مؤلفه های تربیت فرزند در سیره حضرت زهرا(س)

بیستم جمادی الثانی سالروز ولادت حضرت زهرا(س) است مادری که حسنین(ع) را در دامن پاک خود پرورش داده است؛ به همین مناسبت ایکنا قزوین گفت وگویی با ناهید همایونلو، مدرس حوزه علمیه خواهران قزوین انجام داده است که در ادامه آن را می خوانیم:

ایکنا: مؤلفه های تربیتی شاخص سبک زندگی حضرت زهرا(س) چیست؟

هر انسان برای اینکه بتواند به آرامش در زندگی برسد نیاز به طرح دارد تا زندگی را بر آن مدار قرار دهد بنابراین چه خوب است که برنامه های سبک زندگی برگرفته از یک مکتب باشد؛ از آنجا که دین مبین اسلام برای تمام شئون زندگی انسان الگوهایی را مطرح کرده در زندگی هم می توانیم حضرت زهرا(س) را الگوی خود قرار دهیم تا هر آنچه در رابطه با زندگی انسانی و ایمانی نیاز داریم را از زندگی حضرت بگیریم.

آیه «هل اتی» در وصف خانواده حضرت زهرا(س) نازل شده است؛ چالشی که در جامعه امروز با آن مواجه هستیم آرامش در خانواده است، قطعاً همه ما در زندگی با فراز و نشیب هایی روبه رو هستیم و هیچ کدام از زندگی ها بدون دغدغه نیست.

مواجهه انسان با مشکلات دغدغه هایی را برایش ایجاد می کند که برای رهایی این بحران و مواجهه با آن باید واکنش هایی را از خود نشان دهد تا مسئله را حل و آرامش ایجاد کند. حضرت زهرا(س) در زمان حیات خود قطعاً با بحران هایی مواجه بودند؛ ایشان در محیط خانواده در نقش همسری و مادری نمونه بودند، مهر و محبت مادری موضوعی است که خداوند در دل هر انسانی به ودیعه گذاشته است بنابراین حضرت زهرا(س) خانواده خود را با توجه به اهداف و نیازهای یک خانواده متعالی، به خوبی مدیریت کردند.

حضرت زهرا(س) مفسر قرآن بودند و قرآن را دل خود جا داده بودند بنابراین می دانستند آرامشی که همه به دنبال آن هستیم در ذکر و یاد خداوند متعال است. حضرت زهرا(س) مملو از یاد خداوند متعال بودند برای همین در نقش مادر، مهربانی، سنگ صبوری و خستگی ناپذیری و محبت را به خانواده، فرزندان و جامعه القا می کردند. برای یک زندگی آرام باید آنچه را خداوند متعال برای یک انسان در نظرگرفته مدنظر قرار دهیم و در مواجهه با مشکلات، صبوری و بردباری را از حضرت فاطمه(س) بیاموزیم و ایشان را الگوی خود قرار دهیم.

تربیت یک سیر دارد و برای به حد اعلا رساندن نظام فکری فرزندان باید الگوهای تربیتی داشته باشیم در مباحث تربیتی با جستجو در زندگی حضرت زهرا(س) می بینیم که بینش خدامحوری در خانواده حاکم است، وقتی انسان به سوی خدامحوری حرکت می کند ناخودآگاه محبت محوری در کنار او قرار می گیرد و آرامش به خانواده تزریق می شود.

رفتار حضرت زهرا(س) برگرفته از موازین الهی بود، در زندگی ایشان نمی یابیم که به واسطه مادیات به آرامش برسند همچنین وقتی به نهایت مشکلات رسیدند از خداوند متعال درخواست مدد داشتند بنابراین انسان با اطاعت از خداوند و بندگی به چنین جایگاه و کمال خواهد رسید؛ لازم به ذکر است که برکات آرامش زندگی حضرت زهرا(س) نیز در جامعه جاری و ساری شده است.

ایکنا: حضرت زهرا(س) در تربیت به چه نکاتی توجه داشتند؟

سلامت روحی و آرامش فرزندان حضرت زهرا(س) به وضوح در تربیت ایشان دیده می شود. ایشان شخصیت هایی مانند امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و حضرت زینب کبری(س) را تربیت کردند، حضرت زینب(س) در اوج مصیبت جمله «ما رأیت الا جمیلاً» را بر زبان جاری کردند و همه اینها بیانگر این است که انسان با یاد خداوند می تواند به جایگاهی برسد که مشکلات را پشت سر بگذارد و با صبر به آرامش حقیقی دست یابد.

در تربیت مقوله مهارت آموزی بسیار مهم است، حضرت زهرا(س) نسبت به این مسئله توجه داشتند و در کتب تاریخی آمده است که وقتی پیامبر(ص) در منبر سخن می گفتند حسنین(ع) پای منبر می نشستند و وقتی از مسجد به خانه بازمی گشتند حضرت زهرا(س) در منزل فضایی مانند منبر ایجاد می کردند و از آنان می خواستند فرموده های پیامبر(ص) را تکرار کنند. همچنین دانه های تسبیح را روی زمین می ریختند و هر فرزند که دانه بیشتری جمع می کرد برنده مسابقه بود. اینها نشان می دهد زندگی دارای ظرافت بوده و خانواده بهترین مأمن برای تربیت فرزندان است تا مهارت ها را در خانواده بیاموزند.

حضرت زهرا(س) با فرزندان همفکری داشتند و این نشان از نگاه متعالی ایشان است؛ امام حسن(ع) ایثار را با دعای مادرشان در حق همسایگان آموختند. اینها می تواند بهترین مؤلفه های تربیتی باشد و بهتر است این مولفه ها را در زندگی به کار بگیریم.

ایکنا: حضرت زهرا(س) چگونه با فرزندان خود سخن می ‎گفتند؟

حضرت زهرا(س)فرزندان خود را با الفاظ بسیار لطیف می خواندند که در حدیث کسا به آن اشاره شده است و محبت محوری در حضرت زهرا(س) در اوج قرار داشت به گونه ای که حضرت رسول(ص) به ایشان لقب «ام ابیها» دادند؛ این نشان می دهد حضرت در این زمینه تکامل داشتند.

باید محیط خانواده مناسب و دلنشین و فرزندان در آن احساس عزت نفس و خداباوری داشته باشند، برخی از والدین به تأسی از حضرت زهرا(س) با فرزندان خود هم بازی می شوند شاید در ظاهر یک بازی باشد ولی سرشار از تربیت رفتاری است که والدین می توانند حین بازی آن را به اجرا بگذارند. محیط خانواده باید گرم، صمیمی، مملو از محبت باشد چراکه فرزندان باید در محیط خانواده آرامش داشته باشند تا در جامعه نقش آفرینی کنند.

ایکنا: فعالیت های علمی حضرت زهرا(س) چگونه بود؟

علم آموزی جنسیت نمی شناسد و مقام علمی حضرت زهرا(س) بسیار قابل توجه بوده است و انسانِ در معرض مقام بندگی به مقام علمی، ایمان و تقوا دست خواهد یافت، ایشان به عنوان بانوی نمونه در بحث علمی سرآمد بودند و در روایتی آمده است بانوان مدینه از حضرت سؤال می پرسیدند و برای دریافت پاسخ به ایشان مراجعه می کردند، یکبار بانویی سؤالاتی را مطرح کرد تا آنکه به 10 مرتبه رسید و حضرت زهرا(س) بدون هیچ گونه احساس و اظهار ناراحتی و بلکه به عطوفت پاسخ او را بیان کردند. پس از آن، زن خجالت زده شد و گفت شما را خسته و ناراحت کردم، بیش از این مزاحم شما نمی شوم.

حضرت زهرا(س) فرمود: خیر؛ برای من زحمتی نخواهد بود. سپس افزود: چنانچه شخصی اجیر شده باشد تا باری سنگین را به جایی ببرد و در ازای آن مبلغ صد هزار دینار مزد بگیرد آیا ناراحت می شود؟! آن زن در جواب حضرت گفت: خیر. بعد حضرت زهرا(س) فرمود: من برای هر سوال که جوابش را بگویم اجیر تو هستم و مزد و پاداش آن نزد خداوند متعال به ارزشی بیش از این جهان است.

علم آموزی و پیشرو بودن در این زمینه منافاتی با وظایف مادری و همسری بانوان ندارد بلکه کمک کننده است و تربیت صحیح در سایه علم آموزی محقق خواهد شد. با علم آموزی بصیرت افزایش خواهد یافت و سره از ناسره قابل تشخیص خواهد بود بنابراین به بانوانی نیاز داریم که علم دینی و قرآنی داشته باشند تا مباحث تربیتی خود را در خانواده به جریان بیندازند.

بیان حضرت زهرا(س) در دفاع از امیرالمؤمنین(ع) نیز ناشی از امام شناسی است؛ در اقتصاد مقاومتی نیز حضرت الگویی برای ما هستند که بتوانیم اقتصاد فردی و اجتماعی خود را به گونه ای تنظیم  کنیم تا وابستگی و نیاز به اجنبی پیش نیاید.

انتهای پیام