سهم معلولان از «تئاتر فجر» کجاست؟

به گزارش خبرنگار مهر، معلولان بخش مهمی از اقشار اجتماع هستند که حق شان برخورداری از تمامی حقوقی است که اقشار دیگر از آن برخوردار هستند. تجربه ثابت کرده که اگر توجه و حمایت از این افراد به درستی انجام شود در عرصه های مختلف تأثیرگذار هستند و جایگاه شان کم تر از افراد در ظاهر سالم نیست.

در عرصه هنرهای نمایشی نیز معلولان حضوری قابل توجه داشته و دارند و هر زمان که بستری برای فعالیت شان فراهم شده توانسته اند توانایی های خود را بروز دهند و روی مخاطب خود تأثیر بگذارند.

مانند هنرمندان تئاتر مقیم شهرستان های مختلف که علیرغم شعار مدیران و مسئولان متولی هنر، همیشه و در طول سال از کم ترین توجه و حمایت برخوردار بوده اند و جشنواره های تئاتری را به عنوان فرصتی برای ارائه توانایی و فعالیت های خود می دانند، جشنواره های برای هنرمندان معلول هم فرصتی برای دیده شدن است.

چهل و سومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر با بخش «فراگیر» یکی از مهم ترین فرصت ها برای این هنرمندان بود اما متأسفانه در این دوره خبری از بخش «فراگیر» و توجه به هنرمندان معلول نیست و جشنواره تنها در 2 بخش صحنه ای و خیابانی میزبان حداکثر یک اثر برگزیده جشنواره های ملی برگزار شده در سال 1403 به انتخاب ستاد جشنواره است.

این رفتار و نادیده گرفته شدن واکنش های متعددی را از سوی جامعه معلولان و همچنین کارشناسان و هنرمندان تئاتری داشته است.

مجید امرایی دبیر انجمن دراماتراپی ایران و عضو هیئت مؤسس اتحادیه جهانی دراماتراپی درباره شرایط پیش آمده برای هنرمندان معلول تئاتر و نادیده گرفته شدن در چهل و سومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر، به خبرنگار مهر گفت: بزرگترین رسالت کارگزاران در مسیر شکوفایی هنر عدم غفلت نسبت به همه طبقات اجتماعی است. طبق گزارش های سازمان جهانی بهداشت، تعداد افراد معلول در جهان، بیش از یک میلیارد نفر تخمین زده شده است و همچنین در ایران معلولان حدود 15 درصد از جمعیت کشور را تشکیل می دهند. در این مسیر مدیر هوشمند کسی است که انسان ها را برای توانایی های شان بسنجد نه ناتوانی های شان.

وی متذکر شد: به نظر می رسد حذف بخش «فراگیر» از جشنواره تئاتر فجر برخلاف دیدگاه های فرهنگ و هنر جامعه اسلامی باشد.

امرایی با تأکید بر اینکه معلولان شهروند درجه دو نیستند، یادآور شد: در حال حاضر حدود یک میلیون و 700 هزار نفر معلول و 500 هزار مصدوم جنگی در کشور ثبت شده اند. حدود 600 هزار نفر هم تاکنون بنا بر دلایل مختلف تحت حمایت هیچ نهادی نیستند. در حال حاضر حدود 300 گروه حرفه ای هنری معلول در رشته های سینما، تئاتر، موسیقی و هنرهای تجسمی با تحصیلات عالی دانشگاهی در کشور وجود دارند که در مسیر ارتقا، وزارت ارشاد باید خود را متولی امور هنری آنها نیز بداند.

دبیر انجمن دراماتراپی ایران تصریح کرد: حمایت مستمر در حوزه های تخصصی هنر خصوصا رویدادهای هنری و جشنواره های ملی و بین المللی از وظایف ذاتی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد است. سهم معلولان و مصدومان در جشنواره های هنری چون تئاتر فجر، موسیقی فجر، تجسمی فجر و فیلم فجر کجا است؟ وظیفه توانمندسازی افراد تنها به عهده سازمان بهزیستی نیست خصوصا در سطح حرفه ای هنر؛ این از وظایف ذاتی معاونت هنری ارشاد و دیگر نهادهای عرصه فرهنگ و هنر است.

وی متذکر شد: در بحث توانبخشی «نابینا» کسی نیست که چشمش بینایی ندارد، نابینا کسی است که بینش و بصیرت نیاموخته است. ایجاد بخش «فراگیر» در جشنواره تئاتر فجر از ابتدا یا تصمیمی احساسی و بدون مطالعه بوده یا تصمیمی درست تلقی شده است. بر این اساس حذف بخش «فراگیر» از جشنواره تئاتر فجر نیازمند پاسخگویی منطقی به جامعه معلولان کشور است.

امرایی معتقد است کیفیت آثار هنری جامعه معلولان کشور نه تنها کمتر از دیگر گروه های هنری نیست بلکه در بسیاری از جهات حرفه ای تر، هم تراز و بالاتر از دیگر گروه های تئاتری است.

عضو هیئت مؤسس اتحادیه جهانی دراماتراپی در پایان با بیان اینکه در هنرهای مختلف این یک اصل اساسی است که خلاقیت در محدودیت شکوفا می شود نه در تزئینات شکلی و نمایشی، تأکید کرد: معلولیت محدودیت نیست، جور دیگر زیستن، مبتنی بر کشف و خلاقیت است. مناسب سازی شهری برای معلولان فقط فیزیکی و شهری نیست که البته آن هم نشده است. مناسب سازی فرهنگی و هنری مهم تر از مناسب سازی شهری است که به نظر می رسد از مهمترین وظایف کارگزاران مدیریت فرهنگی و هنری است. امید که معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این تصمیم غیرحرفه ای را تصحیح کند و باعث امیدواری جامعه معلولان کشور شود.