خواندن و آگاهی ما را به زبان و نگاه مشترک می رساند و از اختلاف دور می کند

به گزارش ایکنا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دولت، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور صبح امروز پنجشنبه 24 آبان ماه، در آئین ملی بزرگداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار با تقدیر از تلاش ها و زحمات همه دست اندرکاران ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در کشور، به ارتباط مستقیم دانش و آگاهی با زندگی امروز بشر اشاره کرد و گفت : در حدیثی قدسی خداوند متعال حیات زمین به انسان، حیات انسان به علم، حیات علم به عمل و حیات عمل را به اخلاص پیونده داده که نشان از اهمیت علم دارد و اگر جامعه ای به چنین اعتقاد و باوری برسد آیا آن جامعه دچار عقب ماندگی، فقر و گرفتاری خواهد شد؟

متن کامل سخنان رئیس جمهور به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

با درود به روان پاک بنیان گذار بزرگ انقلاب حضرت امام(ره)، به یاد شهیدان مان و با آرزوی طول عمر با برکت برای مقام معظم رهبری، خدمت شما عزیزان سلام عرض می کنم و خدا قوت.

راستش را بخواهید جو اینجا را که انسان می بیند خیلی مسائل به ذهنش می آید که چگونه باید با شما صحبت کند. آنچه می خواهم عرض کنم بر اساس یک حدیث است که زمانی از یکی از امامان جمعه شنیدم و همچنان در ذهنم هست و دارم با آن زندگی می کنم. حالا چند آیه هم مطرح می کنم که وضعیت ما و کتاب و علم و دانش چه ارتباطی می تواند با هم داشته باشد.

این حدیث می گوید «حیات الارض بالانسان و حیات الانسان بالروح و حیات الروح بالعقل و حیات العقل بالعلم و حیات العلم بالعمل و حیات العمل بالاخلاص». به اصطلاح می گوید خدا زمین را به خاطر انسان خلق کرد و حیات انسان به علم، حیات علم به عمل و حیات عمل به اخلاص است.

اینجا کاری ندارم، این حرف درست است یا نه، خدایی وجود دارد یا نه، اصلا اینها را کنار بگذارید؛ تصور کنید یک انسان و یک موجودی را که فکر می کند این زندگی و هستی به خاطر او خلق شده، یعنی به خاطر این انسان، و این انسان به این خاطر خلق شده که علمی پیدا کند، دانایی پیدا کند، آگاه شود و گر نه انسان بدون علم و آگاهی به درد نمی خورد و بعد این انسان علمش برای این است که بتواند آن را عملی کند، یعنی آن دانایی را در بستر جامعه و زندگی به منصه ظهور برساند و بعد هم این است که خالص باشد برای انسانیت.

خدا یا هر کس که این سخن را می گوید، آیا چنین موجودی، جامعه ای و گروهی، در دنیا عقب مانده و ضعیف می شوند و مشکل پیدا می کنند؟

اگر چنین باور و ذهنیتی در جوانان و ما به عنوان مدیران، مسئولین، دانشگاهیان، دانشجویان و معلمان باشد، جامعه باید با فقر و گرفتاری و مشکل همراه باشد؟ می شود این را پذیرفت؟ آن باور را باید پذیرفت.

من بارها این آیات را در مجامع مختلف خواندم باز هم می خوانم. می گویند قرآن را دائم بخوانید، من می گویم بخوانیم که بفهمیم و بفهمیم که عمل کنیم. در قرآن یک گفتگویی بین ملائکه و خدا اتفاق می افتد، خداوند به ملائکه می گوید می خواهم روی زمین یک خلیفه بگذارم، «وَإِذ قَالَ رَبُّکَ لِلمَلَـئِکَةِ إِنِّی جَاعِل فِی ٱلأَرضِ خَلِیفَه» می خواهم روی زمین خلیفه بگذارم. ملائکه می گویند کسی را می خواهی خلیفه بگذاری که خون بریزد، جنایت کند؟ همدیگر را بکشند و قتل و غارت کنند؟ «قَالُواْ أَتَجعَلُ فِیهَا مَن یُفسِدُ فِیهَا وَیَسفِکُ ٱلدِّمَاء» ما که داریم تو را تسبیح می کنیم، ما که عبادتت می کنیم «وَنَحنُ نُسَبِّحُ بحَمدکَ وَنُقَدِّسُ لَک» ما که تو را تقدیس و عبادت می کنیم. اگر او را خلیفه کنی جنایت می کند، خون می ریزد، «قَالَ إِنِّی أَعلَمُ مَا لَا تَعلَمُونَ» در جواب می گوید من می دانم آنچه که شما نمی دانید، «وَعَلَّمَ ءَادَمَ ٱلأَسمَاءَ کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُم عَلَی ٱلمَلَـئِکَةِ فَقَالَ أَنبـُونِی بأَسمَاءِ هَـؤُلَاءِ إِن کُنتُم صَدقِین». به انسان همه اسماء را آموزش می دهد، بعد به ملائکه می گوید که بگویید، می گویند «قَالُواْ سُبحَنَکَ لَا عِلمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمتَنَا» ما چیزی نمی دانیم جز آنچه که تو به ما یاد دادی می گوید حالا که اینطور هست، سجده کنید، «وَإِذ قُلنَا لِلمَلَـئِکَةِ ٱسجُدُواْ لِأدَمَ فَسَجَدُواْ إِلَّا إِبلِیسَ». همه سجده کردند جز ابلیس، شیطان خود را برتر دید. آن چیزی که انسان را مسجود ملائک کرد، عبادت، نماز و روزه نبود علم و آگاهی، دانایی بود. این بود که انسان مسجود ملائک شد.

علمی که خالص برای خدا و خدمت به مردم باشد، علمی که برای تغییر و دگرگونی در جامعه باشد و آن چیزی که امروز شما اسمش را گذاشتید «خواندن برای همدلی».

این جهل و نادانی است که ما را در مقابل هم قرار می دهد «بَل کَذَّبُواْ بمَا لَم یُحِیطُواْ بعِلمِهِۦ وَلَمَّا یَأتِهِم تَأوِیلُه»، تکذیب کردند، چون علم آن را نداشتند، اختلاف کردند، چون تفسیر قضیه را نمی دانستند، «کَذَلِکَ کَذَّبَ ٱلَّذینَ مِن قَبلِهِم فَانظُر کَیفَ کَانَ عَقِبَةُ ٱلظَّـلِمِین»، اصلا دعوا سر جهل است هیچ انسان عاقلی وقتی راه درست را نشان بدهند، در مقابل راه درست مقاومت نمی کند و تصور نمی کند که راه خودش بهتر است.

خواندن و کتابت ما را به یک زبان و نگاه مشترک می رساند، ما را به جایی می رساند که با هم اختلاف نکنیم. جهل بالاترین ظلم است که در جامعه شکل می گیرد و کسانی که جاهلانه تصمیم می گیرند ظلمی به جامعه می کنند که عاقبتش را خدا می فرماید: «فَانظُر کَیفَ کَانَ عَقِبَةُ ٱلظَّـلِمِین».

وقتی ما نمی توانیم از یک گرفتاری و بدبختی بیرون بیاییم به خاطر این است که نسبت به آن وضعیت جهل داریم وگرنه راحت می شود از هر مشکلی بیرون آمد و به قدرت رسید و به جایی رسید که به جز خدا نبیند، «رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند بنگر که تا چه حد است مکان آدمیت.»

می توان تا جایی که نشود دید رفت، اگر این باور را در خودمان داشته باشیم و اگر جوانان مان را با خواندن و مدیران مان را با خواندن -نه تنها جوانان- آشنا کنیم. اختلاف فقط به خاطر جهل است و گر نه سر چی دعوا می کنیم، وقتی می گوییم این راه را برویم آن یکی می گوید آن راه را برویم و دعوا می کنیم برای اینکه نمی دانیم کدامیک از این راه ها بیشترین اثر و تاثیربخشی را در زندگی ما و در آینده جامعه ما می تواند به وجود بیاورد و داشته باشد.

شعار مناسبی است «بخوانیم تا همدل شویم» بخوانیم تا دعوا نکنیم، بخوانیم که بی خود اختلاف نکنیم.

حق؛ مسلمان کسی است که در مقابل حق باید سر خم کند. امام حسین هم که داشت به کربلا می رفت، فرمود که «ما الامامُ الّا الحاکمُ بالکتاب القائم بالقسط الدائن بدین الحقّ»، امام هیچ وظیفه ای ندارد جز سه کار که باید بکند، یک، بر مبنای کتاب عمل کند، یعنی بر مبنای دانایی و شواهد و  evidence  عمل کند، دیمی عمل نکند. من به ذهنم می رسد که این کار را بکنم، مستندات علمی می گوید باید این کار را بکنید و ما باید بپذیریم بر مبنای علم عمل کنیم و این علم باید برای اقامه قسط و عدالت باشد که ما باید دانایی و علم مان را برای عدالت در جامعه و  در گستره اجتماع عملیاتی کنیم و راهی را برویم که حق و حقوق همه انسان ها و همه جوامع و همه جنسیت ها و همه چیز در آن باشد.

اگر ما این کارها را بکنیم آیا باز هم در جامعه مشکل پیدا می کنیم؟ اگر ما به جای خواندن صرف به این باورها عمل هم می کردیم و اگر این عمل را خالصانه انجام می دادیم آیا باز هم در جامعه مشکل پیدا می کردیم؟ ما مشکل داریم برای اینکه نمی دانیم، جایی هم که می دانیم عمل نمی کنیم و جایی هم که عمل می کنیم گاها جناحی، دسته ای، حزبی عمل می کنیم؛ یک طوری عمل می کنیم که حق و عدالت در آن نیست.

این روز، روز یادآوری است برای ما که به خودمان و فرزندان مان، به مدیران مان، به خواهران و برادران و مادران مان بگوییم که خواندن را و یاد گرفتن را و دانایی را همچنان باید در جامعه گسترش داد. اگر می خواهیم اسیر کسی نشویم، اگر می خواهیم دنیایی بسازیم که برازنده نسل ما و آیندگان ما باشد، باید به خواندن و کتاب احترام بگذاریم، باید زندگی مان را با کتاب و کتاب خوانی هم خوان کنیم و در حقیقت کتاب را همراه و دوست همیشگی خودمان بدانیم، اما نه فقط برای خواندن، برای آن همدلی که شما شعار آن را می دهید، همدل شویم یعنی هم جهت، همراه شویم.

دعوا از جهل است، تکذیب به خاطر نادانی است، امیدوارم خدا کمک کند بتوانیم این نگاه و این باورها و اعتقاد را بفهمیم، باور کنیم، اجرا کنیم و اگر باور کنیم، ما نسل دیگری می شویم، اگر ما باور کنیم هستی به خاطر ماست و ما برای علم، هر روز تلاش خواهیم کرد بهتر از دیروز شویم و اگر ما این رفتار را داشته باشیم، کشور، جامعه و مملکت مان را و همه چیز را می توانیم دگرگون کنیم.

این به شما ربط پیدا می کند که شما در کتاب و کتابداری و کتابخوانی مسئولیت دارید، می توانید این فرهنگ را گسترش دهید، می توانید این فرهنگ را در جامعه توسعه دهید. ما هم در دولت هر کاری از دستمان بربیاید کمک خواهیم کرد. ما هم تلاش خواهیم کرد که در دولت با خواندن و تجربه و علم جلو برویم، نه بر اساس تراوشات ذهنی که هست، تجربه ها و علم و دانش می تواند ما را از هر گرفتاری که الان در آن هستیم با قدرت بیرون بکشد، فقط باید در این مسیر یک مقدار صبر کنیم.

خدا کمک کند بتوانیم موفق شویم. از همه شما عزیزان تشکر می کنم و تلاش خواهیم کرد مشکلاتی هم که پیش راه شماست به امید خدا حل کنیم.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

انتهای پیام