«قرآن و امنیت متعارف» تلاش برای پایه گذاری یک نظریه بومی

به گزارش ایرنا، کتاب قرآن و امنیت متعارف تألیف دکتر یوسف خان محمدی، محقق و پژوهشگر زنجانی و دانشیار دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی است. این کتاب برای نخستین بار در سال 1402 در 286 صفحه در قطع وزیری و در انتشارات دانشگاه شهید بهشتی منتشر شده و روانه بازار شده است.

نگارنده در این اثر تحقیقی کوشیده است با خوانش اسلام شیعی، دست مایه ارزشمندی را در اختیار پژوهشگران حوزه امنیت پژوهی قرار دهد که انتظار می رود برای استادان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی علوم سیاسی، روابط بین الملل، فقه سیاسی، اندیشۀ سیاسی اسلام، معارف قرآن، حکمرانان و تصمیم سازان عرصۀ عمومی جامعۀ ایران کاربردی و مفید باشد.

در پیشگفتار این کتاب آمده است: کتاب قرآن و امنیت متعارف را شاید بتوان زیر مجموعۀ کلان پروژۀ «تفسیر سیاسی قرآن» تعریف کرد که در دو دهۀ گذشته از اولویت های نخست نویسنده در پژوهش بوده است.

امنیت از ارکان لازم و ضروری زیست جمعی انسان ها در تمامی ادوار تاریخ بوده و بی تردید، تولید، حفظ و بسط آن در جامعه، از مهم ترین بنیادهای تشکیل و تکوین دولت است؛ چراکه جامعۀ بدون امنیت، جامعه ای فروپاشیده و شکننده خواهد بود. مفهوم امنیت در جهان امروز در چهره های جدید و مضامینی نو تبلور و عینیت یافته و وسعت معنایی پیدا کرده است؛ این وسعت معنایی از این همانیِ مفهوم امنیت و امنیت نظامی به حوزه های دیگر امنیت و حتی به امنیت غذایی گسترش یافته که از آن به «امنیت موسع» یا همان «امنیت نظامی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و محیط زیستی» تعبیر می شود.

تأمین، حفظ و بسط امنیت، نه فقط دغدغۀ حکمرانان و متفکران اجتماعی بوده که توجه و عنایت جدی ادیان توحیدی، به ویژه دین اسلام و بخصوص قرآن (اصلی ترین متن مرجع مسلمانان و رکن مُکِّون تمدن اسلامی) را به خود جلب کرده است.

به نظر می رسد که تولید و پایه گذاری یک نظریۀ بومی بر اساس سابقۀ تمدنی و مقتضات فرهنگی و اجتماعی ایرانیان، مستلزم شناخت نظریه های جدید توسعه در حوزه های دانشی از یک سو و عرضۀ دانش های نوین اجتماعی به آموزه های دینی، از جمله قرآن، از سوی دیگر است تا انسان مسلمان را در جهان امروز برای بهبود و توانمندسازی خود و ساختن جامعه ای نوین و توسعه یافته توانا سازد.

کتاب «قرآن و امنیت متعارف» با این هدف، موضوع امنیت به معنای «موسع» را پس از بررسی منابع و متن ها و نظریه های جدید امنیت پژوهی، به قرآن عرضه و با روش تفسیر موضوعیِ استنطاقی بررسی کرده و در طلب پاسخ از قرآن برآمده است.

گفتنی است کتاب اندیشه سیاسی شیخ عبدالکریم زنجانی و کتاب «تفسیر سیاسی قرآن در ایران معاصر» نیز یکی دیگر از آثار این نویسنده است که در گروه علمی «حقوق و علوم سیاسی» در شانزدهمین همایش کتاب سال حوزه به عنوان اثر تحسین شده در سال 1394 انتخاب شد.