«نقش جهان» در قُرُق زنان؛ پایانی بر یک تابو یا آوانگارد راهی نو

به گزارش ایرنا، این دیدار که به «اِل کلاسیکوی» فوتبال ایران موسوم است، در شرایطی برگزار شد که با حکم کمیته انضباطی، مردان حق ورود به ورزشگاه را برای تماشای دیدار سپاهان و پرسپولیس نداشتند و به این ترتیب گردهمایی شگفت انگیزی از زنان که از سراسر اصفهان و استان های همجوار خود را به ورزشگاه رسانده بودند مقابل لنز دوربین ها پدیدار شد.

حکم تاریخی کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال مبنی بر محرومیت آقایان از حضور در ورزشگاه، فضای هشتاد و چهارمین دیدار مهم و حساس از هفته دوازدهم رقابت های لیگ برتر فوتبال را دوچندان شگفت آمیزتر کرده بود زیرا برای نخستین بار در ایران، تنها تماشاچیان زن بودند که در غیاب مردان روی سکوها تیم های مورد علاقه خود را تشویق می کردند.

سپاهان در این دیدار خانگی، 2 بر یک پرسپولیس را شکست داد؛ رخدادی که شیرینی این قرق زنانه را افزونتر کرد.

به فاصله کوتاهی پس از بازی، مدیرعامل باشگاه ایرنا اظهار امیدواری کرد که حضور بانوان و خانواده ها بعنوان الگو و تجربه فاخر در بازی های آتی فوتبال نیز تکرار شود.

ایوب درویشی افزود: فرهنگ غنی تماشاگران اصفهانی و مهمانانی که از استان های دیگر آمده بودند، از ویژگی های قابل تامل این بازی است.

به گفته جانشین فرمانده انتظامی استان اصفهان نیز بانوان اصفهانی با نظم مثال زدنی و رفتار مسوولانه خود نشان دادند که می توانند در بزرگترین رویدادهای اجتماعی و ورزشی نقش آفرین باشند.

سردار محمدرضا هاشمی فر پس از این بازی با صدور پیامی افزود: حضور گسترده انعکاس زنده ای از اراده و توانایی زنان ایرانی در مدیریت رویدادهای بزرگ و خلق فضای امن، شاد و باشکوه است.

جمعیت کثیر زنان هوادار، نماد نقش پذیری اجتماعی

یک جامعه شناس و پژوهشگر فرهنگی اصفهان نیز در همین پیوند به ایرنا گفت: بر اساس نظریه «کنش متقابل نمادین»، انسان ها معناهایی را به دیگران انتقال می دهند و دیگران این نمادهای معنی دار را تفسیر می کنند و بر مبنای آن واکنش نشان می دهند.

امان الله باطنی با بیان اینکه حضور چشمگیر زنان در ورزشگاه نقش جهان حامل پیام ها و نشانه های فراوان است، افزود: گردهمایی زنان در یکی از سردترین روزهای سال در ورزشگاه نشانه پایداری آنها بر یک مطالبه(حضور در سکوهای تماشاگران) است که نوعی کنشگری اجتماعی محسوب می شود.

این جامعه شناس افزود: این حضور آنچنان پررنگ بود که بطور کامل جای خالی مردان را در ورزشگاه پر کرد و این نشانه نقش پذیری اجتماعی زنان نه بعنوان نقش جایگزین بلکه بعنوان عهده داران نقش اجتماعی اصلی در جامعه است.

باطنی افزود: حضور پررنگ زنان پس از محرومیت سپاهان و حواشی دیدار پیشین این تیم با پرسپولیس، آنچنان امن و بی حاشیه بود که نشان داد در صحنه بودن بانوان در عرصه های اجتماعی و ورزشی می تواند به امنیت اجتماعی کمک کند و محیط ورزشگاه ها را نیز جامعه پذیرتر سازد.

عبور جامعه از جنسیت گرایی در ورزش

یک جامعه شناس و فعال رسانه در اصفهان که برای تماشای دیدار سپاهان و پرسپولیس در ورزشگاه حضور داشت نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: رشد و تعالی هر نظام اجتماعی در پرتو امکان مشارکت عمومی افراد آن جامعه در بزنگاه های مختلف قابل حصول است که در جامعه شناسی از آن به «همبستگی اجتماعی» تعبیر می شود.

فاطمه کاویانی افزود: همبستگی اجتماعی به روابط اجتماعی گفته می شود که مردم را در قالب یک واحد به هم پیوند می دهد و اشتراک همه اقشار به دور از نگاه جنسیتی در برنامه های گوناگون به تقویت این مهم می انجامد.

وی اضافه کرد: حضور زنان در ورزشگاه زمینه پایه ریزی و تقویت همبستگی اجتماعی بخصوص در دختران جوان و نوجوان را فراهم می کند.

کاویانی با بیان اینکه نظیر این گردهمایی ها نشاط و پویایی که حلقه گمشده جامعه صنعتی است را به آن بازمی گرداند، افزود: باید با رویکرد فرهنگی از تبعیض های جنسیتی که به تنش ها و اختلال های هویتی ناشی از جنسیت زدگی دامن می زند عبور کنیم همانطور که حضور تماشاگران زن در بازی اخیر نقطه عطف و امید بخش برای حرکت در این مسیر است.

کاویانی گفت: زنان جامعه ما نیاز به دیده شدن دارند و در پرتو این چشم انداز، نگاه برنامه ریزان به آنها باید فراتر از معیارهای جنسیتی باشد.

این جامعه شناس افزود: تجربه حضور زنان در ورزشگاه نقش جهان اصفهان در بازی اخیر، نشان داد که بانوان به دور از هر حاشیه و در سلامت روان می توانند در یک رخداد فرهنگی ورزشی حضور داشته باشند و همبستگی و نشاط اجتماعی آن را به کانون خانواده ها نیز تزریق کنند.

ورود زنان به ورزشگاه ها در ایران تاکنون مسیر پرپیچ و خمی را طی کرده تا به این مرحله رسیده است.این موضوع چندسال پیش مقارن با دولت دوازدهم نخستین بار در ایران از سوی جیانی اینفانتینو رییس فدراسیون بین المللی فوتبال مطرح و از آن پس اجرایی شدن اساسنامه فیفا مبنی بر ممنوعیت هرگونه تبعیض از جمله جنسیت در فوتبال، در کشورمان وارد مرحله جدیدی شد.

پس از آن بود که ماجرای ورود بانوان به ورزشگاه ها بصورت جدی در دستور کار وزارت ورزش و جوانان قرار گرفت و بعد از پیگیری های فراوان سرانجام در 25 مهر سال 97 برای نخستین بار به یکصد نفر از تماشاگران زن اجازه حضور در استادیوم «آزادی» تهران برای تماشای بازی تیم های فوتبال ایران و بولیوی داده شد که از آن به پایان انتظار 40 ساله زنان ایرانی برای ورود به ورزشگاه ها تعبیر می شود.

حضور زنان در ورزشگاه ها در سال های بعد نیز از سوی دولت ها و مدیریت های مختلف پیگیری شد.

تیم ملی فوتبال ایران درحالی در تاریخ 18 مهر سال 98 در استادیوم آزادی مقابل کامبوج صف آرایی کرد که بازی مقدماتی انتخابی جام جهانی 2022 سومین حضور بانوان در ورزشگاه آزادی بود که ابعاد این بازی را جهانی کرد و این مهم نه تنها در رسانه های داخلی بلکه از طرف رسانه های خارجی نیز مورد استقبال فراوان قرار گرفت و در تاریخ ورزش ایران ثبت شد و به گفته سایت AFC چیزی حدود چهار هزار و 600 بلیت برای حضور بانوان هوادار ایران برای این دیدار صادر شد.

در سال های بعد شیوع کرونا محدودیت هایی در کم و کیف حضور تماشاگران اعم از زن و مرد در سالن های ورزشی ایجاد کرد.

روند حضور بانوان در ورزشگاه ها برای تماشای مسابقات لیگ برتر فوتبال در دولت سیزدهم نیز مجدانه دنبال شد و در شهریور 1402 در حالی شیب صعودی به خود گرفت که نه تنها در ورزشگاه های پایتخت بلکه در شهرستان ها نیز شرایط حضور بانوان در بازی های لیگ برتر فوتبال مهیا شد.اوج ماجرا نخستین حضور تاریخی بانوان در دربی تهران بود؛ جایی که بانوان فوتبال دوست موفق شدند بازی بین استقلال و پرسپولیس(23 آذر 1402) را از روی سکوهای ورزشگاه آزادی تماشا کنند.

در عبور از سال های نفسگیر تلاش برای رسیدن زنان به سهم خود در ورزشگاه ها، کارشناسان و تحلیلگران اجتماعی بر این باورند که حضور بیش از 40 هزار نفری زنان در ورزشگاه نقش جهان اصفهان در بازی روز دوشنبه سپاهان و پرسپولیس، نمود پافشاری آنها بر مطالبه دیرین کنار زدن تفکیک جنسیتی ورزشگاه های ایران است که پس از سال ها انتظار و رخداد حواشی و موانع مختلف، سرانجام در یک قاب تاریخی استوارتر از همیشه به منصه ظهور رسید و ماندگار شد.

به گزارش ایرنا، از چارچوب رقابت های هفته دوازدهم لیگ برتر باشگاه های ایران، تیم های سپاهان و پرسپولیس، دوشنبه 26 آذر رودرروی هم قرار گرفتند.

کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال با توجه به تخلفات هواداران سپاهان در بازی برگشت فصل گذشته، حکم به برگزاری دیدار این هفته ۲ تیم بدون حضور هواداران مرد داد و درخواست باشگاه سپاهان برای تعلیق این حکم هم، مورد تائید کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال قرار نگرفت.

این نخستین دیدار لیگ برتر فوتبال کشور بود که تمام تماشاچیان آن را زنان تشکیل می دادند.