محرومیت زدایی از چهره استان اردبیل با کمک به توسعه روستاها

به گزارش ایرنا، استان اردبیل در مجموع یک هزار و 856 روستا و آبادی دارد که بدون در نظر گرفتن روستاهای تک خانواری، به بیش از یک هزار و 780 روستای دارای سکنه می رسد و جمعیت ساکن در روستاهای استان اردبیل نزدیک به 448 هزار و 554 نفر (حدود 32 درصد از جمعیت کل استان) است که اقدام های انجام شده برای توسعه زیرساخت های روستایی و افزایش درآمد روستاییان موجب تغییر چهره این مناطق شده است.

استان اردبیل ظرفیت های بسیاری در حوزه های گوناگون مانند جاذبه های طبیعی و اقلیمی، تاریخی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی دارد و از همین رو تهیه و تدوین طرح های توسعه محور و جلب مشارکت جوامع محلی برای اجرای آنها منطبق با طرح های جامع و هادی روستاها صورت گرفته است.

از سوی دیگر توجه و تامین زیرساخت ها برای توسعه اقتصادی ضروری است، زیرا در کنار توسعه و آبادانی روستاها باید به طور همزمان به معیشت و اقتصاد ساکنان روستاها هم توجه گردد تا مانع مهاجرفرستی و ایجاد حاشیه نشینی در شهرها شود.

بر همین اساس توسعه روستایی به موازات زمینه سازی برای ایجاد اشتغال پایدار و فناورانه مبتنی بر اقلیم، فرهنگ و ظرفیت هر روستا همراه با پر کردن خلاءهای موجود و توجه و تمرکز بر قابلیت های منطقه ای در این راستا مورد توجه دستگاه ها و نهادهای مربوطه بوده است.

آب، برق و گاز

بنابر اعلام شرکت آب و فاضلاب اردبیل، بیش از 990 روستای این استان زیر پوشش خدمات آبفا قرار دارند و افزون بر 400 هزار نفر از جمعیت مناطق روستایی از آب آشامیدنی سالم و بهداشتی برخوردار هستند اما با این وجود هنوز تعدادی از روستانشینان از نعمت آب شرب محروم هستند.

بر همین اساس پیش تر در قالب طرح جهاد آبرسانی قراردادی با قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) بسیج سازندگی برای 454 روستای استان اردبیل با اعتبار چهار هزار و 560 میلیارد ریال به امضا رسید که از این تعداد تا پایان شهریور امسال پروژه آب شرب 305 روستا اجرا شد.

همچنین تکمیل مجتمع آبرسانی سبلان برای تامین آب 92 روستا با اعتباری نزدیک به پنج هزار میلیارد ریال و اجرای طرح آبرسانی 39 روستا از 64 روستای فاقد آب بخش موران شهرستان گرمی در کنار تلاش برای امضای قرارداد آبرسانی به 508 روستای دیگر از جمله اقدام های صورت گرفته در این زمینه است.

شرکت توزیع نیروی برق استان اردبیل نیز از برخورداری 100 درصدی روستاهای بالای 10 خانوار از برق خبر داده ولی با توجه به اهمیت زیرساخت های انرژی از نظر پدافند غیرعامل، راه اندازی واحدهای سه مگاوات (سی اچ پی) در 6 روستا با سرمایه گذاری سه هزار و 600 میلیارد ریال با هدف تولید برق از گاز در دستور کار قرار گرفته است.

چندی پیش نیز جشن روشنایی در پنج روستای فاقد برق استان اردبیل با اعتبار بیش از 70 میلیارد ریال برگزار شد تا با احتساب این نقاط صعب العبور، تعداد آبادی های برق دار استان به یک هزار و 762 روستا برسد؛ اگرچه عملیات برق رسانی به قشلاق های زیر 10 خانوار و عشایر کوچ نشین نیز به همت جهادگران صنعت برق در حال انجام است.

در همین راستا برای توسعه زیرساخت های گاز طبیعی در استان اردبیل نیز اقدام های موثری انجام شده که در پی آن در حال حاضر 99 درصد مناطق روستایی این استان به شبکه ملی گاز متصل هستند.

بر اساس آخرین آمارها یک هزار و 551 روستا در استان اردبیل تا پایان شهریور امسال از گاز طبیعی برخوردار بوده و تنها چند روستای واقع در بین زنجان و خلخال باقی مانده اند که مدیرعامل شرکت گاز استان در هفته های گذشته قول داد که به زودی گازرسانی به این روستاها هم انجام شود.

تلفن و اینترنت

در راستای توسعه زیرساخت های ارتباطی نیز بر اساس اعلام اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان اردبیل، تاکنون دسترسی بیش از یک هزار روستا (افزون بر 60 درصد از جمعیت روستایی استان) به اینترنت امن و پایدار تامین شده است.

برای برقراری ارتباطات در بستر تلفن همراه و با فناوری نسل چهارم در شرایط مناسب از بین یک هزار و 12 روستای بالای 20 خانوار موجود در استان اردبیل، ابلاغیه تامین زیرساخت های 406 روستا پیش تر دریافت و تاکنون عملیات اجرایی بیش از 200 روستا به پایان رسیده که نزدیک به 400 روستا را زیر پوشش قرار داده است.

دریافت مجوزهای مربوطه برای نصب 90 دکل دیگر در استان نیز در دست پیگیری است که امید می رود با ابلاغ و اجرای آن دیگر هیچ روستاهای با جمعیت بالای 20 خانواری فاقد ارتباطات امن و پایدار در استان اردبیل وجود نداشته باشد.

در حال حاضر یک هزار و 447 روستای استان اردبیل زیر پوشش تلفن همراه است و همه ساکنان این روستاها از امکان برقراری ارتباط صوتی برخوردار هستند و می توانند به راحتی مکالمه داشته باشند.

راه و مسکن

تسطیح، بهسازی و بازسازی 285 کیلومتر از راه های بین مزارع، اجرای پل مختارآباد با اعتبار 15 میلیارد ریالی و احداث بزرگ ترین پل روستایی و عشایری کشور با 27 متر طول، 6 متر عرض و چهار متر ارتفاع با اعتبار 88 میلیارد ریال در شهرستان مشگین شهر از جمله اقدام ها در راستای تسهیل تردد روستاییان و عشایر استان اردبیل است.

همچنین در مورد اقدام ها در حوزه مسکن می توان به افتتاح 68 واحد مسکن محرومان و آغاز احداث 28 مسکونی جدید در روستاهای استان اردبیل با مشارکت حساب 100 حضرت امام خمینی (ره) و جمعی از خیران اشاره داشت.

عمران و اقتصاد

افتتاح 501 پروژه عمرانی با اعتبار 17 میلیارد و 870 میلیون ریال شامل هدایت آب های سطحی، جدول گذاری، پازل بندی و آسفالت، اجرای یک هزار و 244 طرح درآمدزایی با 16 هزار و 550 میلیارد ریال تسهیلات اشتغال زایی از جمله ایجاد سردخانه و احداث کارخانه فراوری آبزیان در نقاط روستایی استان اردبیل برنامه ریزی شده است.

از دیگر مشکل های اساسی روستاییان استان اردبیل فروش و عرضه محصولات بود که در این راستا برای نخستین بار سامانه روستا-بازار به سه زبان فارسی، ترکی و عربی با هدف اعلام قیمت و فروش محصولات راه اندازی شد که انتظار می رود علاوه بر حذف واسطه، کشاورزان با استفاده از این سامانه محصولات خود را به قیمت مناسبی عرضه کنند.

با توجه به شرایط اقلیمی و بروز حوادث غیرمترقبه متعدد در استان اردبیل، پوشش حداکثری بیمه ای روستاییان و عشایر ضروری می نمود که در این راستا تا کنون 87 هزار نفر بیمه شدند و انتظار می رود تا پایان امسال 10 هزار نفر دیگر هم زیر پوشش قرار بگیرند؛ اگرچه به نسبت جمعیت حدود 450 هزار نفری ساکن روستاها رقم بالایی نیست و همچنان باید در این زمینه اقدام های بیشتر و موثرتری در دستور کار قرار بگیرد.

ظرفیت مغفول اقتصاد گردشگری در توسعه روستایی

با وجود همه این تلاش ها و اقدام ها، با توجه به ظرفیت هایی که استان اردبیل در حوزه گردشگری دارد از جمله تفاوت در فرهنگ، آیین های بومی و زیست بوم شمال تا جنوب استان، لزوم تغییر رویکردها به سمت فعال سازی اقتصاد گردشگری در نقاط مستعد روستایی ضروری است.

اگرچه پیش تر در این زمینه گام هایی نیز برداشته شده، اما برای تغییر سیمای منطقه کافی نبوده است، از گلیم عنبران تا ورنی مغان تنها بخش کوچکی از ظرفیت مورد اشاره است که می تواند زندگی روستایی و عشایری استان اردبیل را متحول کند.

تمرکز بر این رویکرد و فعال سازی چنین ظرفیت مغفولی مزیت های بسیاری دارد و از جمله می تواند در مهاجرت معکوس و جلوگیری از بروز آسیب های اجتماعی موثر باشد و حتی به سایر نهادهای حمایتی مانند بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) در راستای توانمندسازی مددجویان زیر پوشش آنها کمک کند.

بهسازی و احیای بافت های سنتی با نگاه و رویکرد گردشگرپذیری، تقویت هماهنگی بین دستگاه های مربوطه، توسعه آموزش جوامع محلی، در نظر گرفتن اعتبارهای بیشتر برای نقاط روستایی واجد ظرفیت و پررنگ تر کردن و برندسازی آیین های محلی و تولیدات بومی می تواند در این راستا کمک کننده باشد.