سیاست مسدودسازی فضای مجازی جواب نداده است/با هر سختی متصل می شویم

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، بیش از 2 سال از فیلتر شدن اینستاگرام و واتساپ و پنج سال از فیلتر شدن تلگرام در ایران می گذرد. در آن زمان هر کدام به دلایل اعلام شده به طور موقت مسدود شدند، اما بازگشت شان به نسخه بدون فیلتر تا کنون معلق مانده است.

زمانی که اینستاگرام در کشور شناخته شد، بسیاری از افراد که هنر یا سرمایه اندکی داشتند، با استفاده از بستری که این اپلیکیشن ایجاد می کرد، کسب و کار خود را آغاز کردند. اوج استفاده از اینستاگرام و فروش محصولات و خدمات در این بستر به زمان کرونا باز می گردد. آن زمان اینستاگرام از یک بستر سرگرمی صرف به فروشگاه های خرده فروشی کوچک تبدیل شد.

هر صفحه اینستاگرامی تبدیل شد به یک مغازه کوچک که اجازه می داد افراد آنطور که دوست دارند، محصول یا خدمتی که عرضه می کنند را به دیگران معرفی کرده و به فروش برسانند. لایوهای آموزشی، کلاس های گروهی و گروه های ورزشی حاصلی بود که اینستاگرام در دوران کرونا برای مردم داشت.

این سبک از زندگی باعث شد بسیاری از افرادی که سرمایه اولیه برای معرفی کسب و کار خود نداشتند، از این مسیر شرایطی را برای خود فراهم کنند. زیست مردم در این فضا شکل گرفت و البته مانند هر فناوری دیگری، اینستاگرام هم تیغ دولبه بود که در کنار ظرفیت های خود می توانست تهدیداتی داشته باشد. همین تهدیدها نیز منجر به مسدودسازی موقت این بستر شد.

با توجه به اتفاقاتی که رخ داده بود، در دولت گذشته مطالبه مردم برای رفع فیلتر اینستاگرام به آن شکل مطرح نشد و کارگروه مصادیق مجرمانه حتی با رفع فیلتر گوگل پلی نیز موافقت نکرد؛ به این شکل تلاش وزیر ارتباطات وقت برای این موضوع نیز بی نتیجه ماند.

با آغاز تبلیغات انتخابات دولت چهاردهم، اغلب نامزدها به مساله فیلترینگ و اینکه این سیاست شکست خورده است، اعتراض کردند. مسعود پزشکیان نیز یکی از موضوعات مهم در دولت خود را رفع فیلترینگ شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام و پیام رسان های تلگرام و واتساپ اعلام و از روز نخست شکل گیری دولت با جدیت آن را دنبال کرد و به نتایجی نیز دست یافت؛ اما نتیجه قطعی هنوز حاصل نشده است.

ارتباط مان را با سختی حفظ کردیم

«مونا نظری پور» 32 سال دارد و یکی از کسانی است که اواخر سال 1400 فروش لوازم بهداشتی و آرایشی را در اینستاگرام و واتساپ آغاز کرد. او درباره کسب و کارش گفت: روزهای اولی که کارم را آغاز کردم، مانند هر کار دیگری خیلی مشتری نداشتم؛ اما از طریق عکس، فیلم و محتوا توانستم پیچم را به مردم بشناسانم و مشتریان خودم را از سراسر کشور پیدا کردم. اوایل سفارشاتم زیاد نبود، اما بعد از مدتی تقریبا روزی 100 سفارش داشتم.

وی افزود: چند ماهی از کارم گذشته بود که اینستاگرام و واتساپ فیلتر شدند. تا چند ماه خودم و همه کسانی که در این بستر کار می کردیم، بدون مشتری ماندیم و تقریبا ارتباط ما با دنیای مشتریان مان قطع شد. درست است که در ماه های اول گیج بودیم و نمی دانستیم که چطور باید کار را پیش ببریم اما بعد از مدتی با خرید فیلترشکن توانستیم ارتباط مان را برقرار کنیم، هر چند که این ارتباط هرگز مانند گذشته نشد.

این فروشنده فضای مجازی تصریح کرد: گاهی فیلترشکن ها کار نمی کنند، گاهی یک اپراتور با یک فیلترشکن سازگار است و گاهی باید کلا فیلترشکن را عوض کرد و این مساله کمی کار را برای ما سخت کرده، اما با این همه این جریان تعطیل نشده است. ما فروشندگان اینترنتی که بستر اصلی فعالیت مان اینستاگرام است هر روز به واسطه فیلترشکن های پولی و رایگان به هر شکلی که شده کار خود را انجام می دهیم.

وی ادام داد: همین مساله نشان می دهد که سیاست مسدودسازی این شبکه اجتماعی جواب نداده است و فقط باعث شده بچه های ما از بزرگ تا کوچک همگی به فیلترشکن دسترسی داشته باشند و به سایت هایی که ممکن است مناسب سن شان نباشد دسترسی پیدا کنند.

فیلترشکن از صبح تا شب روشن است

«امین» یکی از فروشندگان لباس مردانه در اینستاگرام است که 100 هزار فالوئر دارد. او درباره فیلتر اینستاگرام می گوید: اوایل که اینستاگرام فیلتر شده بود، مشکلات زیادی داشتیم. پیدا کردن فیلترشکن هایی که قطع و وصل نمی شوند و قیمت مناسبی دارند، برای ما به یک چالش تبدیل شده بود. اما بعد از حدود چند هفته دیگر این مشکل را نداشتیم. الان هم فیلترشکن ما از صبح تا شب روشن است و عملا مشکلی برای اتصال نداریم. تنها دردسری که داریم، مربوط به زمانی است که برای ورود به سایت های داخلی مجبور هستیم فیلترشکن را خاموش کنیم.

وی افزود: البته این وضعیت ما است، بعضی از مشتریان مان اینترنت پرسرعتی ندارند که با نصب فیلترشکن بتوانند به راحتی وصل شوند یا وسع مالی شان نمی رسد ماهیانه برای یک فیلترشکن 2 کاربره 200 تا 300 هزار تومان هزینه کنند. در این بخش است که مشکلاتی ایجاد می شود.

این فروشنده اضافه کرد: شاید اوایل کار ما سخت شد، اما در نهایت راهش را یاد گرفتیم و کارمان را پیش بردیم. مشکل اصلی برای کسانی است که از اینستاگرام یک درآمد اندکی برای خودشان به دست آورده بودند و توان این را نداشتند که آن را صرف خرید فیلترشکن یا اینترنت پرسرعت کنند، در نهایت هم کسب وکارشان جمع شد. خیلی از آن ها ابتدای راه بودند و تازه داشتند جان می گرفتند اما متاسفانه فرصتی برای رشدشان باقی نماند.

از یک خرده فروش به یک کارآفرین کوچک تبدیل شدم

«ساحره اکبری» 28 سال دارد و در یکی از روستاهای خراسان رضوی زندگی می کند. شغل او فروش ادویه های محلی و تازه است. او هنوز هم در حال فعالیت است و از طریق اینستاگرام و سایت های داخلی کار فروشش را انجام می‎ دهد. او در این باره به ایرنا گفت: ما در یک روستای کوچک زندگی می کنیم، زمانی که کرونا شروع شد، مردم کم کم شروع کردند به پختن نان خانگی و درست کردن غذاهایی که ویروس کرونا را دور می کند. یک عده دیگر شروع کردند به فروش روغن و ماسک و الکل. من هم فکر کردم در این موقعیت شروع کنم به ادویه فروختن. با ادویه های ارزان قیمت مانند زردچوبه شروع کردم و بعد کارم را گسترش دادم. هل و زعفران خراسان به محصولات من اضافه شد. بعد هم مادرم گفت اگر نان شیرینی خواستند، من درست می کنم و برای من هم بفروش.

اکبری تصریح کرد: زمانی که همسایه ها دیدند من و مادرم از این طریق هفته ای 2 تا سه سفارش داریم، آن ها هم این کار را شروع کردند. به خودمان که آمدیم دیدیم همراه با تعداد زیادی از زنان محله در حال فروش محصولات مختلف خانگی هستیم و خدا رو شکر برای همه هم مشتری بود. حدود 2 سال به این شکل گذشت تا اینکه اینستاگرام فیلتر شد. خیلی از زنان هم محله ای من همان موقع قید کار را زدند، چون سواد و حوصله نصب فیلترشکن و استفاده از آن را نداشتند.

وی افزود: برخی دیگر هم که ماندند تصمیم گرفتند در پلتفرم های داخلی هم کار کنند که آن روش هم خیلی جواب نداد. اینستاگرام قابلیت این را دارد که از محصول عکس و فیلم تهیه کنیم، رضایت یا نارضایتی مشتریان کاملا مشهود است، بیش از نیمی از جمعیت کشور در آن عضو هستند و با کمی تلاش و حتی تبلیغ ظرف مدت کوتاهی می توان مشتریان خوبی پیدا کرد. من الان بعد از 2 سال نه تنها مشتریان خرد بلکه مشتریانی دارم که برای رستوران از من خرید می کنند و همین باعث شده کارم را گسترش بدهد. همین الان 2 ادمین برای صفحه فروش محصولات دارم، 4 نفر مسئول حمل ونقل و پست محصولات سفارشی هستند و در کارگاه مان نیز حدود 10 نفر مشغول به کار هستند.

به گزارش ایرنا، سوال پرتکرار مردم در شبکه های اجتماعی همچنان موضوع رفع فیلتر است. زیست شکل گرفته مردم در فضای این پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی هر روز بیش از گذشته این مطالبه را دارد که چرا و چه زمانی رفع فیلتر انجام می شود؟ یک قشر مهم مطالبه گر در این بین، صاحبان کسب وکارها هستند. ویترین کاری و راه ارتباطی که اینستاگرام برای آن ها ایجاد کرده، توانسته تاثیر خوبی بر کسب وکارشان بگذارد.