بررسی دیدگاه های عیسی «مسیح» از نگاه کارل یاسپرس

به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، کتاب «مسیح» نوشته کارل یاسپرس فیلسوف آلمانی است که از منظری فلسفی به جایگاه مسیح و آموزه های او می پردازد. به مناسب زادروز حضرت عیسی مسیح نگاهی به این کتاب داشته ایم.

کارل یاسپرس یکی از برجسته ترین فیلسوفان و نویسندگان آلمانی در قرن بیستم بود. او در 23 فوریه 1883 در اولدنبورگ، آلمان به دنیا آمد و در 26 فوریه 1969 در بازل، سوئیس درگذشت. یاسپرس به عنوان یکی از پایه گذاران مکتب اگزیستانسیالیسم شناخته می شود، اما آثار او فراتر از این حوزه بوده و شامل موضوعات گسترده ای از فلسفه، روانشناسی و دین شناسی می شود. یاسپرس در ابتدا در رشته پزشکی تحصیل کرد و در زمینه روان پزشکی تخصص یافت. در سال 1913 کتابی با عنوان «روان شناسی آسیب شناختی عمومی» منتشر کرد که تأثیر عمیقی بر علم روان پزشکی داشت. با این حال، یاسپرس به تدریج به فلسفه روی آورد و در این زمینه شهرت یافت. فلسفه یاسپرس بر مفاهیم آزادی، انتخاب و مسئولیت فردی تأکید دارد. او به بررسی سوالات بنیادین انسانی مانند معنای زندگی، مرگ و وجود پرداخت.

کارل یاسپرس فیلسوف و نویسنده آلمانی

آثار فلسفی او شامل سه بخش اصلی است: فلسفه اگزیستانسیالیسم، فلسفه متعالی و ارتباط و دیالوگ.

یاسپرس به دین و معنویت علاقه داشت، اما دیدگاه او بیشتر فلسفی و تطبیقی بود تا مذهبی. او مفهوم «فیلسوفان بزرگ» را مطرح کرد که شامل شخصیت هایی چون کنفوسیوس، بودا، سقراط و مسیح است و به شباهت های بنیادین بین آنها پرداخت.

کتاب های سقراط، مسیح، فلوطین نیز از این نویسنده در انتشارات خوارزمی منتشر شده است. کارل یاسپرس به عنوان پلی بین فلسفه سنتی آلمان (مانند ایده های کانت و هگل) و فلسفه مدرن اگزیستانسیالیستی (مانند هایدگر و سارتر) شناخته می شود. آثار او تأثیر زیادی بر علوم انسانی، روانشناسی و فلسفه دین داشته اند.

کتاب «مسیح» یکی از آثار کارل یاسپرس است که بخشی از پروژه ی بزرگ تر او برای مطالعه و تحلیل شخصیت های بزرگ تاریخی و دینی به شمار می آید. این اثر در قالب یکی از کتاب های یاسپرس با موضوع فلسفه دین یا بررسی شخصیت های کلیدی تاریخ نوشته شده است.

کتاب «مسیح» به بررسی شخصیت و پیام عیسی مسیح می پردازد و تلاش می کند جایگاه او را در تاریخ بشری و اندیشه های دینی تحلیل کند. یاسپرس در این کتاب از رویکردی فلسفی برای بررسی شخصیت مسیح استفاده کرده است، نه از منظر دینی یا الهیاتی مستقیم. او به جای تاکید بر آموزه های مذهبی مسیحیت، به تأثیر عمیق شخصیت مسیح بر فرهنگ، تاریخ و تفکر انسانی توجه دارد.

یاسپرس در این کتاب به این موضوع می پردازد که چگونه مسیح به عنوان یک شخصیت تاریخی شناخته می شود و چه تأثیری بر زمان خود گذاشته است. او ویژگی های وجودی و انسانی مسیح مانند آموزه هایش درباره عشق، بخشش و رهایی را تحلیل می کند. یاسپرس در عین حال از مسیح به عنوان نمادی برای فهم بهتر ارتباط انسان با امر متعالی یاد می کند.

یاسپرس به مسیح به عنوان یکی از «فیلسوفان بزرگ» نگاه می کند؛ یعنی کسانی که به شکل گیری بنیادهای فکری و معنوی تمدن بشری کمک کرده اند. او مسیح را فراتر از یک شخصیت دینی می بیند و به دنبال کشف پیام جهانی و انسانی اوست که همچنان در عصر مدرن می تواند الهام بخش باشد.

این اثر بخشی از نگاه تطبیقی یاسپرس به ادیان و فلسفه هاست. او با چنین آثاری تلاش کرده است که گفت وگو بین ادیان و فرهنگ ها را تقویت کند و به تحلیل فلسفی از شخصیت هایی بپردازد که تاریخ بشری را دگرگون کرده اند.

هانس کونگ الهیات دان مشهور کاتولیک، این کتاب را ستوده و یاسپرس را به خاطر توانایی اش در ایجاد پلی بین فلسفه و دین تحسین کرده است. او معتقد بود که یاسپرس با تحلیل شخصیت مسیح، به مخاطبان غیرمذهبی نیز فرصت درک عمیق تری از معنویت مسیحی می دهد. پائول تیلیش، الهیات دان پروتستان و فیلسوف اگزیستانسیالیست نیز این کتاب را به عنوان یکی از مهم ترین تلاش ها برای بررسی شخصیت مسیح از دیدگاه فلسفی قلمداد کرد. او تصریح کرد که یاسپرس به شکلی منحصربه فرد توانسته است میان نگرش فلسفی و معنویت مسیحی ارتباط برقرار کند.

این اثر به دلیل نگاه فلسفی و انسان گرایانه اش به شخصیت مسیح، هم در میان متفکران مذهبی و هم فیلسوفان سکولار مورد توجه قرار گرفته است. اگرچه برخی از دیدگاه های یاسپرس مورد نقد قرار گرفته اند، اما در کل، کتاب «مسیح» به عنوان اثری مهم در گفتگوی بین ادیان و فلسفه شناخته می شود.

قسمتی از متن کتاب

«یکی از خصایص اساسی اخلاق ملکوت همان آزادی رفتاری است که در مسیح دیده می شود. این اخلاق بر پایه محبت بنا شده است نه بر بنیاد قانون. با اینهمه مسیح هیچ یک از قوانین واقعی را باطل نمی سازد، بلکه چنین قانونی را برمی گیرد و در حد و مرزهای آن نگاه می دارد. رفتارهای مسیح، که همه جا ملامت زاست، از همین ناشی می شود: به نزد کسانی می رود که زندگی ناپسندی دارند...»

کتاب «مسیح» برای اولین بار در سال 1373 توسط احمد سمیعی گیلانی از زبان فرانسه ترجمه و از سوی انتشارات خوارزمی در 89 صفحه منتشر شد. آنطور که مترجم در مقدمه اثر اشاره می کند ترجمه کتاب را پیش از آنکه به چاپ نهایی برسد محمدحسن لطفی دیگر مترجم آثار فلسفی با متن آلمانی مقابله کرده است.