پرداختن به سلامت معنوی نیازمند جسارت علمی است

به گزارش خبرنگار ایکنا، همایش سلامت معنوی با رویکرد مراقبت معنوی امروز، 20 آذرماه به همت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه شهید بهشتی، مرکز مطالعات دین و سلامت و با مشارکت سایر نهادهای علمی، فرهنگی کشور در محل تالار امام علی(ع) دانشکده علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.

علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس همایش سلامت معنوی در سخنانی اظهار کرد: پرداختن به سلامت معنوی نیازمند جسارت علمی است که باید آن را تبیین کرد. فرآیند دگردیسی مفهوم سلامت در عرصه جهانی تحولات فراوانی ایجاد کرده و امروز سلامت معنوی به عنوان رکن چهارم ابعاد سلامت مطرح شده است.

زالی گفت: برخی دانشمندان بیمار نبودن را به عنوان سلامتی تلقی می کردند. در نیمه دوم قرن بیستم سلامت اجتماعی نیز به ابعاد سلامت افزوده شد. در سال 1983 بود که به موضوع سلامت معنوی پرداخته شد که می تواند در ابعاد سلامت گنجانده شود. لذا سلامت معنوی از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان استراتژی تفکیک ناپذیر جوامع معرفی شد.

وی ادامه داد: با توجه به آموزه های دینی خود، مشحون بهره گیری از سلامت معنوی هستیم. سلامت معنوی یک واژه کاملاً قرآنی و دینی است و پیش از آنکه در جوامع غربی مطرح شد، از سوی اسلام و قرآن نیز بیان شده است.

زالی تصریح کرد: برخی افراد به بحث نفس در کنار سلامت می پردازند که موضوعی مفصل است و بررسی آن نیازمند تحقیق و بررسی فراوان است. اولین کسی که در موضوع سلامت معنوی در قالب طب روحانی و نفسانی نظریه ارائه داد، زکریای رازی بود. لذا موضوع سلامت معنوی در اسلام و دوران شکوفایی اسلامی وجود داشته و امروز دنیای غرب بدان می پردازد.

وی اظهار کرد: امروز سلامت معنوی از لحاظ واژه شناسی در مفاهیم فراوانی مطرح می شود. باید نگاهی حنیفانه، توحیدمحور و قرآن بنیاد به سلامت معنوی داشته باشیم. امروز باید تمامی مکاتب و آرا را در رابطه با سلامت معنوی بررسی کنیم.

سلامت معنوی اکتسابی است

زالی با بیان اینکه مطالعات متعددی در دنیا وجود دارد که تقویت سلامت معنوی اکتسابی است، افزود: طبق نگاه اسلام به این قضیه که نوعی نگاه ترکیبی است، ذات و سرشت ارزش فراوانی داشته و باید به تربیت و پرورش افراد پرداخت. لذا سلامت معنوی اگرچه خاستگاهی در سرشت انسان دارد، اما بخش عمده آن اکتسابی است.

زالی بیان کرد: شاکله ارتباطی ما در حوزه سلامت معنوی، سلامت معنوی اجتماعی را ایجاد می کند که شاخصه آن مواسات و همدردی خواهد شد. یکی از راه های رسیدن به شادی و کاهش اضطراب و استرس، سلامت معنوی است. بحث سکینه قلوب نیز در حوزه سلامت معنوی و روانی مطرح می شود. طبق مطالعات انجام شده، افراد سالمندی که در دوران جوانی خود سلامت معنوی داشته اند، دوران سالمندی را راحت تر طی می کنند.

وی تصریح کرد: مطالعات متعدد نشان می دهد که قسمت های مغزی افراد مذهبی فعال تر از دیگران است. همچنین، بانوان بارداری که سلامت معنوی بیشتری داشته باشند، درد زایمان را بهتر تحمل می کنند. امروز مبحثی به نام مغز معنوی گرا مطرح شده که در دنیا بدان پرداخته شده است. سلامت معنوی قابلیت یادگیری و ممارست دارد؛ چراکه بسیاری از مدارهای مغزی با سلامت معنوی قابلیت بازیابی دارند.

مباحث سلامتی دوران اسلامی در حال خاک خوردن است

زالی اظهار کرد: مدت هاست که مباحث سلامتی که در گذشته دوران اسلامی ما وجود داشته در حال خاک خوردن است و دانشمندان ما باید به اتصال مباحث دینی و قرآنی با مباحث نوین سلامت معنوی بپردازند که اگرچه فعالیتی دشوار است ولی می توان به توسعه و تحلیل آن پرداخت. دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ذخایر و استعدادهای خوبی در این زمینه دارد که می توان از آن ها برای بحث سلامت معنوی و تحلیل آن ها بهره برد.

حجت الاسلام علی خدیوی، دبیر علمی همایش سلامت معنوی نیز طی سخنانی ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدا بیان کرد: در این ایام افتخاری برای ماست که میزبان پژوهشگران و اساتید حوزه سلامت و معنویت باشیم. سلامت معنوی مفهومی جهانی و بین المللی است و در جهان امروز پذیرفته شده و نظام بهداشت جهانی نیز آن را به عنوان یکی از ارکان چهارگانه سلامت پذیرفته است.

معنویت: اصلی ترین شاخصه تمدن نوین اسلامی 

وی افزود: نظام جمهوری اسلامی باید یکی از داعیه داران حوزه معنویت باشد؛ چراکه ساختارهای عرفانی و مذهبی فراوانی در شیعه وجود دارد. اصلی ترین شاخصه تمدن نوین اسلامی در سایه معنویت قرار دارد و مسیری را برای تعالی انسان باز می کند که با مرگ انسان تمام نشده و او را جاویدان می کند.

خدیوی گفت: در کنار رفاه مادی، رفاه معنوی نیز یکی از شاخصه های مهمی است که بدان تاکید شده است. مقام معظم رهبری درباره الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت چهار بعد اساسی علم، اندیشه، سبک زندگی و معنویت را برای توسعه تمدن اسلامی مطرح کردند. در ایام کرونا برای رفع خلأ معنوی دعای هفتم صحیفه سجادیه از سوی مقام معظم رهبری به مردم توصیه شد.

وی اظهار کرد: حوزه درمان و علوم پزشکی در تمامی دنیا به بحث سلامت معنوی می پردازند. در این مباحث نیز وظیفه داریم تا نسبت به موضوع سلامت معنوی پیش قدم بوده و بدان بپردازیم. در کشور ما چند سالی است که به این بحث پرداخته شده است و مراکز تحقیقاتی در این حوزه شکل گرفته است.

خدیوی تصریح کرد: وظیفه اصلی ما این است که به عنوان نماینده حوزه و رهبری در دانشگاه و حلقه وصل میان حوزه و دانشگاه تبدیل مفهوم سلامت معنوی به مفهومی رایج در جامعه است. امروز در حوزه سلامت معنوی اساتید فراوانی وجود دارند که تلاش زیادی در این زمینه انجام داده اند و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در این زمینه پیش گام است.

وی بیان کرد: سیاست گذاری همایش سلامت معنوی از ابتدای سال جاری آغاز شد و مقالات اساتید و نخبگان به دبیرخانه ارسال شد. در این راستا تعداد 150 مقاله به دبیرخانه و سایت همایش ارسال شد که پس از داوری، تعداد 110 مقاله پذیرفته شد و تعدادی از آن ها در این همایش ارائه خواهد شد. همچنین، مقالات برتر در مجلات علمی و پژوهشی چاپ خواهد شد.

وی در پایان تصریح کرد: امروز سلامت معنوی باید جای خود را در جامعه باز کرده و زمینه برای توسعه این امر در جامعه فراهم شود. نظام سلامت کشور باید علاوه بر سلامت جسمی و روانی به سلامت معنوی جامعه نیز بیندیشد که این امر با همکاری حوزه و دانشگاه رقم خواهد خورد.

انتهای پیام