرایی کرده است.

طبق گفته، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی، هم اکنون تولید LPG در پالایشگاه های نفتی کشور معادل 7.3 هزار تن در روز است که از این مقدار 2.9 هزار تن توزیع می شود. در واقع با ساماندهی عرضه LPG در سامانه سدف، کاهش 50درصدی توزیع آن که ناشی از حذف انحراف سوخت یارانه ای و احتمالا قاچاق آن بوده، رقم خورده است.

LPG تولیدی پالایشگاه های گازی که به صادرات اختصاص یافته و LPG تولیدی در پتروشیمی ها نیز یا صادر می شود و یا در طرح های پتروشیمی مورد مصرف قرار می گیرد؛ اما مازاد فعلی روزانه حدود 4 هزار تنی LPG تولیدی پالایشگاه های نفتی می خواهد برای ورود به سبد سوخت خودروها برنامه ریزی شود.

تصمیمات متفاوتی نیز در سازمان های دیگر برای این LPG مازاد اتخاذ شده، از جمله مصرف به عنوان سوخت جایگزین در نیروگاه های حرارتی و تأمین خوراک واحدهای PDH برای تولید پروپیلن؛ اما تصمیم به ورود LPG مازاد به سبد سوخت خودروها، که به نادیده گرفتن دیگر برنامه های استفاده از LPG مازاد منجر می شود، تبعات عجیب و غریبی نیز به دنبال خواهد داشت.

از جمله این چالش ها، عدم آینده پژوهی نسبت به شرایط تقاضای LPG در سال های پیش رو در بخش خودرویی است؛ در صورتی که رسما LPG به سبد سوخت خودروها افزوده شود، نمی توان میزان تقاضا را در حد 4 هزار تن مازاد نگه داشت و در ابتدا شاهد انحراف سوخت LPG یارانه ای جمعیت حدود 4 میلیون نفری فاقد دسترسی به شبکه گاز کشور به سمت استفاده در خودروها خواهیم بود، سپس صادرات گاز مایع ایران متوقف شده و گاز مایع صادراتی باید به خودروها تخصیص داده شود و در ادامه، بدون شک ایران از صادرکننده LPG به واردکننده LPG در سال های آینده تبدیل خواهد شد. با این مسیر، در سال های آینده، ناترازی LPG هم به ناترازی بنزین و گاز و گازوئیل افزوده خواهد شد.