آئین های چیلله گئجه سی در آذربایجان غربی

شب یلدا همانند مناطق مختلف کشور در میان مردم آذربایجان غربی و اقوام مختلف این استان گرامی داشته می شود. آیین های شب چله در این استان از دورهمی شبانه و خوردن تنقلات سنتی گرفته تا بردن هدایا برای تازه عروس ها را شامل می شود.

با گذر از بازار حال و هوای شب یلدا در شهر را از تم مغازه ها و ویترینی که چیده شده، خوراکی های مختص این شب از حلوا و پشمک گرفته تا هندوانه ای که وانتی ها دم از سرخ و شیرین بودنش می زنند را می توان به عینه دید.

برخی در این شب میزبانند و لیستی از خرید میوه و خوراکی های مختص شب یلدا بدست دنبال تهیه این اقلامند، برخی نوعروس دارند و بدنبال خرید وسایل خنچه این نو عروسند،آن سوتر کودکانی را می بینیم که در مغازه ها دنبال لباسهایی با تم هندوانه و انار هستند تا شب یلدا به تن کنند؛ خلاصه که از چند روز مانده به بلندترین شب سال، هرکسی در وسع خود در حال آماده شدن برای برگزاری مراسم شب یلدا یا به اصطلاح ما،« چیلله گئجه سی» است.

حسن سپهرفر، پژوهشگر مردم شناسی، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی به ایسنا در خصوص مراسمات این شب در خطه آذربایجان گفت: از لحاظ آیینی در این شب، در شهرها و روستاهای آذربایجان غربی کوچک ترها در منزل بزرگ ترهای فامیل خصوصاً والدین یا ریش سفیدان دور هم جمع می شود و تا پاسی از شب به هم نشینی و صحبت می نشینند، طبق رسوم برجای مانده از پیشینیان چاشنی شب چله در میان خانواده های آذربایجانی هندوانه است که از آن به «چیلله قارپزی» یاد می شود.

فرستادن خنچه چله به منزل نوعروسان

یکی از سنت های دیرین در میان خانواده های آذربایجانی که تا امروز زنده مانده است فرستادن هدایایی به منزل نوعروسان و دختران تازه نامزد کرده است که از آن به« چیللهَ پایی» (هدیه ی شب چله) یاد می شود، این هدایا اغلب شامل: خوراکی ها و تنقلات شب چلله مانند حلوای محلی و خانگی به نام «داش حالوا» یا حلوای گردو و حلوای هویچ، قاووت و هندوانه بوده و در صورت استطاعت مالی خانواده ها طلاجاتی هم مانند انگشتری یا النگو و روسری و خلعتی (پارچه ای برای دوختن پیراهن) هم در نظر گرفته می شود.

گذاشتن سینی پر از خوراکی هایی مانند: قاوورقا(ترکیبی از گندم و شاهدانه بوداده)، باسلوق، ایده (سنجد)، میلاخ (آونگ)، سوجوق، مغز گردو و بادام همراه با کشمش، قاووت و مقداری پشمک و حلوای هویچ و گردو و شیرینی گؤلی قند بر روی کرسی خانواده ها که شیرینی بخش شب یلدای آذربایجانی ها بوده از دیگر اقلام است.

قدیم ها که هنوز پای اینترنت در میان نبود، خانواده ها پس از سرو تنقلات، پای قصه گویی بزرگان خانواده نشسته و نیز کام خود را به فال حافظ شیرین می کردند.

حلوای هویج و گردو، شیرینی مخصوص شب یلدا در ارومیه

حلوای هویج و گردوی ارومیه در شب یلدا مصرف بالایی دارد و در واقع شیرینی مخصوص شب یلدا در ارومیه هستند، خانواده ها همچنین در ارومیه خود نوعی حلوای محلی نیز تهیه می کنند که به «داش حالوا» موسوم است و علاقه مندان ویژه ای به خصوص در بین کودکان دارد و وجود این شیرینی در سفره شب یلدا میان مردم ارومیه از ملزومات است.

در کنار این خوراکی ها، پشمک، مغز گردو و بادام،کشمش و میلاخ (انگوری که به صورت آونگ از تابستان نگهداری شده است)، دوشاب (شیره انگور) نیز در بین خوردنی ها در آذربایجان غربی جایگاه ویژه ای دارد.

به گزارش ایسنا، ایران سرزمین زیبایی هاست و در طول سال همواره مناسبتهای مختلف فرصتی است برای صله ارحام و شادی کنار یکدیگر که از گذشتگان به یادگار مانده است؛ در روزگاری که بحران هویت از معضلات جوامع بشمار می آید، یکی از راه های حفظ هویت فرهنگی می تواند بازگشت به آداب رسوم سنتی و فولکوریک باشد اما برای حفظ این آداب و رسوم لازم است از تجملات و هزینه های مازاد که این دورهمی ها را تحت شعاع قرار می دهد، پرهیز کرد تا این آئینهای قدیمی سینه به سینه به نسلهای آینده منتقل شود.

انتهای پیام