هیرکانی افتاده در برف

به گزارش خبرنگار ایرنا، بارش سنگین برف در جنگل های هیرکانی که در روزهای ابتدایی هفته جاری آغاز شده بود به حجم انبوهی رسید که سبب شکستن برخی از شاخه های بزرگ یا فرو افتادن تنه کامل یک درخت را فراهم کرد.

شدت برف در جنگلهای هیرکانی مازندران در حدی بود که در برخی از مناطق بیش از یک متر برف بارید که این امر زمینه ای برای سقوط برخی از درختان جنگلی را فراهم کرد.

در روزهای گذشته برخی از شهروندان با ابراز نگرانی از سقوط چندین اصله درخت هیرکانی در مناطق جنگلی بر این باور بودند این فرو افتادن ها حجم درختان جنگلی را کاهش می دهد.

صاحبنظران با رد این شایعه بر این باورند درختانی که به هر دلیلی در جنگل به زمین می افتد بستری برای رشد انواع کرم ها خواهد بود که در افزایش غنای خاک و موثر هستند.

در سه روز گذشته خیل عظیمی از مسافران که از قضا بیشتر آنها هم اهالی بومی منطقه بودند به سمت جنگل های هیرکانی حرکت کردن و با حضور در برف زیاد عکس و فیلم های زیادی تهیه کردند.

این مسافران با اشتراک گذاری این عکس و فیلم ها در صفحه شخصی خود شادی خود را برای کاربران شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاشتند.

تعطیلی چند روز گذشته دستگاه های دولتی استان به همراه مدارس و دانشگاه ها سبب شد جنگل های برفی هیرکانی مازندران از جمله مقصدطبیعت گردی باشد که مورد توجه مسافران قرار گرفت و این امر جادهای منتهی به این جنگلها را پرترافیک کرده بود.

دوستداران طبیعت بعد از یک دل سیر برف بازی در قلب جنگلهای هیرکانی خاطرات خوشی را برای خود و خانواده رقم زدند.

قدمت جنگل های هیرکانی به طور دقیق مشخص نیست، اما بر اساس آخرین نظرات کارشناسان قدمت جنگل های هیرکانی بیش از 40 میلیون سال برآورد شده و بازمانده دوره سوم زمین شناسی هستند. از همین جهت به فسیل های زنده شهرت دارند و در حوزه باستان شناسی و گیاه شناسی یک موزه طبیعی به شمار می روند.

در دنیایی که تاکنون هزاران گونه گیاهی و جانوری منقرض شده اند، مجموعه ای کهن با قدمتی این چنینی نه تنها یادگاری با ارزش از دل تاریخ است، بلکه منبع عظیمی از گونه های منحصر به فرد زنده است که باید حفظ شود.

اما اهمیت جنگل های هیرکانی تنها از بعد قدمت آن نیست، چرا که این جنگل ها علاوه بر تامین اکسیژن، در ذخیره مقادیر بسیار زیاد آب، حفاظت از بافت خاک و جلوگیری از جاری شدن سیل نقش بسیار مهمی دارند.

همچنین از بعد توسعه گردشگری و ایجاد درآمد برای ساکنین نواحی شمالی کشور نیز جنگل های هیرکانی بسیار موثر بوده اند. به طوری که نوار شمالی کشور از محبوب ترین سایت های گردشگری ایران به شمار می رود و ورود گردشگر به این خطه موجب درآمد پایدار از راه گردشگری برای اهالی سرزمین های شمالی کشورمان شده است.

برداشت درختان افتاده ممنوع

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری بابل، بابلسر و فریدونکنار در گفت گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: برداشت چوب درختان افتاده در جنگلها غیر قانونی و با سوداگران چوب برخود قانونی خواهد شد.

حسین پورحسین گفت: بدون تردید با استفاده از همه ظرفیت ها نظارت ها برای جلوگیری از خروج چوب های جنگلی در روزهای پیش رو افزایش خواهد یافت.

وی با بیان این که افتادن درختان جنگلی یک فرایند طبیعی در هیرکانی محسوب می شود، اظهار کرد: این درختان به مرور زمان پوسیده و غنای خاک جنگلی را که مورد نیاز رشد درختان است را فراهم می کند.

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری بابل، بابلسر و فریدونکنار ادامه داد: درختان افتاده در هیرکانی محلی برای رشد و تغذیه انواع کرم ها خواهد بود که این حشره ها به عنوان غذای اصلی پرندگان جنگلی محسوب می شوند.

این مقام مسوول تصریح کرد: شهروندان در صورت مشاهده هرگونه قاچاق چوب از جنگلهای هیرکانی مراتب را به منابع طبیعی اطلاع دهند.

جنگل های هیرکانی در زبان رایج و عامیانه مردم ایران جنگل های شمال نامیده می شود و این جنگل ها متراکم ترین ناحیه جنگلی ایران را تشکیل می دهند. این جنگل ها که در جنوب دریای خزر قرار گرفته اند بین کشورهای ایران و آذربایجان مشترک هستند. جنگل های هیرکانی از سال های بسیار دور به جا مانده اند و حتی برخی عمر آنها را با دایناسورها (دوره سوم زمین شناسی) برابر می دانند.

البته این جنگل ها را به دلیل قرار گیری در مجاورت دریای خزر، به نام کاسپینی – هیرکانی (Caspian Hyrcanian mixed forests) نیز می شناسند.

ارتفاع رویش درختان هیرکانی از سطح دریا آغاز می شود و تا 2 هزار و 800 متری ادامه می یابد. این پوشش گیاهی زمانی 55 هزار کیلومتر مربع مساحت داشت که تاکنون 51 درصد آن منقرض شده و تنها از 10 درصد آن حفاظت صورت می گیرد.

همچنین در حال حاضر جنگل های هیرکانی از غنی ترین اکوسیستم های جهان محسوب می شوند به طوری که بیش از 296 گونه پرنده و در حدود 600 گونه پستاندار، 67 گونه ماهی، 29 گونه خزنده و 150 گونه درختی و بوته ای بومی (اندمیک) مانند درختان انجیلی و شمشاد در این جنگل ها زندگی می کنند.

از گونه های پرندگان ساکن در اکوسیستم جنگلهای هیرکانی می توان به گنجشک سانان، سار، دارکوب، اردک نوک پهن، قرقاول خزری، کبک، بلدرچین، کبوتر جنگلی، شاهین، قوش، دال، قرقی، اردک خاکستری، عقاب و جغد اشاره کرد و از گونه های پستانداران ساکن در این زیست بوم می توان مرال، شوکا، گرگ، گراز، خرس قهوه ای، روباه سر دو سیاه، شغال، سمور، تشی، خارپشت، موش جنگلی، خرگوش، گربه وحشی، گورکن و اسبچه خزر را نام برد.

درختان این جنگل ها از نوع مختلط پهن برگ حاشیه جنوب دریای خزر است که با آب و هوای نیمه مدیترانه ای و مرطوب سازگارند. جنگل های هیرکانی بر اساس ارتفاعی که در آن هستند (سطح دریا، کوهپایه های کم ارتفاع، کوهپایه های بلند، نقاط خیلی مرتفع) غالباً پوشش گیاهی متفاوتی دارند. از معروف ترین درختان این جنگل ها می توان راش، بلوط، توسکا، نارون، زبان گنجشک و شمشاد را نام برد.

به طور کلی از نظر علمی در عرض های جغرافیایی بیش از 40 درجه جنگل، شرایط برای رشد درختان راش وجود ندارد، اما در جنگل های هیرکانی ایران که به طور متوسط در عرض 38 درجه قرار گرفته اند، توده های فشرده درخت راش به صورت انبوه رشد کرده اند که از این نظر منحصر به فرد هستند.