هوش مصنوعی، قانون می خواهد

خبرگزاری تسنیم، حکمرانی هوش مصنوعی به عنوان بستر راهبری توسعه هوش مصنوعی، یک مفهوم پویا و چندوجهی بوده و نقش مهمی در ساخت آینده جوامع مدرن ایفا خواهد کرد. حکمرانی هوش مصنوعی شامل مجموعه ای از فرآیندها، استانداردها، قوانین و خط مشی ها می شود که به منظور راهبری، مدیریت، کنترل بهینه، توسعه و کاربست فناوری هوش مصنوعی و پیامدهای مرتبط با آن طراحی می شود.

نتیجه آن اقداماتی است باهدف تضمین ایمنی، عدالت، شفافیت واخلاق در توسعه، و اجرا و استفاده از سیستم ها و فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی. این اقدامات شامل تعیین استانداردها و دستورالعمل ها، مدیریت داده ها، حفظ حریم خصوصی، تعیین مسئولیت ها و حقوق، مدیریت و نظارت بر الگوریتم ها و تضمین توسعه مداوم و پایداری استفاده از هوش مصنوعی برای همه سطوح فنی و دانشی جامعه است. 

هوش مصنوعی ؛ از تقلید تا تصمیم
مفهوم هوش مصنوعی به تلاش هایی در توسعه کارکردهایی رایانه مبنا جهت تقلید از هوش انسانی با بهره مندی از توانایی تفسیر و یادگیری از داده ها،می پردازد. برای نمونه، یک سری شبکه های عصبی مصنوعی برای درک وتقلید از فعالیت نورون ها در مغز انسان طراحی شد ؛ بعدها در اواخر قرن بیستم، شبکه های عصبی پیچیده تری توسعه یافت و توانمندی هایی مانند تشخیص تصویر و گفتار را در این کارکردها ایجاد کرد. این تلاش ها منجر به معرفی مفهوم هوش مصنوعی به عنوان مجموعه ای ازبرنامه های کامپیوتری (یا ماشین ها) شدکه می توانند وظایف از پیش تعریف شده راباسرعت ودقت بسیار بالاتر انجام دهند.در موج اخیر پیشرفت های هوش مصنوعی که با پیشرفت در تجزیه و تحلیل کلان داده تسهیل شده است، قابلیت های هوش مصنوعی به برنامه های رایانه ای که می توانند حجم عظیمی از داده ها را یاد گرفته و بدون راهنمایی انسان تصمیم بگیرند - که معمولا الگوریتم های یادگیری ماشینی نامیده می شوند- گسترش یافته است.
   
چالش هایی برای حکمرانی
برخلاف الگوریتم های ابتدایی هوش مصنوعی که بر قوانین از پیش برنامه ریزی شده برای اجرای وظایف تکراری تکیه می کردند، الگوریتم های یادگیری ماشینی با محاسبات آماری و قوانینی درباره نحوه یادگیری ازداده ها طراحی شده اند که شامل «استدلال استنتاجی»، «ادراک»، «طبقه بندی» و«بهینه سازی»جهت تقلید اعمال انسانی است.این اعمال می تواندشامل پیش بینی،درک، مواجهه، توصیه و مواردی از این دست که متأثر ازهوش انسانی هستند، باشد. ظرفیت های حاصل از فناوری هوش مصنوعی در ایجاد تحول ابعاد تعامل میان حاکمیت ها و شهروندان قابل توجه است؛ از جمله ظرفیت پیشرفت در پزشکی و بهداشت عمومی، حمل و نقل عمومی، انرژی، آموزش، علم، امنیت، رشد اقتصادی و پایداری محیط زیست. با این حال، خطرات آن نیز قابل توجه هستند و چالش های شدیدی را برای حکمرانی ایجاد می کنند.
   
چرا حکمرانی هوش مصنوعی؟ 
امروزه اهمیت توجه به فناوری هوش مصنوعی و توسعه آن در کشور،برکسی پوشیده نیست.رهبرمعظم انقلاب پس از تأکیدبر قرارگیری کشور درفهرست 10کشور برتر هوش مصنوعی، در اولین جلسه باهیأت دولت چهاردهم پس ازذکر مواردی از به کارگیری هوش مصنوعی در کشور، فرمودند که در مسأله هوش مصنوعی، بهره بردار بودن امتیاز نیست؛ این فناوری لایه های عمیقی دارد که باید بر آن لایه ها مسلط شد و این لایه ها دست دیگران است. توسعه پایدار هوش مصنوعی و دستیابی به لایه های زیرساختی مورد اشاره، جز با وجود یک نظام ارزیابی، برنامه ریزی، اجرا و رصد به همراه تدبیر سازوکارهای نهادی مورد نیاز در کشور ممکن نخواهد بود. به علاوه، با توجه به ظرفیت ها و توانمندی های هوش مصنوعی، کاربست هوش مصنوعی بدون نظارت و راهبری صحیح، می تواند آسیب ها و خطرات متعددی ازجمله آسیب های اجتماعی واخلاقی قابل توجهی ایجاد کند.مجموع این تدابیر در مواجهه با هوش مصنوعی ازجمله برنامه ریزی، رصد و ارزیابی، اجرا و تدبیر سازوکار و فرآیند، نهاد و تقسیم وظایف، قوانین و مقررات، اصول و چارچوب ها و... را حکمرانی هوش مصنوعی می گوییم. 
   
حکمرانی بر هوش مصنوعی
حکمرانی هوش مصنوعی به چارچوبی اشاره دارد که تضمین می کند ابزارها و سیستم های هوش مصنوعی ایمن و اخلاقی باشند و در ادامه نیز بر همین منوال باقی بمانند. حکمرانی هوش مصنوعی می تواند شامل وضع قوانین، استانداردسازی، تنظیم گری، خط مشی گذاری، نهادسازی، حمایت، تسهیل گری و بسترسازی، بازدارندگی و جرم انگاری و... باشد که می تواند مسیر کاربست، تحقیقات و توسعه هوش مصنوعی را برای اطمینان از رعایت عدالت، آزادی، کرامت، انصاف و احترام نسبت به حقوق شهروندان هدایت کند. همچنین حکمرانی هوش مصنوعی شامل مکانیسم های نظارتی ای می شود که خطراتی مانند تعصب یا جانبداری، نقض حریم خصوصی، تشدید نابرابری ها، نقض آزادی های مدنی و سوءاستفاده را مورد بررسی قرار می دهد و در عین حال، نوآوری و اعتماد را تقویت می کند. یک رویکرد اخلاقی برای حکمرانی هوش مصنوعی، مستلزم مشارکت طیف گسترده ای از ذینفعان، از جمله توسعه دهندگان، کاربران، خط مشی گذاران و اخلاق گرایان هوش مصنوعی است تا اطمینان حاصل شود که سیستم های مرتبط با هوش مصنوعی برای همسویی با ارزش های جامعه توسعه یافته و استفاده می شوند. همچنین حکمرانی هوش مصنوعی به نقص های ذاتی ناشی از عنصر انسانی در ایجاد و نگهداری هوش مصنوعی می پردازد. از آنجا که هوش مصنوعی یک محصول مهندسی شده و حاصل یادگیری ماشینی بوده که توسط افراد ایجاد شده، مستعد سوگیری ها و خطاهای انسانی نیز هست. حکمرانی هوش مصنوعی یک رویکرد ساختارمند برای کاهش این خطرات ارائه کرده و تضمین می کند که الگوریتم های یادگیری ماشین، نظارت، ارزیابی و به روزرسانی می شوند تا از تصمیم های ناقص یا مضر جلوگیری شود. 
   
دیگران چه کردند؟
برخی از کشورها، اصولی را برای هوش مصنوعی تدوین کرده اند، در حالی که برخی دیگر در حال تهیه پیشنویس قوانین و مقررات هستند. اتحادیه اروپا، خود را به عنوان یک نهاد پیش روی جهانی در بحث حکمرانی هوش مصنوعی معرفی کرده است. مقررات عمومی حفاظت از داده ها در سال 2018 اجرایی شد و دامنه آن به برخی از سازمان های خارج از اتحادیه اروپا نیز گسترش یافت. برخی از کشورهای اروپایی نیز در حال بررسی مقررات خود هستند و گام های اولیه را برای اعمال سیاست ها برداشته اند. استفاده از هوش مصنوعی در اتحادیه اروپا توسط قانون اقدام هوش مصنوعی، اولین قانون جامع هوش مصنوعی در جهان، ساماندهی شده است. اتحادیه اروپا به عنوان بخشی از استراتژی دیجیتال خود می خواهد هوش مصنوعی را تنظیم گری کند تا شرایط بهتری را برای توسعه و استفاده از این فناوری نوآورانه تضمین کند. دفتر سیاست علم و فناوری کاخ سفید در زمان رئیس جمهور پیشین، باراک اوباما مجموعه ای ازکارگاه های آموزشی درموردهوش مصنوعی برگزارکردکه منجر به انتشاردومقاله درسال2016 شد:«برنامه استراتژیک تحقیق و توسعه هوش مصنوعی ملی» و«آماده سازی برای آینده هوش مصنوعی»؛ این موارد به تنظیم چندین قانون پیرامون هوش مصنوعی ختم شده است.

چاقوی دولبه هوش مصنوعی

منبع: جام جم

انتهای پیام/