ایران و تاجیکستان پیوندهای استوار و ناگسستنی دارند

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، سلمان ساکت، دبیر علمی نخستین همایش «رودکی و پیوندهای فرهنگی ایران و تاجیکستان»، در نخستین همایش رودکی و پیوندهای فرهنگی ایران و تاجیکستان که امروز پنجم دی ماه، در دانشکده دکتر شریعتی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: دو کشور ایران و تاجیکستان ریشه های مشترک و پیوندهای استوار و ناگسستنی دادند.

وی ادامه داد: این سرزمین در طول تاریخ همواره همگام و همراه، نه همچون دو کشور مستقل و جدا، بلکه پیوسته با یکدیگر فراز و نشیب های تاریخی و دشواری ها و آسانی های روزگار را پشت سر گذاشتند. ریشه های تاریخی و اساطیری ایران و تاجیکستان آن چنان در یکدیگر گره خورده است که حتی جدایی سرزمینی و فاصله گذاری های دولتی و حکومتی نتوانسته دلبستگی مردم این سرزمین را نسبت به یکدیگر کاهش دهد و پیوند این دو کشور را به تمامی بگذراند.

دبیر علمی نخستین همایش «رودکی و پیوندهای فرهنگی ایران و تاجیکستان» بیان کرد: هرچند گاه به دلیل برخی کوتاهی ها یا تنگ نظری ها این پیوند اندکی به سستی رفته است، اما در بروز چنین حوادثی، نخبگان، دانشمندان، ادیبان، هنرمندان و دوستداران فرهنگ ایرانی و زبان فارسی به ترمیم و حتی استحکام این پیوند یاری رسان بوده اند.

ساکت بیان کرد: دانشگاه فردوسی مشهد که مهم ترین زیست بوم علمی و فرهنگی در شرق ایران است و در شهری واقع شده است که از میان دیگر شهرها و نواحی برجسته و به نام گذشته خراسان شکوفا ترین و بالنده ترین شهر به شمار می رود، بر آن شد تا گامی به منظور گسترش تعادملات علمی و فرهنگی میان این دانشگاه و مراکز علمی پژوهشی و فرهنگی کشور تاجیکستان بردارد.

وی افزود: برای تدارک فعالیت مستمر و ادامه دار این دو ارگان، در نشستی مشورتی بدین منظور از سوی مدیریت همکاری های علمی بین المللی دانشگاه که در آغازین روز آبان ماه، ضمن تقدیر از این تصمیم ارزنده پیشنهاد دادند تا در قدم نخست، همایشی با محوریت رودکی برگزار شود و بدین گونه زمینه بحث و گفتگو میان رودکی پژوهان ایران و تاجیکستان فراهم گردد.

دبیر علمی نخستین همایش «رودکی و پیوندهای فرهنگی ایران و تاجیکستان» ادامه داد: در همان نشست مقرر شد تا یک روز پس از روزی که در تقویم رسمی کشور به نام روز بزرگداشت رودکی نامگذاری شده، این همایش برگزار شود. هرچند به نظر من این روز باید مطابق با تقویم رسمی کشور تاجیکستان عوض شده تا هر دو کشور در یک روز مشترک پدر شعر فارسی را گرامی بدارند.

ساکت اظهار کرد: با استقبال گرم مدیر محترم همکاری های علمی بین المللی دانشگاه، مواجه شد و ایشان درخواست کردند تا پیگیری های همایش را بر عهده بگیرند. هرچند زمان اندکی بود، اما به دلیل علاقه برای شرکت و باور قلبی به گسترش ارتباطات و تعاملات میان دو کشور این درخواست را پذیرفتند. در همان روز از جناب دکتر یاحقی خواهش کردند تا ریاست همایش را عهده دار گردند و از جناب دکتر مجتهد شبستری تقاضا نمودم تا یار و یاور این همایش باشند که هر دو اجابت کردند و شایسته است که همینجا سپاسگزاری کنم.

دبیر علمی نخستین همایش «رودکی و پیوندهای فرهنگی ایران و تاجیکستان» با اشاره به اینکه مقدمات برگزاری همایش از اوایل آبان ماه آغاز شد، افزود: با کمک و یاری سفیر محترم تاجیکستان در ایران زمینه وجود 6 استاد رودکی پژوه از کشور تاجیکستان فراهم شد و همچنین از چهار استاد ایرانی دعوت کردیم تا در این همایش به ایراد سخن بپردازند که متاسفانه یکی از آنان به دلیل گرفتاری غیر منتظره در آخرین روزها از شرکت در همایش خودداری کردند که البته به دلیل فشردگی برنامه همایش سخنرانی چند تن از اعضای محترم گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه که به نوعی میزبانی این همایش را بر عهده دارند، به فرصتی دیگر موکول شد.

ساکت گفت: این همایش چهار بخش اصلی دارد. نخست افتتاحیه که هم اکنون در حال برگزاری است، در این بخش افزون بر سخنرانی آقای دکتر ربانی، مدیر کل همکاری های دانشگاهی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، رؤسای و یا نمایندگان سه مرکز علمی فرهنگی یعنی انجمن دوستی ایران تاجیکستان، بنیاد رودکی در تاجیکستان و زبان و ادبیات رودکی گزارش کوتاهی از فعالیت های خود ارائه خواهند داد.

وی بیان کرد: بخش دوم شامل نشست علمی است که دو نشست در فاصله صبح تا ظهر در همین جا یعنی تالار استاد رجایی بخارایی و نشست سوم در تالار رودکی برگزار خواهد شد. در این سه نشست جمعاً 10 پژوهشگر به نام ارزنده به ایراد سخن خواهند پرداخت.

دبیر علمی نخستین همایش رودکی و پیوندهای فرهنگی ایران و تاجیکستان بیان کرد: بخش سوم نشست شعرخوانی با حضور شاعران برجسته سه کشور ایران و افغانستان است که بعد از ظهر پیش از نشست سوم در تالار رودکی برگزار خواهد شد. محور اصلی این نشست شعرخوانی، اهمیت زبان و ادبیات فارسی به عنوان مهم ترین عامل پیونددهنده و نیاز سه کشور فارسی زبان است.

ساکت بیان کرد: بخش چهارم و نهایی همایش، اختتامیه بوده که با حضور و سخنرانی وزیر محترم علوم و فناوری، رئیس دانشگاه، سفیر محترم تاجیکستان در ایران، همراه خواهد بود. در جایگاه جدید علمی این همایش و دستاوردهای آن را به دو رودکی پژوه برجسته، استادان زنده یاد سعید نفیسی و صدرالدین عینی تقدیم می کنم. امیدوارم این همایش یک روزه، افزون بر سودمندی های علمی و پژوهشی زمینه تعاملات بیشتر و ژرف تر میان دانشگاه فردوسی مشهد و مراکز و نهادهای علمی فرهنگی کشور تاجیکستان را فراهم آورد و در افقی گسترده تر به گسترش همه جانبه ارتباطات دو کشور بی انجامد.

در ادامه مهدی سیدی، استاد زبان و ادبیات فارسی، اظهار کرد: سال 84 پس از تصویب قانون انجمن های مردم نهاد، چند تن از علاقمندان به تاجیکستان در استان مازندران و گیلان تقاضانامه تاسیس انجمن دوستی ایران و تاجیکستان تکمیل کردند، اما مراحل سخت در وزارت مراحل طی نشد.

وی افزود: در شهریور سال 1396 انجمن با ریاست دکتر علی اشرف مجتهد شبستری، اولین سفیر جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان رسماً به ثبت رسید. دکتر شبستری با درک ضرورت روابط دیپلماتیک برای آشنایی و دوستی بیشتر دو ملت فارسی زبان پس از پایان خدمت سیاسی، اقدام به راه اندازی این سمن کرد. از سال 1376 این ایده شکل گرفت اما اصل بر این بود که چهره های سیاسی در این جمع باشند و در نهایت به این نتیجه رسیدند که مقامات وقت برای کارهای انجمن ندارند و باید افرادی در هیئت مدیره باشند که فرصت لازم برای کار غیردولتی وجود داشته باشد.

این استاد دانشگاه افزود: انجمن ارتباط با فرهیختگان تاجیکستانی ساکن ایران یا اشخاصی که به ایران سفر کوتاه مدت داشتند، برقرار شده بود تا از سال 1386 و بازنشستگی دکتر شبستری از امور دولتی، رسماً در قالب انجمن دوستی ایران و تاجیکستان برنامه های متوع برای ارتباط بیشتر ایجاد شد.

سیدی افزود: در بیش از یک دهه فعالیت با پشتوانه اعضای انجمن و اعتبار آنان نزد نهادهای مختلف، بیش از 300 میلیون تومان برای هیئت های متعدد که از تاجیکستان به ایران آمدند، تامین هزینه شد و اگرچه انجمن بودجه ای نداشت با استفاده اعتبار خود هزینه را تامین نمود.

وی بیان کرد: این نهادهای دولتی و فرهنگی مستقیما هزینه اقامت میهمان پرداخت کردند. شخصیت های ادبی از اصلی ترین عوامل پیوند ما هستند، با هدف گسترش دوستی و با تکیه بر این ظرفیت به بهانه آرامگاه کمال خجندی در تبریز و یا میرسیدعلی همدانی در تاجیکستان و بزرگان ادب فارسی مانند فردوسی در مشهد، انجمن در تبریز، همدان و مشهد صاحب دفتر و نماینده شد و به زودی این دفاتر در شهرهای اصفهان و کرج فعال شدند.

این استاد دانشگاه گفت: اولین دفتر در تبریز همزمان  با حضور هیئت تاجیکستان شامل والی ولایت صبح تاجیکستان فرزانه خجندی و همسرش آذرخش از شعرای تاجیکستان در 1393 افتتاح شد. سال های اول دهه 90 خورشیدی، سال های پذیرایی از تاجیکستان برای آشنایی و ارتباط بیشتر با ایران از چهره های سیاسی و ادبی تا جوانان دانشجو بود.

سیدی بیان کرد: همان هیئت سیاسی و ادبی سفر کرده به تبریز در قالب برنامه فرزانگان خجندی به مشهد می آیند و مقدمات شکل گیری شعبه انجمن در مشهد فراهم شد. جمع 10 نفره دانشجو تاجیک به همدان رفتند تا با زادگاه میر سید علی همدانی آشنا شوند. بسترهای مورد استفاده برای دوستی انجمن، از جمله فعالیت فضای مجازی است که در کنار سایت انجمن صفحاتی ایجاد و ضمن دعوت از فرهیختگان ایرانی و تاجیکستانی و البته افغانستانی در برهه ای که امکان فعالیت حضوری کمتر شده، مجالی برا گفتن و شنیدن بوده است. 40 محفل تلگرامی در بزرگداشت و رسوم مشترک مانند رمضان و مهرگان و مراسم تاریخی چون استقلال تاجیکان برگزار شده است.

فرنگیس شریف زاده، استاد زبان شناسی تاجیک نیز در ادامه اظهار کرد: این پژوهشگاه در خیابان رودکی در 92 سال پیش آغاز به فعالیت کرد و در آکادمی ملی علوم تاجیکستان، خاورشناسان معتبر و دانشمندان تاجیک سهمی ارزنده داشته اند. بیش از 15 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه های برتر تاجیکستان در این آکادمی عضو هستند که یک عضو پیوسته، 3 عضو وابسته و تعداد زیادی از اعضای فعال، مشغول تحقیق و پژوهش هستند. وی ادامه داد: در این ستاد، پنج حوزه برای طرح های پژوهشی از جمله تعریف ادبیات، زبان تاجیکی، ادبیات معاصر، فرهنگ نگاری و اصطلاحات وجود داشته که افراد در این حوزه ها مشغول به تحقیق و پژوهش هستند، همچنین پنج گنجینه بسیار فاخر در مورد ادبیات شفاهی فارسی از کشورهای افغانستان و تاجیکستان گردآوری شده که گنجینه ای با بیش از 5000 کلمه از آن جمله است. این استاد زبان شناسی تاجیک بیان کرد: 60 آثار خانه ادبی در تاجیکستان قرار دارند، از جمله منازل نخبگانی که پس از فوت آنها به موزه هایی تبدیل شده اند و طی تحقیقات و پژوهش های بسیار، 130 کتاب از اعضای هیأت علمی تهیه و منتشر شده است. شریف زاده با اشاره به برگزاری همایش بین المللی جغرافیای فرهنگی شاهنامه در تاجیکستان، بیان کرد: این همایش با کوشش و همکاری هیأت سرای مشهد و انجمن رودکی در تاجیکستان برگزار شد. هشت جلد کتاب در پژوهشگاه زبان و ادبیات تاجیکستان به نام ابوعبدالله رودکی به چاپ رسیده، همچنین دانش نامه رودکی به چاپ رسیده و در حال حاضر در دست علاقه مندان به این شاعر بزرگ قرار دارد. از آثار بسیار ارزشمند این پژوهشگاه نیز تهیه و تنظیم شاهنامه فردوسی بر اساس مقابله و مقایسه چندین مرجع و نسخه اصلی با ابتکار امامعلی رحمان است که در تیراژ 3 میلیون و 400 هزار نسخه به چاپ خواهد رسید. انتهای پیام