معرفی یک آیین بومی در «لال شو»؛ به آرش کمانگیر ادای احترام کردیم

به گزارش خبرنگار مهر، محمد مقیم پور بیژنی کارگردان مستند «لال شو» که مقام نخست مستند بخش فرهنگیان پنجاه و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم رشد را کسب کرد، درباره عنوان این مستند توضیح داد: عنوان این مستند، «لالِ شو» است که از ترکیب 2 کلمه لال به معنای فرد لال یا کسی که حرف نمی زند و «شو» به معنای شب تشکیل شده است، پس لال شو یعنی شب لال بازی که در مازندران بعضی ها به آن سیزده شو هم می گویند. این شب در آبان ماه اتفاق می افتد که در تاریخ طبری برابر با تیر ماه است، به همین دلیل سیزده شو هم نامیده می شود. آن شب، شبی است که آرش کمانگیر مرز ایران و توران را مشخص می کند. ماجرای مستند «لال شو» نیز مرتبط با این افسانه است و در فیلم، بازیگر نقش لال طبق آنچه برای آرش اتفاق افتاده، به برکه ایی می رود، شنایی می کند و در طول فیلم هیچ حرفی نمی زند و این سکوت همان سکوتی است که آرش کمانگیر داشت.

وی تاکید کرد: امتیاز اصلی این مستند، تحقیقات آن است زیرا این مستند بر اساس پژوهش های محکم و گسترده ای انجام شده است .

این کارگردان درباره دلیل انتخاب این سوژه گفت: من بیشتر کارهایی که انجام دادم، در زمینه فرهنگ عامه و فولکلور است، البته کارهای داستانی هم دارم اما درونمایه آن ها بیشتر اتفاقاتی است که در فرهنگ می افتد. درنتیجه وقتی به سوژه «لال شو» رسیدم با توجه به اینکه در زمان کودکی، ما هم این آیین را اجرا می کردیم و یا این لال ها به خانه ما نیز می آمدند، برایم جذاب بود.

مقیم پور تصریح کرد: «لال شو» یک مستند بازسازی است، در این نوع مستند شما می توانید دکوپاژ داشته باشید و از قبل بدانید که قصه چیست. ما ساخت مستند «لال شو» را با حدود بیست جلسه فیلمبرداری در بازه زمانی 2 ماه در ارتفاعات بابل و سواد کوه انجام دادیم. برای نقش آفرینی نیز از افراد نابازیگری استفاده کردیم که البته در حال و هوای هنری مورد نظرمان بودند.

وی درباره بازسازی شخصیت آرش کمانگیر گفت: ما از سایه شخصیت آرش هنگام پرتاب تیر در فیلم استفاده کردیم و کمی نمایش سایه ای هم در مستند آورده ایم. ریتم مستند بسیار تند است و به دلیل اینکه این مستند به صورت کلی در شب فیلمبرداری شده دارای نماهای جذاب و نورپردازی خوبی است.

مقیم پور در پایان درباره تاثیر این مستند در فرهنگ عامه بیان کرد: وقتی یک فرهنگ درست ارائه و تحلیل شود، تاثیرگذاری زیادی خواهد داشت. ما در هشت سال دفاع مقدس نیز آرش های زیادی داشتیم که برای دفاع از میهن و اعتقاداتشان به جبهه رفتند و در مستند گریزی به این موضوع هم می زنیم. ضمن اینکه شب لال شو بهانه بسیار خوبی است که افراد دور هم جمع شوند. اینکه ایرانیان روحیه ستم ناپذیری دارند به همین دلیل مدت هاست این آیین باقی مانده و هنوز اجرا می شود.

این مستند تولید هنرهای تصویری حوزه هنری مازندران و محصول مرکز مستند سوره است.