مقام و منزلت حضرت زهرا (س) در کلام معصومین(ع)

خبرگزاری تسنیم، سیدمحمود جوادی، پژوهشگر، در یادداشتی به بیان مقام و مرتبه بانوی دو عالم، حضرت زهرا(س)، در نگاه و کلام ائمه اطهار(ع) پرداخته است. این یادداشت که برای انتشار در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار گرفته به این شرح است: 

فاطمه زهرا سلام الله علیها در دو دهه عمر پر برکت خود چنان قله های ایمان و معرفت و بندگی را فتح کرد و سرافرازانه زیست که زبانزد رسول خدا (ص)، امیر المومنین (ع) و سایر ائمه اطهار علیهم السلام بود و هیچ زنی به مانند او نبوده و نخواهد بود. زنی که با تلاش و بندگی خود، پسوند کبری را به عصمت افزود و آن را معنا بخشید و با شایستگی به مقام سرور زنان اهل بهشت دست یافت.

اینکه زنی دین، معرفت و علم خود را به طور مستقیم و بی واسطه از مردی که سرور انبیاء است دریافت کند و سپس در کنار امیرالمومنین (ع) که سید اوصیاء است زندگی کند و مادری برای دو نوری شود که سرور جوانان اهل بهشتند، و همزمان به وظایف خانه داری، همسرداری و فرزند داری برسد و در عین حال اوج بندگی را در برابر خداوند متعال به جا آورده و به منصه ظهور برساند و بتواند در کنار این مردانِ بی مانند بدرخشد، کار هر کسی نیست.

فاطمه (س) زنی است که خداوند متعال در آیه تطهیر به عصمت و طهارت مطلق او مهر تایید می زند و از آن حضرت به «کوثر» یعنی خیر کثیر یاد می کند، زنی که تکثیر کننده امامت و عصمت در نسل خود بود و چنان دارای منزلت والایی بود که ائمه معصومین علیهم السلام وقتی نامی از فاطمه (س) نزد آنها برده می شد، از آن حضرت به احترام، تعظیم و بزرگی یاد می کردند. او کسی است که به خاطر شدّت تصدیق رسالت پدرش و ولایت همسرش از طرف ائمه معصومین علیهم السلام لقب «صدّیقه» دریافت کرده و تا پای جان مدافع رسالت و ولایت بوده است.

حضرت زهرا سلام الله علیها، دخت گرامی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم، جایگاه ویژه ای در کلام معصومین دارند. برای درک بهتر جایگاه سرور زنان اهل بهشت، در ادامه به برخی از سخنان معصومین درباره ایشان اشاره می کنیم.

1. فاطمه (س) از نگاه رسول خدا (ص):

رسول خدا (ص) در مناسبت های مختلفی برای نشان دادن منزلت حضرت زهرا (س) حرف های مهمی را بیان می کردند، آن حضرت در جایی فرمودند: «إِنَّمَا فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّی مَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی، وَ مَنْ أَحَبَّهَا فَقَدْ أَحَبَّنِی، وَ مَنْ سَرَّهَا فَقَدْ سَرَّنِی»؛ فاطمه پاره تن من است، هر که او را بیازارد، مرا آزرده و هر که او را خوشحال کند مرا خوشحال کرده است [1]. این حدیث، نشان از پیوند عمیق میان پیامبر و حضرت زهرا دارد و مقام والای ایشان را بیان می کند. همچنین پیامبر اکرم (ص) در جایی دیگر فرمودند: «اِنَّ اللَهَ لَیَغضَبُ لِغَضَب فَاطِمَةَ وَ یَرضیٰ لِرِضاها»؛ به یقین خداوند با خشم فاطمه به خشم می آید و با خشنودی او خشنود می شود [2].

اخبار را می نوشت و بدین گونه مصحفی فراهم آمد و آن مصحف فاطمه است. [14] 

امام صادق علیه السلام همچنین فرمود: «لو لا انَّ اللهَ تبارک وتعالی خَلَقَ امیرَالمؤمنین لفاطمةَ -سلام الله علیها- ما کان لها کفْوٌ علی الارضِ مِنْ آدمَ و مِنْ دونه»؛ اگر خدای تبارک و تعالی امیرالمؤمنین را برای فاطمه – سلام الله علیها – نمی آفرید، در روی زمین، از آدم گرفته تا هر بشری بعد از او، همسری برای او نبود. [15]

8 ـ فاطمه (س) از نگاه امام کاظم(ع):

امام موسی بن جعفر علیه السلام فرمود: «إِنَّ فَاطِمَةَ صِدِّیقَةٌ شَهِیدَةٌ وَ إِنَّ بَنَاتِ اَلْأَنْبیَاءِ لاَ یَطْمَثْنَ»؛ فاطمه علیها السلام صدیقه (بسیار راست گو و در روایتی دیگر بسیار تصدیق کننده رسالت پیامبر اکرم و معصوم)و شهیده بود و دختران پیغمبران حایض نمی شوند. [16] 

امام کاظم علیه السلام همچنین فرمود: «لایدخل الفقر بیتاً فیه إسم محمد أو أحمد أو علی أو الحسن أو الحسین أو جعفر أو طالب أو عبدالله أو فاطمة من النساء»؛ در خانه ای که نام محمد یا احمد یا علی یا حسن یا حسین یا جعفر یا طالب یا عبدالله و یا از میان زنان، فاطمه باشد، فقر [و تنگدستی] وارد نمی شود. [17]

9 ـ فاطمه (س) از نگاه امام رضا(ع):

حضرت رضا علیه السلام از پدران بزرگوار خود از علی(ع) نقل می کند که پیامبر خدا(ص) به من فرمود: ای علی! عده ای از بزرگان قریش، مرا درباره ازدواج فاطمه، سرزنش کرده و گفتند: فاطمه را از تو خواستگاری کردیم، او را از ما دریغ داشتی به همسری علی درآوردی. به آنها گفتم: به خدا سوگند! من از پیش خود در این باره مخالفت نکردم و به نظر شخصی او را به ازدواج علی در نیاوردم، بلکه خداوند با ازدواج شما مخالفت و با ازدواج علی موافقت فرمود. جبرئیل بر من نازل شده و گفت: ای محمد! خداوند عزوجل می فرماید: اگر علی(ع) را نمی آفریدم، روی زمین کفو و هم شأنی برای دخترت فاطمه یافت نمی شد. نه فقط امروز، که از زمان آدم تا انقراض عالم، فاطمه کفوی نداشته است و نخواهد داشت. [18]

همسری با فاطمه زهرا(س) آن چنان سبب کمال و برتری و مباهات است، که امام رضا(ع) از پدر و اجداد گرامی شان نقل می کنند که پیامبر به علی (ع) فرمود: سه فضیلت به تو داده شده که به من داده نشده است. علی (ع) عرض کرد: چه چیزهایی به من داده شده است. پیامبر (ص) فرمود: تو پدرزنی همچون من داری، که من چنین پدرزنی ندارم، همسری چون فاطمه به تو داده شده، که به من داده نشده است، حسن و حسین به تو داده شده، که به من داده نشده است. [19]

10 ـ فاطمه (س) از نگاه امام جواد(ع):

امام جواد علیه السلام درباره حضرت زهرا علیها السلام می فرماید: «خداوند همواره در یکتایی و بی همتایی خود یکتا و بی همتا بود. پس از آن محمد و علی و فاطمه علیهم السلام را آفرید … و آنان را گواه در آفرینش موجودات گردانید و اطاعت ایشان را در میان تمام مخلوقات جاری ساخت و امور آنان را به ایشان واگذارد. پس آنان حلال می کنند آن چه را بخواهند و حرام می کنند آن چه را بخواهند، ولی هرگز چیزی نمی خواهند، مگر این که خدا بخواهد». [20] 

11 ـ فاطمه (س) از نگاه امام هادی(ع):

آن حضرت در مورد علت نام گذاری حضرت صدیقه طاهره(س) به«فاطمه‏»، از رسول خدا(ص) نقل می ‏کند: «رسول خدا دخترش فاطمه را بدان جهت فاطمه نامیدند که خداوند عزوجل او و دوستانش را از آتش جهنم به دور نگه می‏دارد».[21]

چنین به نظر می رسد روایات مستقیم از امام هادی علیه السلام درباره حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در منابع معتبر به طور خاص و مشخص وجود ندارد، اما یقیناً امام هادی (ع) همانند سایر امامان معصوم علیهم السلام به بزرگی و مقام حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها اشاره کرده اند و ایشان را به عنوان یکی از بزرگ ترین شخصیت های تاریخ اسلام می شناخته اند.

در مورد سخن دقیق امام هادی (ع) در رابطه با حضرت زهرا، نقل قول های مستقیم و مشهوری که از امام هادی (ع) در منابع حدیثی معتبر نقل شده باشد، به نظر نمی رسد. به عبارت دیگر، امام هادی (ع) به طور عمومی به مقام حضرت فاطمه سلام الله علیها اشاره کرده اند، ولی این اشاره ها به صورت نقل های خاص و مستقیم در دسترس نیست.

12 ـ فاطمه (س) از نگاه امام عسکری(ع):

امام حسن عسکری(ع) درباره مقام و منزلت حضرت فاطمه زهرا (س) فرمود: «نحن حجج اللّه علی خلقه، و جدّتنا حجة اللّه علینا»؛  ما حجت خدا بر خلقیم، و جده ما (فاطمه) حجت خدا بر ما (ائمه  معصومین علیهم السلام) است.[22]

13 ـ فاطمه (س) از نگاه امام زمان(ع):

امام زمان علیه السلام درباره دخت گرامی پیامبر اکرم (ص) حضرت زهرا سلام الله علیها فرمود: «إنَّ لِی فی إبنَةِ رَسولِ اللّه ِ اُسوَةٌ حَسَنةٌ»؛ دختر رسول خدا (فاطمه) برای من سرمشقی نیکو است. [23] 

مقام حضرت زهرا(س) فقط از منظر اهل بیت و ائمه معصومین علیهم السلام که همتای آن حضرت و یا شاخه های عصمت ایشانند، قابل بیان است. آنچه در بالا از کلمات و سخنان این بزرگواران به آن اشاره شد، حکایت از منزلت، کرامت و عظمت مقام این بانوی بی نظیر دارد.

منابع:

1. شیخ صدوق، الامالی، 1417ق، ص165.
2. الامالی، شیخ مفید، ص 95
3. المناقب لابن شهرآشوب : 3 / 343  
4. حاکم نیسابوری، محمد بن عبدالله، مستدرک الصحیحین، ج3، ص167. 
5. دیوان امام علی ابن ابی طالب(ع)، محمدعبدالرحمن عوض، ص 65 
6. نهج البلاغه، نامه 28. 
7. بحار الأنوار / جلد : 43  صفحه : 134
8. بحار الأنوار / جلد : 43 ص 117 
9. شیخ صدوق، علل الشرائع، 1385ش/1966م، ج1، ص182
10. الارشاد / جلد 2، ص 94.
11. عوالم العلوم/ جلد 2، ص 178
12. شیخ طوسی، تهذیب‏الأحکام، تهران، انتشارات اسلامیه، سال 1365 ه.ش، ج6، ص10
13. بحارالانوار/ جلد 43، ص 64
14. بحارالانوار/ جلد 4۳، ص۷۹.
15. اصول کافی/ جلد 2، ص 480.
16. الکافی (ط - الإسلامیة)، جلد 1، ص 458
17. کافی/ جلد 6، ص 19 .
18. مسندالرضا، ج 1،ص 141، حدیث 177
19. عیون أخبار الرضا:188:48:2، مناقب آل أبی طالب:262:3
20. اصول کافی محمدبن یعقوب کلینی، ص 32
21. لسان المیزان، جلد/ 3، ص 346
22. فاطمة الزهراء سلام الله علیها بهجة قلب المصطفی صلی الله علیه و آله،رحمانی همدانی،ص 5
23. الغیبه ، طوسی ، ص 286

انتهای پیام/