درباره گرانی برق و تصمیم های سخت حین مهندسی اضطرار

به گزارش خبرگزاری مهر در شرایط بحرانی ناشی از ناترازی حامل های انرژی و کمبود آن، تصمیم دولت برای افزایش یکسان تعرفه برق مشترکان با انتقادات گسترده ای روبه رو شده است. کارشناسان تأکید دارند که این سیاست، به جای هدف گیری پرمصرف ها، فشار بیشتری بر اقشار کم مصرف و میان مصرف وارد کرده و عدالت اجتماعی را زیر سوال برده است.

ناترازی حامل های انرژی در بحبوحه بحران اقتصادی و شرایط بحرانی جنگ ها، دولت را با شرایط اضطراری روبه رو کرده است. اما تصمیم گیری شتاب زده برای افزایش قیمت برق، بدون یک نگاه جامع، می تواند تبعات سنگین تری به همراه داشته باشد. کارشناسان معتقدند؛ پیاده سازی الگویی غلط در زمینه افزایش یکسان پلکان های برق مشترکان اعم از کم مصرف، میان مصرف و پرمصرف معادل 38 درصد هستیم که این مدل افزایش قیمت با وجود بهتر بودن از تثبیت قیمت پایین انرژی ولی ناقص است و منجر به تنبیه عموم مشترکان کم مصرف و میان مصرف و به نفع عده ای قلیل از مشترکان پرمصرف تمام شده و از هیچ منطق اقتصادی و عادلانه ای برخوردار نیست. در این شرایط «مهندسی اضطرار» به معنای ارائه راه حل های هدفمند و کاهش فشار بر اقشار ضعیف، می تواند جایگزین تصمیم گیری های یکباره و بی برنامه باشد. دولت باید با یک نگاه جامع، پرمصرف ها را هدف اصلی این گرانی قرار دهد. در همین راستا، اندیشکده بیان با انتشار بیانیه ای خطاب به رئیس جمهور، خواستار بازنگری در این سیاست و ارائه راهکارهایی مبتنی بر عدالت اجتماعی شده است.

نامۀ «اندیشکده بیان» در ارتباط با افزایش قیمت برق به رئیس جمهور

متن نامه: به نام خدا، جناب آقای دکتر پزشکیان رئیس جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران سلام علیکم «امیرالمومنین ( ع) در فرازی از نامه به مالک اشتر می فرمایند: «باید که محبوب ترین کارها در نزد تو، کارهایی باشد که با میانه روی سازگارتر بود و با عدالت دم سازتر و خشنودی مردم را درپی داشته باشد زیرا خشم توده های مردم، خشنودی خواص را زیر پای بسپرد و حال آن که خشم خواص اگر توده های مردم از تو خشنود باشند، ناچیز گردد. خواص و نزدیکان کسانی هستند که به هنگام فراخی و آسایش بر دوش والی باری گران اند و چون حادثه ای پیش آید کمتر از هر کس به یاری اش برخیزند و خوش ندارند که به انصاف درباره آنان قضاوت شود. اینان همه چیز را به اصرار از والی می طلبند و اگر عطایی یابند، کمتر از همه سپاس می گویند و اگر به آنان ندهند، دیرتر از دیگران پوزش می پذیرند. در برابر سختی های روزگار، شکیبایی شان بس اندک است. اما ستون دین و انبوهی مسلمانان و ساز و برگ در برابر دشمنان، عامه مردم هستند، پس، باید توجه تو به آنان بیشتر و میل تو به ایشان افزون تر باشد.»

احتراماً با توجه به صحبت های جنابعالی در دانشگاه صنعتی شریف مبنی بر اینکه «هرکسی مدعی است می توانیم بستر را برای او مهیا کنیم تا برای حل مشکلات راهکار ارائه دهد و کمک کند.» هم اکنون در شرایطی هستیم که با تصمیم دولت افزایش 38 درصدی همه پلکان های برق مصرفی خانگی صورت پذیرفته و مجدداً خاموشی های برنامه ریزی شده برق خانگی آغاز شده است. پیش از این خاموشی ها سخنگوی محترم دولت در دانشگاه دکتر شریعتی چشم انداز تصمیمات آتی دولت را اینگونه تصویر کرده بود: «شاید مجبور شویم تصمیمات سخت تر از این هم بگیریم»؛ حال آنکه کشور نیازمند تصمیمات عاقلانه مبتنی بر منافع عموم مردم است و قطعاً این تصمیمات برای عموم مردم سخت نخواهد بود بلکه برای کسانی که پرمصرف هستند و دسترسی های خاص دارند، شاید مقداری سخت باشد.

بررسی های کارشناسی نشان می دهد ناترازی برق به دلیل مصرف غیربهینه و عدم سیگنال دهی مناسب قیمتی برق به وقوع پیوسته است که خود به یکی از مشکلات اصلی کشور تبدیل شده است. در این شرایط ضروری است که کاهش مصرف مشترکان پرمصرف در اولویت اصلاح مصرف برق خانگی قرار گیرد زیرا طبق اعلام سخنگوی صنعت برق کشور، مشترکان پرمصرف برق، 20 برابر مشترکان معمولی، برق مصرف می کنند و نقشی در تولید و اشتغال کشور ندارند. بنابراین تمرکز بر اجرای تعرفه گذاری پلکانی صعودی برق پرمصرف های خانگی راهکاری عقلایی و اقتصادی و عادلانه است که به نفع عموم مردم و به ضرر پرمصرف ها است. این رویکردی است که در قوانین بالادستی این حوزه نظیر برنامه هفتم پیشرفت و قانون مانع زدایی از صنعت برق نیز پیش بینی شده و موردتاکید جنابعالی است. در این زمینه ضروری است در افزایش قیمت برق بین مشترکان پرمصرف، میان مصرف و کم مصرف چه در بخش افزایش تعرفه برق و چه میزان مطلق تعرفه برق همچنان تفاوت قائل شد. ولیکن شاهد پیاده سازی الگویی غلط در زمینه افزایش یکسان پلکان های برق مشترکان اعم از کم مصرف، میان مصرف و پرمصرف معادل 38 درصد هستیم که این مدل افزایش قیمت با وجود بهتر بودن از تثبیت قیمت پایین انرژی ولی ناقص است و منجر به تنبیه عموم مشترکان کم مصرف و میان مصرف و به نفع عده ای قلیل از مشترکان پرمصرف تمام شده و از هیچ منطق اقتصادی و عادلانه ای برخوردار نیست.

در این راستا ضروری است اعمال افزایش یکسان 38 درصدی تعرفه برق همه پلکان های مصرفی اصلاح گردد به نحوی که قیمت برق مشترکان کم مصرف (مصرف کمتر از الگو) افزایش قیمت پیدا نکند؛ مشترکان میان مصرف (اولین پله بعد از الگو) کمتر از 38 درصد افزایش قیمت یابد و قیمت برق مشترکان پرمصرف به میزان بیش از 38 درصد به صورت صعودی متناسب با مصرف افزایش یابد به نحوی که فروش برق به مشترکان خانگی منطبق بر قانون مانع زدایی از صنعت برق باشد. خاطرنشان می گردد اجرای این مدل در دو سال گذشته باعث شد تا بدون ایجاد فشار بر عموم مردم و ایجاد نارضایتی عمومی، مصرف خانگی برای اولین بار معادل 8.5 درصد کاهش یابد. در پایان به استحضار می رساند که اگر در کشور تصمیماتی اتخاذ شود که ماحصل مهندسی اضطرار و موجب نارضایتی مردم گردد، بر خلاف فرمایش امیرالمومنین ( ع) در صدر این نامه است. این اندیشکده آمادگی دارد تا در سایر موارد ناترازی انرژی نیز پیشنهادهای مربوطه را که هیچ کدام برای عموم مردم سخت نیست و مبتنی بر منافع عمومی است؛ ارائه نماید. گفتنی است که از ابتدای مهرماه طی تصویب دولت نرخ تأمین برق در سال 1403، 754 تومان شده است و این نرخ سال پیش 547 تومان بوده است. به طور کلی قیمت برق برای هر یک از مشترکان، افزایش 38 درصدی پیدا کرده است. البته این 38 درصد، حداقل افزایش قیمت برق بوده و برای دیگر مشترکان، مقدار افزایش با توجه به تعرفه گذاری پلکانی، بیشتر است.