درخواست گوترش از آمریکا و اعضای برجام در نشست شورای امنیت

به گزارش مشرق ، خانم «رزماری دی کارلو» معاون دبیر کل سازمان ملل متحد در امور سیاسی و صلح روز سه شنبه به وقت محلی در نشست دوره ای و عادی شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه 2231 و برجام، هجدهمین گزارش «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل را قرائت کرد که در این گزارش آمده است: آمریکا همچنین معافیت ها را در رابطه با تجارت نفت جمهوری اسلامی ایران تمدید نکرده است.

دبیر کل سازمان ملل متحد در هجدهمین گزارش خود در دو صفحه آورده است:

از زمان آخرین گزارش من، تحولات منطقه ای پیرامون برجام بدتر شده است که بر نیاز حیاتی به راه حل صلح آمیز برای موضوع هسته ای ایران تاکید می کند. آمریکا نه به این طرح بازگشته است، نه تحریم های یک جانبه اعمال شده پس از خروج از برجام در 8 مه 2018 را لغو یا تعلیق کرده است.

آمریکا همچنین معافیت ها را در رابطه با تجارت نفت جمهوری اسلامی ایران تمدید نکرده است. ایران از ماه مه 2019 پس از خروج آمریکا از برجام، هیچ یک از گام هایی را که بر خلاف تعهدات مرتبط هسته ای خود برداشته است، معکوس نکرده (بازنگردانده) است. در حالی که وارد آخرین سال اجرای قطعنامه 2231 (2015) می شویم، از اعضای (شرکت کنندگان) برجام و آمریکا می‎خواهم که به راه حل دیپلماتیک برای احیای اهداف برنامه متعهد باقی بمانند و از آنها می خواهم که چندجانبه گرایی و دیپلماسی را در اولویت قرار دهند، همان اصولی که به آنها اجازه داد تا این توافق را در سال 2015 ایجاد کنند و مسیرهایی برای صلح و امنیت پایدار بدست آورند.

آژانس بین المللی انرژی اتمی در تازه ترین گزارش خود تاکید کرد که فعالیت های راستی آزمایی و نظارتی مربوط به برجام «به طور جدی تحت تأثیر توقف اجرای تعهدات هسته ای ایران» قرار گرفته است. آژانس تداوم آگاهی و اطلاعات در بسیاری از جنبه های برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران را از دست داده است.

علاوه بر این، آژانس خاطرنشان کرد که از فوریه 2021 تاکنون قادر به راستی آزمایی کل ذخایر اورانیوم غنی شده در جمهوری اسلامی ایران نیست، اما تخمین زده است که تا 26 اکتبر 2024، کل ذخایر اورانیوم غنی شده 6604.4 کیلوگرم (بیشتر از حد 202.8 کیلوگرم تعیین شده در برجام)، شامل 866.4 کیلوگرم اورانیوم غنی شده 20 درصد از نوع U-235 و 184.3 کیلوگرم اورانیوم غنی شده 60 درصد از نوع U-235 می باشد.

آژانس علاوه بر این، در مورد نشست های سطح بالای خود با جمهوری اسلامی ایران در 14 نوامبر 2024 گزارش داد، که طی آن احتمال عدم گسترش بیشتر ذخایر اورانیوم غنی شده U-235 با خلوص 60 درصد توسط جمهوری اسلامی ایران مطرح شد.

با این حال، این گفتگوها مستلزم رایزنی های مستمر برای ایجاد اقدامات راستی آزمایی فنی مورد نیاز آژانس برای تأیید اجرای چنین ترتیبی است.

در نامه ای به تاریخ 28 نوامبر 2024 خطاب به من (S/2024/862)، نمایندگان دائم فرانسه، آلمان و انگلیس و ایرلند شمالی نگرانی های خود را در مورد سطح غنی سازی اورانیوم و ذخایر آن در جمهوری اسلامی ایران ابراز نگرانی کردند. این کشورها با اشاره به اینکه «ذخایر کلی اورانیوم غنی شده اکنون بیش از 32 برابر از حد مجاز در برجام است»، اعلام کردند که این امر پایبندی ایران به برجام را محدود کند.

آنها همچنین تاکید کردند که ظرفیت سانتریفیوژ نصب شده جمهوری اسلامی ایران نیز "به میزان قابل توجهی از محدودیت های تعیین شده در برجام فراتر رفته" و ایران همچنان در "عدم پایبندی مداوم و تقریباً کامل" به تعهدات خود در این برنامه ادامه می دهد. علی رغم این نگرانی ها، آنها بر تعهد کشورهای خود به راه حل دیپلماتیک برای موضوع هسته ای ایران، به ویژه با توجه به انقضای قریب الوقوع قطعنامه 2231 (2015) در ماه اکتبر 2025، تاکید کردند.

نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در نامه ای به تاریخ 2 دسامبر 2024 خطاب به دبیرکل سازمان ملل (S/2024/874)، مجدداً تأکید کرد که اقدامات کشورش برای کاهش تعهدات هسته ای «اصلاح کننده و کاملاً منطبق بر حقوق مشروع» ایران بوده است و «پاسخی مستقیم و مشروع» به خروج آمریکا از این طرح بود.

وی همچنین اظهار داشت که "سه کشور اروپایی مکرراً و به طور فاحشی به تعهدات خود طبق بند 20 پیوست V برنامه جامع اقدام مشترک عمل نکرده است."

وی افزود: کشورهای اروپایی اخیراً با تمدید یا اعمال تحریم های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران، مجدداً به تعهدات خود در زمینه لغو تحریم های مربوط به روز انتقال عمل نکردند. با این وجود، نماینده دائم ایران بر "تعهد قاطع" کشورش به دیپلماسی تاکید کرد.

نماینده دائم روسیه در نامه ای به تاریخ 3 دسامبر 2024 خطاب به رئیس شورای امنیت و من (S/2024/878)، از نامه فوق الذکر نمایندگان دائم فرانسه، آلمان, انگلیس و آمریکا ابراز تاسف کرد و از آن به عنوان "تلاش دیگری برای گمراه کردن شورای امنیت" یاد کرد.

به نظر وی، این نامه «بی توجهی آشکار به ریشه های وضعیت کنونی ناشی از خروج آمریکا از برجام» را نشان می دهد و تلاش می کند مسئولیت چالش های موجود در اجرای برجام را به عهده جمهوری اسلامی ایران بگذارد.

وی تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران به طور کامل با آژانس هسته ای همکاری می کند و دقیق ترین کشور عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی است. وی با تاکید مجدد بر تعهد قاطع روسیه به طرح و اجرای کامل قطعنامه 2231 (2015)، از کشورهای عضو خواست تا بر پیشرفت سازنده برای جلوگیری از تشدید بیشتر تنش در خاورمیانه تمرکز کنند.