57درصد بازار بدهی در اختیار بانک مرکزی و بانک ها

به گزارش مشرق ، داده های ارائه شده در گزارش بازار بدهی کارگزاری فیروزه آسیا نشان می دهد به علت اعمال سیاست های انقباضی دولت ها، در سال های اخیر، بازار اوراق بدهی توسعه پیدا کرده است.

مزایای توسعه بازار بدهی

گسترش بازار بدهی از چند جهت می تواند حایز اهمیت باشد.از یک سو افزایش حجم بازار بدهی، راه را برای تامین مالی پایدار دولت و شرکت ها فراهم می کند. یعنی دولت می تواند با انتشار اوراق منابع لازم خود برای پروژه ها یا کسری بودجه خود را تامین کند. تامین مالی از طریق اوراق به جای استقراض مستقیم از بانک مرکزی، می تواند از افزایش پایه پولی و نقدینگی نیز جلوگیری کند و در نتیجه فشار تورمی را کاهش دهد. از طرف دیگر، با افزایش بازار بدهی وابستگی به نظام بانکی کاهش پیدا می کند و دولت و شرکت ها می توانند از راه هایی به غیر از بانک ها اقدام به تامین مالی کنند. این موضوع فشار بر سیستم بانکی را نیز کاهش می دهد و به بهبود سلامت بانک ها و کاهش احتمال بحران بانکی کمک می کند.

در صورت گسترش ادامه دار بازار بدهی، شرکت ها می توانند اوراقی متناسب با نیاز خود منتشر کنند، این روند در بلند مدت به کاهش هزینه تامین مالی شرکت ها منجر خواهد شد. مهم ترین مزیت افزایش حجم بازار بدهی، افزایش شفافیت و کارایی اقتصادی است. انتشار اوراق بدهی معمولا با الزامات افشای اطلاعات مالی همراه است که باعث افزایش شفافیت مالی در بازار می شود. با افزایش بازار بدهی، بانک مرکزی اثرگذارتر از قبل می تواند سیاست های اقتصادی خود را به انجام برساند.

ساختار بازار بدهی

بازار بدهی را عموما در قالب زیر دسته بندی می کنند:

بازار سرمایه:

بازار سرمایه (Capital Market) به بازارهای مالی برای خرید و فروش اوراق قرضه یا اوراق بهادار، با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی های بدون سررسید اطلاق می شود. در معمول ترین تقسیم بندی، بازار سرمایه از نظر مرحله عرضه اوراق بهادار، به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم می شود.

بازار اولیه در بورس محلی است که در آن عرضه و فروش اوراق بهادار برای اولین بار انجام می شود. در بازار ثانویه، دارایی هایی که ابتدا در بازار اولیه عرضه شده اند، مورد خرید و فروش قرار می گیرند.

بازار پول:

بازار پول(Money Market) بازاری برای دادوستد پول و دیگر دارایی های مالی جانشین نزدیک پول است که سررسید کمتر از یکسال دارند. همچنین می توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه مدت با ویژگی اندک بودن ریسک عدم پرداخت، نقدشوندگی و ارزش اسمی زیاد نام برد.

بازار کالا:

بازار کالا(Commodity Market) یک بازار سازمان یافته است که کالاهای مختلف مانند گندم، ذرت، شکر، قهوه، غلات و همچنین فلزات با ارزش در آن معامله می شوند. قسمت عمده معاملات در این بورس به منظور خرید، فروش و تحویل در آینده صورت می گیرد.

رتبه بندی اوراق

رتبه بندی اوراق بدهی (مثل اوراق قرضه) به ارزیابی توانایی یک صادرکننده اوراق بدهی برای بازپرداخت اصل و سود این اوراق اشاره دارد. این رتبه بندی ها معمولا در آژانس های اعتبارسنجی انجام می شوند و می توانند به سرمایه گذاران کمک کنند تا ریسک مرتبط با خرید اوراق را ارزیابی کنند.

شاخص کل صکوک فرابورس

شاخص کل صکوک فرابورس ایران یا شاخص اوراق بدهی، نشانگری است که میزان بازده سرمایه گذاری در اوراق بدهی را نشان می دهد. میزان بازده در این اوراق از دو بازده قیمت (Price return) ) و بازده بهره (Interest return) تشکیل می شود.

در این شاخص نیز از میانگین وزنی استفاده می شود به این ترتیب که وزن هر ورقه بدهی معادل حجم انتشار آن است.

شاخص بدهی یا سیندکس به شکل هم وزن نیز محاسبه می شود. ضمن این که شاخص بدهی انواع مختلفی مانند شاخص اسناد خزانه اسلامی فرابورس ایران، شاخص اوراق دولتی فرابورس ایران، شاخص اوراق غیردولتی فرابورس ایران و ... دارد.