چرا حملات رژیم صهیونیستی به دمشق متوقف نمی شود؟

به گزارش مشرق، با گذشته 10 روز از سقوط نظام قانونی اسد و حاکم شدن معارضان مسلح بر امور دمشق، ارتش رژیم صهیونیستی همچنان در حال نقض توافقنامه ترک مخاصمه 1974 و هدف قرار دادن مراکز راهبردی در عمق خاک سوریه است. رژیم صهیونیستی علاوه بر اشغال یک سوم باقی مانده از بلندی های جولان و کوه حرمون، در حال پیش روی در منطقه حائل با سوریه و اشغال برخی نقاط راهبردی در استان القنیطره است. همزمان جنگنده های رژیم صهیونیستی با هدف قرار دادن بیش از 500 نقطه راهبردی در سوریه بخش بزرگی از نیروی هوایی، دریایی، سایت های پدافندی، انبارهای موشکی و غیره متعلق به ارتش سوریه را نابود کرده است. سلسله اقدامات اخیر رژیم صهیونیستی در سوریه سبب ایجاد این سوال در میان تحلیل موافق و مخالفت مقاومت در سوریه شده است که چرا نتانیاهو پس از سقوط اسد همچنان در حال ادامه تجاوزات گذشته در خاک سوریه است؟ برخی تحلیلگران معتقدند فارغ از حضور یا عدم حضور مقاومت در خاک سوریه، هیأت حاکمه اسرائیل خواستار وجود «همسایه قوی» در مرزهای شمالی خود نیست و قصد دارد تا ابزارهای قدرت حکومت آینده سوریه را به بهانه های مختلف از بین ببرد.

حذف بارانداز لجستیکی مقاومت

طی دو دهه اخیر محور مقاومت با استفاده از امتیاز پیوستگی ژئوپلیتیکی امکان تسلیح مقاومت لبنان، فلسطین، سوریه و عراق را داشت، بی آنکه نیاز «چراغ سبز» دولت ثالث یا همکاری سایر گروه های غیردولتی باشد. بر همین اساس محور یکپارچه مقاومت این امتیاز را به دست آورد تا بدون کمترین چالشی اقدام به ایجاد جبهه ای واحد در برابر رژیم صهیونیستی کند. به عبارت دیگر یکی از دلایل شکل گیری راهبرد «وحدت میدان ها»، وجود سوریه در میان اضلاع محور مقاومت بوده است. با فتح دمشق توسط معارضان مسلح و تغییر سیاست های این کشور عربی در قبال کریدور انتقال سلاح- تجهیزات به سمت مرزهای لبنان، رژیم صهیونیستی امیدوار است تا بتواند حلقه محاصره نیروهای حزب الله را تکمیل و در آینده نزدیک موج دوم حملات در جنوب لبنان را آغاز کند.

صحبت های اخیر سید عباس عراقچی و شیخ نعیم قاسم دبیرکل حزب الله لبنان در خصوص امکان از سرگیری فعالیت کریدور ارتباطی مقاومت در آینده نزدیک نشان دهنده سیال بودن سیر تحولات و آینده نامشخص آن است. بر همین اساس سناریو نخست در خصوص بازگشایی مسیر ارتباطی با حزب الله، همکاری حاکمیت جدید در دمشق با محور مقاومت به عنوان یکی از تعهدات ارائه شده در جریان هجدهمین دور از مذاکرات سه جانبه آستانه در دوحه است. در سناریو دوم هسته های خفته مقاومت در سوریه با همکاری برخی گروه های شبه نظامی مستقر در شرق و جنوب سوریه، مانند قسد، بر بخشی از جغرافیای سوریه حاکم شده و روند انتقال سلاح به مرز با لبنان دنبال می کنند. تحرکات اخیر اسرائیل حاکی از آن است که صهیونیست ها قصد دارند تا با پیش روی در جنوب سوریه، جلوی این روند جدید را بگیرند.

جلوگیری از شکل گیری «دمشق قوی»

تغییر کامل ادبیات سیاست مداران و رسانه های اسرائیلی در خصوص معارضان سوریه در فرآیند قبل و بعد از سقوط اسد، نشان دهنده نگاه کلان تل آویو نسبت به جایگاه ژئوپلیتیکی- تاریخی سوریه در شرق مدیترانه است. نابود کردن 80 درصد از توان نظامی ارتش سوریه به بهانه عدم افتادن تسلیحات به دست گروه های تروریستی، نشان دهنده سیاست اسرائیل برای جلوگیری از استقرار حاکمیت قدرتمند در دمشق است. برخی تحلیلگران معتقدند صهیونیست ها علاقه مند به استقرار دولت اخوانی در نزدیک مرزهای خود نیستند. بنا بر تجربه سقوط دولت محمد مرسی در مصر، به نظر می رسد این بار نیز صهیونیست ها قصد دارند تا در ابتدای با معارضان مسلح همراهی کرده و سپس بستر لازم برای تغییر نظام سیاسی یا تجزیه سوریه فراهم کنند.

با توجه به موارد فوق یکی از سناریوهای قابل توجه در خصوص تحولات جاری در دمشق، صف آرایی مجدد محور اخوانی ترکیه- قطر در برابر بلوک محافظه کار سنی است. برای کشورهای سنی منطقه نیز ظهور دولتی اخوانی که دارای سازوکارهای دموکراتیک تر از شیخ نشین های خلیج فارس یا حکومت های اقتدارگرا در مصر- اردن است می تواند «تهدید وجودی» تلقی شود. برهمین اساس این امکان وجود دارد که اسرائیل با همکاری کشورهای محافظه کار سنی زمینه سقوط دولت مرکزی در دمشق و استقرار دولتی متفاوت را فراهم کند.

تجزیه سوریه

گیدعون ساعر وزیر خارجه جدید اسرائیل پس از تغییر قدرت سیاسی در دمشق، صراحتاً از حمایت رژیم صهیونیستی از اقلیت های کردی و دروزی در شمال شرق و جنوب سوریه در برابر گروه های اسلام گرا گفت. حرکت ماشین جنگی اسرائیل در جنوب سوریه و برخی تحرکات سیاسی- تبلیغاتی مشکوک در این مناطق نشان دهنده خیز اسرائیل برای تجزیه این کشور عربی است. در طرح امنیتی رژیم صهیونیستی تلاش بر آن است تا اقلیت دروزی در استان های السویدا و قنیطره تحریک شده و زمینه برای جدا شدن این دو استان از سوریه فراهم گردد.

نوع حمایت اسرائیل از کردهای سوریه اما متفاوت است. تل آویو در رقابت ژئوپلیتیکی با آنکارا قصد دارد تا جلوی پیش روی ارتش ترکیه و هم پیمانان مسلح آن را در شمال شرق سوریه بگیرد. به عبارت دیگر گروه های کردی در منظومه فکری صهیونیست ها ابزاری برای مهار تحرکات منطقه ای ایران و ترکیه فهم و تحلیل می شوند. تداوم راهبرد حمایت رژیم صهیونیستی از قسد می تواند بهانه لازم برای نابودی کامل این گروه ها یا پیش روی قسد و شکل گیری هویت فدرال کردی در شمال شرق سوریه را فراهم آورد. تحولات روزهای آینده نشان خواهد داد که اراده کدام یک از بازیگران شکل دهنده آینده سوریه خواهد بود.

بهره سخن

تحرکات اخیر رژیم صهیونیستی در سوریه می تواند بذر اختلافات و بحران های آینده شرق عربی را کاشته و اجازه برقراری صلح در منطقه را ندهد. عدم استقرار حکومت مرکزی قوی در سوریه به معنای تشدید فعالیت گریز از مرکز در جغرافیای موزائیکی سوریه خواهد بود. طی روزهای اخیر رسانه ها و تحلیلگران صهیونیست سعی کردند با دنبال کردن خط خبری مشخص، تهدید استقرار حکومت اسلام گرا اخوانی در سوریه را برجسته نمایند. در این خط عملیات روانی در صورت استقرار افراد هم فکر با حماس در دمشق، این امکان وجود دارد تا در میان مدت حکام جدید سوریه به فکر بازپس گیری بلندی های جولان و سایر مناطق اشغالی بی افتند. برهمین اساس ارتش اسرائیل چاره ای جز توسعه حضور نظامی در جنوب سوریه و نابودی تمام زیرساخت های دفاعی این کشور عربی ندارد! موارد فوق این زنگ خطر را برای آنکارا به صدا درمی آورد که اگر نسبت به تحرکات اخیر اسرائیل بی تفاوت باشد، امکان گسترش ناامنی و تروریسم در مرزهای جنوبی این کشور بیش از گذشته وجود خواهد داشت. در چنین شرایطی باید منتظر ماند و دید که حاکمان جدید دمشق تا کی قرار است در برابر تجاوزات اسرائیل «سیاست انفعال» اتخاذ کرده و نسبت به نقض تمامیت ارضی سوریه بی تفاوت باشند.