شما به گفت وگوی ویژه دعوتید؛ همه حرف هایتان را با خود بیاورید

به گزارش ایسنا، به نقل از تابناک، ما ایرانیان در میان آرزوها، امیدها و ناامیدی های شخصی یا مشترک، یک حسرت مشترک نیز داریم. حسرتی که به نظر می رسد اکثریت جامعه ما با آن می سوزند و می سازند.

صحبت از یک حسرت مشترک در بین ما ایرانیان است. مساله ای که اصلا مساله نیست و پیش تر می توانست به راحتی حل شود؛ اکثر ما در برابر نزدیک ترین فرد زندگی مان و عزیزترین فرد در حیات مان، حرف یا حرف های ناگفته ای داریم که جرات نکرده ایم به زبان بیاوریم. علتش هر چه باشد، مهم نیست. مهم حسرتی است که از نبود گفت وگو و بلد نبودن آن یا یاد نگرفتنش در ما شکل گرفته و چه بسا همین حسرت، تبدیل به عقده های رفتاری شود.

گفت وگو به عنوان یک ابزار اساسی در ایجاد و تقویت روابط اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شناخته می شود. در این راستا، جامعه شناسان بر اهمیت تعاملات مؤثر در سطوح مختلف اجتماعی تأکید می کنند. یکی از این جامعه شناسان، با اشاره به چالش های موجود در ایران، به بررسی تأثیر دولت بر فرهنگ گفت وگو و تعاملات اجتماعی پرداخته است.

اهمیت گفت وگو

گفت وگو نه تنها در روابط خانوادگی بلکه در تعاملات گروه های اجتماعی و ارتباط دولت با مردم نیز ضروری است. این تعاملات می توانند به شکل گیری فهم مشترک، همبستگی اجتماعی و کاهش تنش ها کمک کنند. اما در ایران، تمرکز منابع و تصمیم گیری ها در دست دولت، فضای گفت وگو را محدود کرده است.

نتایج منفی عدم گفت وگو

نتیجه این وضعیت، افزایش پرونده های قضایی، طلاق و دیگر مشکلات اجتماعی است. عدم وجود یک بستر مناسب برای گفت وگو، به افزایش تنش ها و کاهش همبستگی اجتماعی منجر می شود. در این شرایط، افراد به جای همکاری، به دنبال حل مشکلات خود از طریق نهادهای دولتی هستند و این وابستگی می تواند به بحران های عمیق تری منجر شود. این را اردشیر گراوند، پژوهشگر و صاحب نظر اجتماعی، در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی تابناک عنوان می کند و معتقد است: وقتی تمامی ابزارهای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و امنیتی در اختیار دولت باشد، افراد و گروه های اجتماعی عملاً انگیزه ای برای گفت وگو و همکاری با یکدیگر نخواهند داشت. این وابستگی به دولت، موجب می شود که گروه های اجتماعی به جای یافتن نقاط مشترک، به رقابت و حتی تقابل با یکدیگر بپردازند.

نقش دولت در ترویج گفت وگو

دولت ها می توانند با ایجاد بسترهای مناسب، به ترویج فرهنگ گفت وگو کمک کنند. این شامل ایجاد فضاهای عمومی برای تبادل نظر، حمایت از سازمان های غیردولتی و تشویق به مشارکت فعال شهروندان است. دولت ها باید به جای تمرکز بر کنترل و نظارت، به تسهیل گفت وگو و تعاملات اجتماعی بپردازند.

دعوت به تمرین

این جامعه شناس از همه شهروندان دعوت می کند تا در تمرین گفت وگو با یکدیگر مشارکت کنند. این تمرین می تواند به تقویت روابط اجتماعی، کاهش تنش ها و ایجاد جامعه ای همدل و همکار منجر شود. در نهایت، ایجاد یک فرهنگ گفت وگو محور نیازمند همکاری همه جانبه دولت و مردم است.

گراوند، پژوهشگر و صاحب نظر اجتماعی، در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی تابناک درباره چالش ها و ضرورت های تعامل اجتماعی در ایران، به بررسی موانع و پیامدهای نبود فرهنگ گفت وگو پرداخت. وی تأکید کرد که ضعف در برقراری ارتباط سازنده میان افراد، گروه های اجتماعی، و حتی ارتباط میان مردم و دولت، از مهم ترین دلایل گسترش مشکلات اجتماعی در ایران است.

گفت وگو ضرورت است

گراوند با اشاره به اهمیت تعامل در سطوح مختلف اجتماعی گفت: «گفت وگو یک ضرورت انکارناپذیر است؛ از روابط خانوادگی گرفته تا تعامل گروه های اجتماعی، ارتباط دولت با مردم و حتی روابط بین المللی. هرکدام از این سطوح نیازمند بستری مناسب برای شکل گیری ارتباطات مؤثر هستند. اما در ایران، به دلیل تمرکز منابع و تصمیم گیری ها در دست دولت، این فضا محدود شده است. مردم به جای همکاری با یکدیگر، نگاهشان به دولت دوخته شده و به نوعی همه چیز از مجرای دولت تعریف می شود.»

نبود فلسفه زیستن مشترک

این پژوهشگر اجتماعی همچنین به موضوع ازدواج و طلاق اشاره کرد و گفت: «یکی از مشکلات اصلی نظام اجتماعی ما، نبود یک فلسفه زیستن مشترک است. ما هنوز نتوانسته ایم ارزش ها و اهداف متعالی را در جامعه نهادینه کنیم. مدارس، دانشگاه ها، خانواده ها و سایر نهادهای فرهنگی و اجتماعی در این زمینه عملکرد موفقی نداشته اند. به همین دلیل، بسیاری از افراد در مسیر زندگی خود دچار سردرگمی هستند و نمی دانند اهداف و اولویت های اصلی شان چیست.» وی با ارائه آماری گفت: «برای مثال، نرخ مشارکت اجتماعی زنان در ایران طی سال های اخیر افزایش یافته، اما این افزایش به دلیل بلوغ آگاهانه نبوده، بلکه به دلیل شرایط اجتماعی و اقتصادی بوده است. ما نیازمند بازنگری در رویکردهای فرهنگی و اجتماعی خود هستیم تا بتوانیم این تغییرات را به سمت اهداف متعالی هدایت کنیم.»

ضرورت بازسازی روابط اجتماعی

اردشیر گراوند در ادامه سخنان خود، بر اهمیت بازسازی روابط میان مردم تأکید کرد و گفت: «در جامعه ای که افراد نتوانند با یکدیگر تعامل کنند، شکوفایی فردی و اجتماعی ممکن نیست. شکوفایی فردی تنها زمانی معنا پیدا می کند که افراد در کنار دیگران رشد کنند و این رشد متقابل باشد. در غیر این صورت، یک فرد موفق اما منزوی، نمی تواند تأثیری مثبت بر جامعه بگذارد و خود نیز از شکوفایی جمعی محروم می ماند.» او همچنین هشدار داد: «اگر جامعه ای فلسفه زیستن مشترک نداشته باشد، افراد در مسیر زندگی خود دچار انزوا یا رفتارهای ناسازگار می شوند. این وضعیت موجب افزایش آمار طلاق، بیکاری، اعتیاد و سایر آسیب های اجتماعی می شود. جامعه ما باید به سوی خلق ارزش های مشترک حرکت کند و این تنها از طریق تقویت فرهنگ گفت وگو و تعامل سازنده ممکن است.»

راهکارهای پیشنهادی

اردشیر گراوند در پایان این گفت وگو، به ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت اجتماعی پرداخت و گفت: «ایجاد بستری برای گفت وگو در سطوح مختلف اجتماعی، بازنگری در سیاست های متمرکز دولت، و توانمندسازی نهادهای مردمی از جمله اقداماتی است که می تواند به بهبود وضعیت تعاملات اجتماعی کمک کند. همچنین، نظام آموزشی و رسانه ها باید نقش فعالی در ترویج ارزش های مشترک و اهداف متعالی ایفا کنند.» این پژوهشگر تأکید کرد که بدون تغییر در نگاه و عملکرد اجتماعی، چالش های موجود همچنان پابرجا خواهند ماند و جامعه به سوی تنش های بیشتر حرکت خواهد کرد.

*بازنشر مطالب دیگر رسانه ها در ایسنا به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان می باشد.

انتهای پیام